Bước ngoặt từ đường dây nóng?

6 giờ trướcBài gốc

Cuộc trao đổi này, diễn ra sau thỏa thuận bước đầu về TikTok, một vấn đề từng gây tranh cãi gay gắt giữa hai bên, có thể là phép thử quan trọng cho mức độ thiện chí và sự linh hoạt trong đối thoại chiến lược song phương.

Những tín hiệu tích cực

Theo giới học giả Trung Quốc và một số nguồn ngoại giao, cuộc điện đàm giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Donald Trump không chỉ là một sự kiện mang tính biểu tượng, mà còn có thể phản ánh những chuyển động cụ thể trong quan hệ hai nước. Theo SCMP, Wu Xinbo, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quốc tế và Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Mỹ tại Đại học Phúc Đán, đồng thời là thành viên của Ủy ban cố vấn chính sách Bộ Ngoại giao Trung Quốc, cho rằng đây là dấu hiệu cho thấy hai bên đang “tiến gần hơn tới một hội nghị thượng đỉnh”. Ông Wu nhấn mạnh: “Nếu tín hiệu đó xuất hiện, thì trong hai tháng tới, cả hai bên chắc chắn sẽ tăng cường tham vấn và đàm phán trên nhiều lĩnh vực khác nhau”.

Thông tin này trùng khớp với các diễn biến song song trong thời gian gần đây. Theo báo cáo của SCMP, Trung Quốc đã gửi lời mời chính thức cho Tổng thống Donald Trump đến thăm Bắc Kinh trong một chuyến công du cấp nhà nước. Mặc dù phía Bộ Ngoại giao Trung Quốc chưa xác nhận về cuộc điện đàm, nhưng các cuộc tiếp xúc ngoại giao cấp cao, từ các bộ trưởng quốc phòng đến đại diện thương mại, đang được nối lại với tần suất ngày càng dày đặc.

Đặc biệt, thỏa thuận về TikTok, nền tảng phát video trực tuyến thuộc sở hữu của công ty ByteDance (Trung Quốc), được xem là bước đột phá đáng chú ý. Sau nhiều tháng bị đe dọa cấm hoạt động tại Mỹ do các lo ngại an ninh quốc gia, TikTok đã đạt được một thỏa thuận khung để tiếp tục tồn tại tại thị trường Mỹ. Theo Li Chenggang, Đặc phái viên thương mại quốc tế Trung Quốc, đây là một thỏa thuận “khó khăn lắm mới đạt được”, đồng thời cảnh báo Mỹ không nên vừa yêu cầu Trung Quốc giải quyết các quan ngại của mình, vừa tiếp tục đàn áp các công ty Trung Quốc.

Những diễn biến này cho thấy cả hai bên đang chủ động “hạ nhiệt” trong một số vấn đề cụ thể, một bước đi thực tế có thể tạo đà cho các cuộc đối thoại mang tính hệ thống hơn trong tương lai gần.

Hành lang ngoại giao mở rộng

Cuộc điện đàm giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Donald Trump cần được đặt trong bối cảnh rộng hơn của tiến trình khôi phục đối thoại giữa các kênh ngoại giao, quốc phòng và kinh tế. Trong vài tuần gần đây, các cuộc trao đổi cấp cao đã liên tục diễn ra. Ngày 10/9, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã có cuộc điện đàm với người đồng cấp Trung Quốc Vương Nghị, trong đó ông Vương nhấn mạnh tầm quan trọng của việc “quản lý khác biệt và thúc đẩy quan hệ ổn định”. Trước đó, ngày 9/9, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth cũng đã trao đổi với Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Đổng Quân, thể hiện thông điệp rõ ràng rằng “Mỹ không tìm kiếm xung đột với Trung Quốc” - một phát biểu được đánh giá là thay đổi đáng kể trong giọng điệu của Lầu Năm Góc.

Ở lĩnh vực thương mại, Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong và Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đã dẫn đầu các đoàn đàm phán thương mại trong hai ngày tại Madrid, chủ yếu xoay quanh vấn đề TikTok và các chính sách công nghệ. Mặc dù còn nhiều bất đồng, những cuộc đàm phán này được xem là một bước đi thiết thực để tái lập lòng tin và giảm thiểu hiểu lầm chiến lược.

Tuy nhiên, không phải tất cả các đánh giá đều mang màu sắc lạc quan. Học giả Da Wei, Giám đốc Trung tâm An ninh và Chiến lược Quốc tế thuộc Đại học Thanh Hoa, nhận định rằng mối quan hệ Mỹ-Trung hiện nay “không thể gọi là ổn định”, mà chỉ có thể nói là “không leo thang thêm”. Ông cho rằng một hội nghị thượng đỉnh có thể tạo thêm động lực, nhưng điều quan trọng là cần làm rõ “làm thế nào để duy trì động lực đó”.

Kỳ vọng vào một hội nghị thượng đỉnh: Thận trọng nhưng cần thiết

Nhìn vào bức tranh toàn cảnh, có thể thấy cuộc điện đàm giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Donald Trump không đơn thuần chỉ là một cuộc trao đổi xã giao, mà có tiềm năng tạo ra “một cú hích” ngoại giao trong bối cảnh căng thẳng song phương vẫn còn nhiều tầng lớp.

Mặc dù vậy, sự thận trọng là cần thiết. Những bất đồng cốt lõi giữa hai nước vẫn còn sâu sắc và chưa có dấu hiệu được giải quyết triệt để. Như ông Wu Xinbo đã lưu ý, không nên kỳ vọng một hội nghị thượng đỉnh sẽ “giải quyết tất cả những khác biệt”.

Giới quan sát cho rằng, mối quan hệ Mỹ-Trung trong giai đoạn hiện tại không chỉ bị chi phối bởi hai nhà lãnh đạo, mà còn phụ thuộc vào các yếu tố nội bộ của cả hai quốc gia, bao gồm quan điểm của Quốc hội Mỹ, áp lực từ giới doanh nghiệp. Trong khi Tổng thống Donald Trump đang tập trung cụ thể hóa những cam kết tranh cử, thì Bắc Kinh cũng phải đối mặt với những thách thức kinh tế trong nước, khiến bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải tính đến tác động chính trị trong nước.

Rõ ràng, cuộc điện đàm giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và cựu Tổng thống Donald Trump sẽ là một bước đi mang tính biểu tượng và chiến lược quan trọng trong tiến trình làm dịu căng thẳng song phương. Tuy nhiên, để từ một cuộc điện đàm đi đến một hội nghị thượng đỉnh có ý nghĩa thực chất, và xa hơn là cải thiện quan hệ song phương, hai nước sẽ cần nhiều hơn là những cuộc trao đổi cấp cao. Điều cần thiết là một kế hoạch hành động mang tính dài hạn, với các cơ chế đối thoại ổn định, sự minh bạch trong ý định chiến lược và sẵn sàng nhượng bộ có tính toán trong một số lĩnh vực cụ thể.

Hùng Anh (CTV)

Nguồn Thanh Hóa : http://baothanhhoa.vn/buoc-ngoat-tu-duong-day-nong-261950.htm