Bước chuyển tư duy quản lý thuế trong thời đại số

3 giờ trướcBài gốc

Phân nhóm người nộp thuế

Cục trưởng Cục Thuế Mai Xuân Thành cho rằng, việc xây dựng Luật Quản lý thuế (sửa đổi) là một nhiệm vụ trọng tâm, mang ý nghĩa chiến lược. Theo đó, đòi hỏi sự đồng hành và ủng hộ của các cấp, các ngành, cộng đồng doanh nghiệp và người dân.

Lãnh đạo Cục Thuế cho biết, so với luật hiện hành, dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi) lần này đã bổ sung nhiều nội dung mới, quan trọng liên quan đến người nộp thuế. Trong đó nổi bật là đề xuất cơ chế phân nhóm người nộp thuế dựa trên nhiều tiêu chí như ngành nghề, lĩnh vực đặc thù, phương thức hoạt động, loại hình pháp lý, cơ cấu sở hữu, quy mô doanh thu, số nộp ngân sách.

Việc phân nhóm người nộp thuế cho phép cơ quan thuế tập trung nguồn lực vào các đối tượng có rủi ro cao. Ảnh: TN

Theo đại diện Cục Thuế, luật được thông qua, cơ quan thuế sẽ thực hiện phân nhóm người nộp thuế theo các tiêu chí: quy mô hoạt động, quy mô doanh thu; ngành nghề, lĩnh vực hoạt động; loại hình pháp lý, sở hữu, đặc thù hoạt động; các tiêu chí khác theo quy định của Bộ Tài chính.

Kết quả phân nhóm được sử dụng làm căn cứ để đánh giá rủi ro về thuế, mức độ tuân thủ pháp luật về thuế của người nộp thuế. Áp dụng biện pháp quản lý thuế, giám sát thực hiện nghĩa vụ thuế, quy trình nghiệp vụ quản lý thuế phù hợp với từng phân nhóm người nộp thuế; mức độ rủi ro về thuế và lịch sử tuân thủ của người nộp thuế. Xác định chế độ ưu tiên đối với người nộp thuế trong quản lý thuế, phân bổ nguồn lực quản lý.

Lãnh đạo Cục Thuế cho rằng, quy định phân nhóm người nộp thuế là yêu cầu tất yếu trong bối cảnh hiện đại hóa công tác quản lý thuế, chuyển từ mô hình quản lý thủ công, dàn trải sang mô hình quản lý theo rủi ro và tuân thủ, phù hợp với định hướng của Đảng, Nhà nước về cải cách hành chính, chuyển đổi số, và tối ưu hóa nguồn lực công.

“Luật Quản lý thuế (sửa đổi) lần này phản ánh đúng tinh thần cải cách, thể hiện quyết tâm của ngành Thuế trong việc đơn giản hóa thủ tục, giảm chi phí tuân thủ và nâng cao hiệu quả quản lý thông qua chuyển đổi số”.

Ông Đặng Ngọc Minh - Phó cục trưởng Cục Thuế

Đồng thời, việc phân nhóm người nộp thuế cũng sẽ cho phép cơ quan thuế tập trung nguồn lực vào các đối tượng có rủi ro cao; tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ đối tượng tuân thủ tốt, góp phần nâng cao hiệu quả, hiệu lực quản lý và khuyến khích tuân thủ tự nguyện.

Trong thực tiễn, nhiều nước phát triển như: Australia, Anh, Hàn Quốc, Canada, Singapore đã áp dụng quản lý thuế dựa trên phân nhóm người nộp thuế, kết hợp với hệ thống đánh giá rủi ro và lịch sử tuân thủ. Ngay cả OECD cũng khuyến nghị mô hình này trong quản lý tuân thủ thuế (OECD's Compliance Risk Management Framework). Phân nhóm là tiền đề quan trọng để thiết kế các quy trình quản lý thuế theo mức độ rủi ro, từ đó quyết định biện pháp quản lý phù hợp như kiểm tra, cưỡng chế, hỗ trợ, giám sát, hoặc ưu tiên trong thực hiện thủ tục hành chính.

Bà Nguyễn Thị Thanh Hằng - Trưởng Ban Chính sách và thuế quốc tế (Cục Thuế) cho biết, việc phân loại người nộp thuế để quản lý góp phần quan trọng vào việc tăng tính minh bạch, công bằng, người tuân thủ tốt được giảm thiểu thủ tục, ưu tiên giải quyết nhanh; người rủi ro cao được tăng cường kiểm tra, giám sát, qua đó góp phần cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, nâng cao niềm tin và sự hợp tác của người nộp thuế.

Đối với cơ quan thuế, việc phân loại người nộp thuế giúp nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực, giảm áp lực hành chính, tăng tính chủ động trong giám sát, kiểm tra, đồng thời đảm bảo công bằng trong quản lý thuế.

Mô hình quản lý thuế thân thiện, hiệu quả hơn

Với những định hướng, yêu cầu đặt ra có thể thấy, Luật Quản lý thuế (sửa đổi) không chỉ là một bản cập nhật về mặt kỹ thuật luật pháp, mà là một bước chuyển sâu sắc về tư duy, phương thức và mục tiêu quản lý thuế trong thời đại số. Từ việc đơn giản hóa thủ tục, giảm chi phí tuân thủ, đến việc xây dựng một hệ sinh thái thuế điện tử an toàn, hiện đại, minh bạch, đều hướng đến một mô hình quản lý thuế thân thiện hơn, hiệu quả hơn và gần gũi hơn với người nộp thuế.

Thúc đẩy sự tuân thủ tự nguyện

Việc giảm bớt thủ tục hành chính, không ngừng đẩy mạnh số hóa quy trình, giảm thiểu tiếp xúc trực tiếp, tăng cường minh bạch và hạn chế tiêu cực..., tạo niềm tin vững chắc giữa người nộp thuế và cơ quan quản lý, góp phần thúc đẩy sự tuân thủ tự nguyện và nâng cao hiệu quả quản lý thuế.

Đặc biệt, việc “lấy người nộp thuế làm trung tâm phục vụ” không chỉ là khẩu hiệu, mà đang từng bước hiện thực hóa bằng hành động cụ thể của ngành Thuế, tạo ra niềm tin và sự đồng thuận rộng rãi - tiền đề quan trọng cho một hệ thống thuế công bằng, hiện đại và phát triển bền vững.

Ông Ko Tae Yeon - Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam (Kocham) đánh giá, với những nỗ lực đổi mới không ngừng của ngành Thuế Việt Nam, chính sách thuế và thủ tục hành chính đang ngày càng được sửa đổi, bổ sung theo hướng thân thiện hơn với doanh nghiệp. Điều này đã giúp các doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và nhân lực.

Ông đưa ra đánh giá, Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 đã mang lại nhiều tác động tích cực, góp phần thúc đẩy môi trường kinh doanh phát triển, củng cố niềm tin của doanh nghiệp vào hệ thống chính sách thuế công bằng, minh bạch và hiệu quả. Tuy nhiên, bối cảnh kinh tế - xã hội hiện nay xuất hiện nhiều vấn đề mới. Do đó, việc sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh Luật Quản lý thuế lần này là cần thiết và kịp thời.

“Chính phủ Việt Nam sẽ tiếp tục cải thiện chính sách và ban hành các chính sách mới hiệu quả, sát thực tiễn, phù hợp với thông lệ quốc tế; các doanh nghiệp Hàn Quốc sẽ nỗ lực tuân thủ nghiêm túc mọi quy định của Việt Nam và duy trì hoạt động kinh doanh hướng tới phát triển bền vững” - Chủ tịch Kocham bày tỏ.

Ông Đậu Anh Tuấn - Phó tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho rằng, Luật Quản lý thuế (sửa đổi) sẽ tác động nhiều tới doanh nghiệp, bởi xu hướng cải cách, tần suất kê khai, giao dịch điện tử, giấy tờ phối hợp với các cơ quan liên quan rất lớn. Do đó, cộng đồng doanh nghiệp mong muốn ban soạn thảo sớm công khai các tiêu chí phân loại, quy trình đánh giá rủi ro và mức độ tuân thủ. Bởi chỉ khi minh bạch, khách quan thì cơ chế phân nhóm người nộp thuế mới nhận được sự đồng thuận và tránh tâm lý e ngại.

Đưa ra góp ý cho dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi), bà Eloise Roux - đại diện Phái đoàn Liên minh châu Âu tại Việt Nam cho rằng, Luật cần phản ánh, phân tích được cấu trúc, tầm nhìn và khát vọng phát triển của Chính phủ và đất nước, đồng thời bảo đảm phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và bối cảnh đang thay đổi, gắn với đổi mới sáng tạo, nhằm quản lý hiệu quả hơn công tác thuế quốc gia - từ giao dịch thuế thuận lợi đến ngăn ngừa thất thu ngân sách.

Trong bối cảnh cải cách chính sách thuế toàn diện mà Việt Nam đang triển khai, Luật Quản lý thuế cần được điều chỉnh phù hợp với các quy định mới và thể hiện rõ cam kết quốc tế của Việt Nam. Tất cả những nỗ lực này đều góp phần hiện thực hóa khát vọng của Việt Nam trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045.

Văn Tuấn

Nguồn Thời báo Tài chính : https://thoibaotaichinhvietnam.vn/buoc-chuyen-tu-duy-quan-ly-thue-trong-thoi-dai-so-184436.html