Bước leo thang nguy hiểm trong quan hệ Mỹ - Nga

3 giờ trướcBài gốc

Tàu ngầm hạt nhân lớp Ohio của Hải quân Mỹ được cho là đã áp sát Nga

Hai tàu ngầm hạt nhân Mỹ áp sát Nga

Hôm 1-8, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo ông đã ra lệnh điều 2 tàu ngầm hạt nhân đến vị trí mới nhằm phản ứng với những tuyên bố mà ông Donald Trump cho là “khiêu khích” của Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev, người luôn tỏ ra cứng rắn và kiên quyết trong việc xử lý quan hệ Mỹ - Nga cũng như xung đột Nga - Ukraine trong những tháng gần đây.

Trước đó, ông Medvedev đã cảnh báo về các biện pháp trả đũa sau khi ông Donald Trump đưa ra tối hậu thư mới nói rằng, Nga có 10 ngày để đồng ý ngừng bắn ở Ukraine, nếu không sẽ đối mặt với các lệnh trừng phạt. Ông Medvedev bác bỏ kế hoạch ngừng bắn ở Ukraine do ông Donald Trump đề xuất, thay vào đó đề cập đến kho vũ khí hạt nhân khổng lồ của Nga. Quan chức này nhắc đến hệ thống “Bàn tay tử thần” - một công nghệ từ thời Chiến tranh Lạnh được cho là có thể tự động kích hoạt vũ khí hạt nhân nhằm đối phó với cuộc tấn công hạt nhân toàn diện vào Nga.

Giải thích việc ra lệnh cho 2 tàu ngầm “được điều đến các khu vực thích hợp”, trong bài đăng trên mạng xã hội, ông Donald Trump cho biết hành động của ông nhằm đề phòng trường hợp “những tuyên bố mang tính khiêu khích của ông Medvedev không chỉ đơn thuần là lời nói”. Tổng thống Mỹ lưu ý: “Lời nói rất quan trọng và thường có thể dẫn đến những hậu quả ngoài ý muốn. Tôi hy vọng đây sẽ không phải là một trong những trường hợp như thế”.

Mỹ hiện có các tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân chuyên săn lùng mục tiêu, cũng như những tàu ngầm lớn hơn nhiều chạy bằng năng lượng hạt nhân và mang vũ khí hạt nhân. Không rõ ông Donald Trump lệnh điều chuyển tàu ngầm mang vũ khí hạt nhân hay chỉ là tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân. Trả lời phỏng vấn Đài Newsmax, ông Donald Trump chỉ cho biết các tàu ngầm đã được triển khai đến “gần Nga hơn”. Tuy nhiên, có thông tin cho rằng các tàu ngầm Washington triển khai thuộc hạm đội 18 tàu ngầm hạt nhân lớp Ohio của Hải quân Mỹ. Trong số đó, 14 chiếc là tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo chiến lược (SSBN), mỗi tàu mang 24 tên lửa Trident II D5 có khả năng mang nhiều đầu đạn hạt nhân độc lập (MIRV) với tầm bắn lên tới 7.402km, mỗi đầu đạn có sức công phá từ 100 - 475 kiloton, đủ sức tấn công nhiều mục tiêu chiến lược đồng thời. 4 chiếc còn lại thuộc loại tàu ngầm mang tên lửa hành trình Tomahawk với đầu đạn thông thường, tầm bắn khoảng 1.600km, phục vụ tấn công mục tiêu mặt đất với độ chính xác cao, cùng khả năng triển khai lực lượng đặc nhiệm trên biển.

Theo tổ chức kiểm soát vũ khí Nuclear Threat Initiative (NTI), Mỹ luôn có từ 8 đến 10 tàu ngầm lớp Ohio được triển khai hoạt động trên khắp thế giới. Đây là một phần của chiến lược răn đe hạt nhân liên tục, đảm bảo rằng ngay cả trong trường hợp xảy ra tấn công bất ngờ vào lãnh thổ Mỹ hoặc các căn cứ hạt nhân trên bờ, Mỹ vẫn luôn có một lực lượng đủ mạnh và an toàn dưới biển để tiến hành đòn trả đũa. Các tàu ngầm này thường tuần tra tại Đại Tây Dương và Thái Bình Dương, duy trì tính bí mật và khả năng sống sót rất cao nhờ vào công nghệ tàng hình và hệ thống giảm tiếng ồn tiên tiến. Chu kỳ tuần tra thường kéo dài khoảng 70 - 77 ngày, sau đó tàu quay về căn cứ để thay thủy thủ đoàn và tiếp tế, trước khi quay lại biển. Việc luân phiên này đảm bảo Mỹ luôn duy trì khả năng răn đe hạt nhân 24/7 trong mọi tình huống.

Nguy cơ đụng độ giữa 2 cường quốc hạt nhân

Theo giới phân tích, động thái của ông Donald Trump không chỉ nhằm răn đe Nga về mặt quân sự mà còn là một phần của chiến dịch gây áp lực rộng lớn hơn nhằm buộc Nga phải chấp nhận ngừng bắn ở Ukraine theo kịch bản của phương Tây. Bên cạnh việc triển khai tàu ngầm, ông Donald Trump đang tăng cường áp thuế quan và biện pháp hạn chế thương mại, nhắm trực tiếp vào nhiều liên minh và tổ chức toàn cầu, đặc biệt là các quốc gia có mối quan hệ ngày càng gia tăng với Nga, chẳng hạn như Ấn Độ - nước đang tiếp nhập khẩu dầu mỏ và vũ khí giá rẻ từ Nga. Mặc dù, ông

Donald Trump nhấn mạnh việc điều chuyển tàu ngầm hạt nhân mang tính phòng thủ, nhằm “tránh những hậu quả không mong muốn”, quyết định của Mỹ đã gây bất ngờ cho lãnh đạo nhiều quốc gia. Các đồng minh NATO của Washington đã nhanh chóng triệu tập các cuộc họp báo khẩn cấp để đánh giá hậu quả tiềm tàng. Một số quốc gia châu Âu đã bày tỏ lo ngại về nguy cơ tiềm ẩn do những lời đe dọa hạt nhân mà cả Nga và Mỹ đưa ra bởi đây là 2 cường quốc hạt nhân hùng mạnh nhất thế giới hiện nay.

Theo báo cáo Các vũ khí hạt nhân Nga 2025 của “Bản tin các nhà khoa học hạt nhân”, Nga hiện sở hữu khoảng 4.309 đầu đạn hạt nhân, được chia thành 2 loại chính. Một là 2.832 đầu đạn chiến lược, được triển khai trên các phương tiện phóng như tên lửa đạn đạo liên lục địa, tàu ngầm lớp Borei và Delta IV, máy bay ném bom chiến lược như Tu - 160, Tu - 95. Hai là 1.477 đầu đạn phi chiến lược (chiến thuật), sử dụng cho các hệ thống tầm ngắn và tầm trung như tên lửa Iskander, tên lửa hành trình Kalibr. Giới chuyên gia quân sự cho rằng đây là lực lượng gây tranh cãi vì thiếu minh bạch và khả năng sử dụng kép (hạt nhân hoặc thông thường).

Cũng giống như Nga, Mỹ sở hữu bộ ba hạt nhân chiến lược, nhưng thành phần then chốt là hải quân, chiếm tới 70% số đầu đạn. Theo thống kê đến tháng 1-2023, kho vũ khí của Mỹ bao gồm 3.708 đầu đạn, phần lớn trong số đó là đầu đạn chiến lược. Mặc dù, tổng số đầu đạn mà Mỹ có ít hơn một chút so với kho dự trữ của Nga nhưng kho vũ khí của Mỹ lại lớn hơn của Nga về số lượng đầu đạn được triển khai. Về vũ khí hạt nhân phi chiến lược, Mỹ có khoảng 200 quả bom hạt nhân B61, một nửa trong số đó nằm trên lãnh thổ các đồng minh châu Âu của Mỹ (Italia, Đức, Bỉ, Hà Lan và Thổ Nhĩ Kỳ).

Với kho vũ khí hạt nhân khổng lồ của Mỹ và Nga, các chuyên gia chính sách hạt nhân trên toàn cầu cảnh báo rằng bất kỳ sự leo thang quân sự nào liên quan đến vũ khí hạt nhân, đặc biệt là tàu ngầm, đều có thể bị hiểu sai là sự chuẩn bị cho một cuộc tấn công. Tiến sĩ Elena Petrov, nhà phân tích chiến lược hạt nhân tại Viện Đại Tây Dương lưu ý: “Đây là một thời điểm rất nhạy cảm. Bằng cách công bố triển khai tàu ngầm đến gần Nga, Tổng thống Donald Trump có thể khiến Matxcơva hiểu lầm về ý định thực sự của ông”. Bà Petrov lưu ý rằng, khi quá trình giao tiếp được thể hiện qua các bài phát biểu chính trị, các nhà lãnh đạo phải đặc biệt thận trọng. Bà khẳng định: “Những gì được nói trên mạng hoặc trong các bài phát biểu có thể gây ra hậu quả lớn trong thực tế, đặc biệt là khi có liên quan đến vũ khí hạt nhân”.

Còn theo báo New York Times, một sĩ quan quân đội cấp cao phương Tây có kinh nghiệm trong tác chiến tàu ngầm nói rằng, ông không chắc có hành động chiến thuật nào thực sự đã xảy ra hay không. Ông lưu ý tàu ngầm hoạt động cực kỳ bí mật và với việc ông Donald Trump có quyền đưa ra những tuyên bố như trên, phía Nga sẽ buộc phải tự quyết định có tin ông Donald Trump hay không. Trong khi đó, cựu Đại sứ Mỹ tại Nga Mike McFaul đăng lên nền tảng X lời khuyên dành cho ông Donald Trump rằng: “Nếu ông Donald Trump muốn thu hút sự chú ý của ông Medvedev, ông ấy nên cung cấp vũ khí mới cho Ukraine. Việc di chuyển các tàu ngầm mang vũ khí hạt nhân là cách tiếp cận sai lầm”.

Hoàng Sơn

Nguồn ANTĐ : https://anninhthudo.vn/buoc-leo-thang-nguy-hiem-trong-quan-he-my-nga-post619559.antd