Theo hãng thông tấn Nga TASS, sự kiện này đánh dấu lần đầu tiên một tàu ngầm Trung Quốc, cụ thể là tàu ngầm tấn công lớp Kilo, cập cảng Nga trong khuôn khổ một cuộc tập trận chung, phản ánh mức độ phối hợp ngày càng sâu sắc giữa Trung Quốc và Nga trong bối cảnh căng thẳng gia tăng ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Đi cùng tàu ngầm Kilo là các tàu khu trục tên lửa dẫn đường lớp Type 052D, một tàu tiếp vận lớp Type 903A và một tàu cứu hộ tàu ngầm. Nhóm tàu này không chỉ mang ý nghĩa biểu tượng, mà còn thể hiện sự triển khai thực tế về mặt chiến thuật giữa hai quốc gia.
Tàu ngầm hải quân Trung Quốc - Ảnh: Bộ Quốc phòng Trung Quốc
Công nghệ tàu ngầm Kilo
Dù đã phục vụ từ những năm 1990, tàu ngầm lớp Kilo do Nga sản xuất vẫn giữ vai trò nhất định trong đội hình hải quân Trung Quốc, đặc biệt trong các hoạt động phối hợp quốc tế như đợt tập trận Joint Sea 2025.
Việc lựa chọn tàu Kilo thay vì các mẫu hiện đại hơn như lớp Yuan (Type 039A) được đánh giá là bước đi tính toán nhằm giảm thiểu nguy cơ rò rỉ dữ liệu âm thanh đặc trưng, yếu tố cực kỳ quan trọng trong tác chiến dưới nước nhất là khi di chuyển qua những vùng biển có mật độ giám sát cao như biển Nhật Bản.
Tàu Kilo có thiết kế thân thuôn theo kiểu thủy động học, tích hợp hệ thống tái sinh không khí giúp hoạt động liên tục dưới nước trong gần hai tuần. Động cơ diesel-điện được cách âm, giúp giảm tiếng ồn và tăng khả năng tàng hình. Tuy nhiên, so với các tàu ngầm sử dụng pin lithium-ion hiện đại do Nhật Bản và Hàn Quốc phát triển, Kilo không còn duy trì ưu thế về hiệu năng chiến đấu.
Tàu ngầm lớp Kilo của Nga - Ảnh: Reuters
Hiện Trung Quốc đang vận hành tổng cộng 12 tàu ngầm lớp Kilo, bao gồm 4 chiếc Project 877EKM và Project 636 nhận từ năm 1995 - 1998, cùng 8 chiếc Project 636/636M bàn giao từ 2004 - 2006, với tổng trị giá khoảng 2,6 tỉ USD.
Với chiều dài 73,8 mét, rộng gần 10 mét, lượng giãn nước 3.100 tấn, tàu Kilo đạt tốc độ tối đa 20 hải lý/giờ (37,04 km/giờ), có thể lặn sâu 300m và hoạt động độc lập trong 45 ngày, vận hành bởi thủy thủ đoàn từ 52 đến 70 người.
Nhờ lớp vỏ chống dội âm và độ ồn thấp, Kilo được mệnh danh là “hố đen đại dương”. Hỏa lực chính gồm 6 ống phóng ngư lôi cỡ 533mm và tên lửa hành trình Klub-S (SS-N-27) tầm bắn 300km, đủ khả năng tiêu diệt các tàu mặt nước lớn.
Bấp chấp đối mặt với một số hạn chế kỹ thuật như tuổi thọ ắc quy và chi phí bảo trì cao, Trung Quốc vẫn tiếp tục nâng cấp các tàu Kilo và tích hợp công nghệ nội địa từ các lớp tàu phát triển sau này nhằm nâng cao năng lực tác chiến dưới nước trong dài hạn.
Tàu ngầm lớp Kilo do Nga chế tạo bắn thử tên lửa - Video: Quân đội Nga
Tàu khu trục lớp Udaloy
Trong cuộc tập tận với Trung Quốc, phía Nga triển khai một tàu khu trục lớp Udaloy, vốn có từ thời Liên Xô. Sự khác biệt về trang bị thể hiện rõ qua việc Trung Quốc đã biên chế hơn 20 tàu Type 052D kể từ năm 2014, còn Nga chưa từng đóng mới tàu khu trục nào kể từ khi Liên Xô tan rã.
Tàu khu trục lớp Udaloy của Nga, do Cục Thiết kế Severnoye phát triển từ những năm 1980, là một trong những chiến hạm săn ngầm chủ lực của hải quân Nga, được thiết kế để đối phó với tàu ngầm hạt nhân của Mỹ và NATO. Lớp Udaloy gồm 2 phiên bản: Udaloy I và Udaloy II với tổng cộng 13 tàu được đóng từ 1980-1999, hiện còn 8 chiếc hoạt động, chủ yếu thuộc hạm đội Thái Bình Dương.
Tàu khu trục lớp Udaloy Admiral Vinogradov của Nga - Ảnh: Wikipedia
Tàu Udaloy I có lượng giãn nước 6.930 tấn, dài 163m, rộng 19m, tốc độ tối đa 29 hải lý/giờ (53,71 km/giờ), tầm hoạt động 19.400km ở tốc độ 30km/giờ. Tàu được trang bị 2 cụm ống phóng tên lửa Metel (SS-N-14 Silex), 8 ngư lôi 533mm, 2 hệ thống rocket chống ngầm RBU-6000, 2 trực thăng săn ngầm Ka-27 Helix, tăng cường khả năng phát hiện và tiêu diệt tàu ngầm từ xa. Hệ thống sonar Zvezda M-2 có phạm vi trinh sát trên 100km. Tuy nhiên, năng lực chống hạm và phòng không của Udaloy I khá hạn chế.
Udaloy II, phiên bản nâng cấp, tích hợp động cơ tua bin khí, pháo nòng đôi AK-130 130mm, hệ thống phòng không Kashtan, 64 tên lửa 3K95 Kinzhal (SA-N-9) cùng tên lửa chống hạm P-270 Moskit (SS-N-22 Sunburn). Tàu sử dụng tên lửa chống ngầm RPK-2 Vyuga qua ống phóng ngư lôi, nhưng loại bỏ tên lửa SS-N-14 Silex, giảm khả năng chống ngầm tầm xa so với Udaloy I.
Các tàu lớp Udaloy I như Marshal Shaposhnikov đã được hiện đại hóa từ 2017, tích hợp tên lửa Kalibr, Uran, hệ thống phóng thẳng đứng 3S14, nâng cao khả năng tác chiến đa nhiệm. Tàu lớp Udaloy thường hộ tống tàu sân bay Admiral Kuznetsov hoặc tuần tra độc lập, là lực lượng săn ngầm đáng gờm, dù khả năng phòng không vẫn yếu hơn tàu lớp Arleigh Burke của Mỹ. Với 267 thủy thủ, tàu có thể hoạt động liên tục 30 ngày, đảm bảo vai trò “sát thủ tàu ngầm” trên đại dương.
Ngoài hoạt động trên mặt nước, cuộc tập trận Joint Sea 2025 còn có sự tham gia của cả không quân và hải quân Nga - Trung, với nhiều kịch bản huấn luyện như phòng không, chống tàu ngầm, tìm kiếm cứu nạn và bắn đạn thật. Những nội dung này nhằm nâng cao khả năng phối hợp giữa hai lực lượng hải quân trong khu vực biển được Nga xem là có tầm quan trọng chiến lược lâu dài.
Theo Bộ Quốc phòng Trung Quốc, Joint Sea 2025 là một phần trong kế hoạch hợp tác thường niên giữa hai nước và "không nhắm vào bất kỳ bên thứ ba nào". Tuy nhiên, cuộc tập trận diễn ra đồng thời với Resolute Force Pacific 2025, một cuộc tập trận quy mô lớn do không quân Mỹ dẫn đầu từ ngày 10.7 đến 8.8 với sự tham gia của hơn 400 máy bay và 12.000 binh sĩ đến từ Mỹ, Nhật Bản, Úc cùng các đồng minh.
Hoàng Vũ
Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/tau-ngam-trung-quoc-lan-dau-toi-nga-co-gi-dac-biet-235716.html