Bước ngoặt hay bước lùi?

7 giờ trướcBài gốc

Cờ Liên minh châu Âu tại Brussels, Bỉ. Ảnh: THX/TTXVN

Trong bối cảnh quốc tế diễn biến phức tạp, kinh tế toàn cầu còn nhiều bất định và bản thân nội bộ EU tồn tại không ít khác biệt, giới quan sát đang đặt câu hỏi: Liệu hội nghị lần này sẽ đánh dấu một bước ngoặt chiến lược của châu Âu, hay vẫn chỉ mang tính biểu tượng?

Trong thư mời gửi các nhà lãnh đạo, Chủ tịch Hội đồng châu Âu António Costa khẳng định hội nghị tập trung vào những vấn đề mang tính định hình dài hạn cho tương lai EU, với mục tiêu xây dựng “một châu Âu cạnh tranh hơn, an toàn hơn và tự chủ hơn”. Theo Chủ tịch Costa, đây là thời điểm “không thể trì hoãn việc nâng cao năng lực tự chủ chiến lược của châu Âu, bao gồm cả kinh tế, công nghệ và quốc phòng, trong khi vẫn giữ vững các giá trị đoàn kết và pháp quyền nội khối”.

Trọng tâm thảo luận là khả năng cạnh tranh kinh tế của EU, vốn đang chịu sức ép từ cả yếu tố nội tại lẫn những thách thức toàn cầu. Mục tiêu của EU là thông qua các biện pháp nhằm củng cố thị trường chung, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, cải thiện môi trường đầu tư và tăng cường vai trò quốc tế của đồng Euro. Việc thông qua quyết định cho phép Bulgaria chính thức gia nhập Eurozone từ ngày 1/1/2026 được xem là điểm nhấn tích cực trong nỗ lực hội nhập tài chính sâu rộng.

Bên cạnh kinh tế, nội dung quốc phòng và an ninh tiếp tục là chủ đề ưu tiên cao tại hội nghị. Tuyên bố chung của hội nghị khẳng định, châu Âu cần “trở nên có chủ quyền hơn, có trách nhiệm hơn đối với khả năng phòng thủ của chính mình” và “được trang bị tốt hơn để hành động một cách tự chủ và phối hợp trước các mối đe dọa tức thời và trong tương lai, với cách tiếp cận toàn diện 360 độ”. Các nhà lãnh đạo tập trung thảo luận về lộ trình hướng tới năng lực phòng thủ tập thể vào năm 2030, bao gồm tăng cường năng lực quân sự, phát triển công nghiệp quốc phòng và bảo đảm nguồn tài chính bền vững. Một trong những bước đi đáng chú ý là việc thông qua Hành động An ninh cho châu Âu (SAFE), khuôn khổ tài chính quy mô lớn nhằm thúc đẩy công nghiệp quốc phòng EU, với khoản vay lên tới 150 tỷ euro để hỗ trợ các hoạt động mua sắm chung và phát triển năng lực quân sự.

Các đề xuất được xây dựng trên cơ sở kết quả Hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) vừa kết thúc tại La Haye (Hà Lan), nhằm đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ xuyên Đại Tây Dương, nhưng cũng phản ánh xu hướng EU muốn nâng cao tính tự chủ chiến lược trong phòng vệ, trong bối cảnh cam kết của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump trở nên khó đoán định.

Cờ Liên minh châu Âu tại Brussels, Bỉ. Ảnh: THX/TTXVN

Một trong những chủ đề gây tranh cãi nhất tại hội nghị là gói trừng phạt thứ 18 của EU nhằm vào Nga. Gói biện pháp này tập trung vào lĩnh vực tài chính, năng lượng, đường ống Dòng chảy phương Bắc và “hạm đội bóng tối” chuyên vận chuyển dầu mỏ. Trước thềm hội nghị, gói đề xuất đối mặt với sự phản đối từ Hungary và Slovakia, hai quốc gia không giáp biển nhưng vẫn phụ thuộc lớn vào năng lượng Nga. Giới ngoại giao EU kỳ vọng một thỏa thuận có thể đạt được trước khi Ba Lan kết thúc nhiệm kỳ Chủ tịch Hội đồng EU vào ngày 30/6.

Tại hội nghị, Hungary cũng đã chặn việc thông qua tuyên bố cuối cùng về Ukraine, trong đó có nội dung ủng hộ bắt đầu đàm phán về việc Kiev gia nhập EU. Trước khi hội nghị thượng đỉnh bắt đầu, Thủ tướng Hungary Viktor Orban cho biết theo kết quả khảo sát, 95% người Hungary phản đối việc Ukraine gia nhập EU. Do đó, EU sẽ chỉ có thể quay lại thảo luận về chủ đề hội nhập của Ukraine vào tháng 10.

Ngoài Ukraine, EU cũng dành sự quan tâm tới khủng hoảng tại Dải Gaza, kêu gọi ngừng bắn nhân đạo, thả con tin và thúc đẩy giải pháp hai nhà nước.

Hội nghị thượng đỉnh EU tháng 6/2025 được xem là phép thử lớn cho khả năng thống nhất nội bộ, hành động chiến lược và vai trò toàn cầu của khối trong bối cảnh trật tự thế giới đang tái định hình. Với nhiều chủ đề gai góc, từ trừng phạt Nga, an ninh năng lượng, hội nhập kinh tế đến mở rộng chính trị, hội nghị lần này có thể định hình tương lai châu Âu trong một thập niên tới.

Tuy nhiên, để biến các tuyên bố thành hành động cụ thể, EU cần vượt qua những bất đồng nội bộ và chứng minh rằng “tinh thần châu Âu” vẫn đủ mạnh để đối mặt với những biến động toàn cầu. Giữa những tín hiệu lạc quan và thực tế chính trị phức tạp, không dễ để xác định đâu sẽ là di sản thực sự của hội nghị lần này - bước ngoặt lịch sử hay bước lùi mang tính thỏa hiệp?

Hương Giang/vnanet.vn

Nguồn Bnews : https://bnews.vn/buoc-ngoat-hay-buoc-lui/378436.html