Buồn với thực trạng các nhà văn mất đoàn kết, hạ bệ nhau

3 giờ trướcBài gốc

Hội thảo do Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức sáng 6/10 là dịp để các nhà văn, nhà lý luận phê bình cùng nhau nhìn nhận, đánh giá văn học trong 50 năm qua thực chất phát triển ra sao, từ đó thôi thúc những người cầm bút về trách nhiệm đối với tương lai văn chương dân tộc.

Văn học sẽ kết thúc nếu để AI thay thế

Ngày 6/10, tại Hà Nội, Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức hội thảo Văn học Việt Nam sau năm 1975: Thành tựu, vấn đề và triển vọng. 50 năm qua, văn học nước nhà trải qua chặng đường đặc biệt, ghi dấu nhiều thành tựu nhưng cũng đối diện không ít thách thức.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam - nhận định từ sau năm 1975, diện mạo văn học Việt Nam thay đổi sâu sắc. Nhiều khuynh hướng, trường phái mới ra đời góp phần mang đến sức sống phong phú cho văn xuôi, thơ ca, phê bình và dịch thuật.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều phát biểu khai mạc hội thảo. Ảnh: Lữ Mai.

Hiện nay, văn học Việt Nam trong hành trình tìm kiếm bản sắc và vị thế trên bản đồ thế giới. Điều cản trở lớn nhất sẽ đến từ chính người cầm bút, nếu họ chưa dám bước ra khỏi vùng an toàn, thoát khỏi những lối mòn tư duy sáng tác.

"Nếu người cầm bút thiếu khát vọng sáng tạo, ngại đổi mới, rất dễ bị thay thế bởi AI trong tương lai không xa. Có một giai đoạn, khoảnh khắc nào đó, nhà văn nào đó đã trở thành AI, robot trong sáng tác của mình vì không dám rời bỏ con đường mòn hay khu vực an toàn. Nhưng các nhà văn có thể chiến thắng sự can thiệp của AI, robot bằng sự sáng tạo, rung cảm, trí tuệ. Còn khi chúng ta để trí tuệ nhân tạo thay thế các nhà văn, đó là lúc kết thúc văn học trong bản thể của nó”, ông Nguyễn Quang Thiều nhấn mạnh.

Bên cạnh việc cạnh tranh với AI, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều cũng cho rằng cần xác định xem yếu tố nào đang cản trở, khiến 50 năm qua khiến văn học Việt Nam chưa tương xứng với những gì chúng ta mong muốn.

Nhiều nhà thơ, nhà lý luận phê bình nổi tiếng cùng bàn luận về triển vọng và thách thức của văn học Việt.

Hiện thực cuộc sống rất đa dạng, phong phú, nhiều biến động, có rất nhiều chất liệu giúp các nhà văn sáng tạo. Tuy nhiên, liệu các nhà văn đã đủ dũng cảm dấn thân vào công cuộc sáng tạo hay chưa?

“Tôi cảm giác lâu nay nhiều nhà văn đã xây cho mình một khu an toàn vô lý, không dám dấn thân trong sáng tạo nghệ thuật, trong phát hiện, đặt đề tài”, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam bày tỏ.

Phát biểu tại hội thảo, nhà thơ Đỗ Thị Tấc đề cập một thách thức khác. Bà nói rất buồn khi chứng kiến thực trạng nhiều nhà văn mất đoàn kết, nói xấu nhau nhiều hơn là kiến tạo những thành tựu văn chương. "Đó cũng là một rào cản với văn học, khi nhà văn dành thời gian tâm sức để hạ bệ nhau. Điều đó không hề nhân văn", nhà thơ chia sẻ.

Các nhà văn trẻ đang ở đâu?

Tại hội thảo, GS Phong Lê trao đổi về một cuộc chuyển giao thế hệ trong văn học mà ông đã mong chờ từ lâu. Vốn căn bản đầu tiên để chúng ta trông đợi và hy vọng ở thế hệ việt - đó là sức trẻ, tuổi trẻ. Không có cuộc cách mạng nào trong lịch sử mà không được thực hiện bởi một lực lượng trẻ.

"Để có đủ tiềm lực và hành trang cho một chuyển đổi mang tính cách mạng như thế, văn học, cũng như bất cứ lĩnh vực nào khác, kể cả kinh tế, chính trị, cần đến những lực lượng trẻ. Mà nói trẻ là nói đến những thế hệ trên dưới tuổi 30, thậm chí là trong ngoài 20. Chứ không thể là 60 - hoặc hơn, thậm chí 50, hoặc 40", GS Phong Lê nói.

GS Phong Lê trao đổi về một cuộc chuyển giao thế hệ trong văn học.

Ông đặt hy vọng nhiều vào sự thay thế, như một biểu tượng của sự phát triển, thuận theo quy luật. "Tôi muốn chia sẻ và đồng tình với câu hỏi: Những người viết trẻ ở đâu trên bản đồ văn chương của Hội Nhà văn? Câu trả lời là họ vắng mặt, từ danh sách hội viên (trừ một vài cái tên như Văn Thành Lê, Lữ Mai, Đinh Phương, Meggie Phạm, Lê Vũ Trường Giang) đến danh sách giải thưởng 5 năm hay giải thưởng hằng năm, đến danh sách khách mời các cuộc tọa đàm hội nghị hội thảo (trừ hội nghị viết văn trẻ toàn quốc nếu diễn ra vào khung thời điểm họ đang còn "trẻ")", ông nói.

50 năm không phải là quãng thời gian dài trong lịch sử phát triển của nhân loại, nhưng lại là một giai đoạn đầy ý nghĩa và đáng kể đối với sự trưởng thành của một nền văn học. Hội thảo do Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức là dịp để các nhà văn, nhà lý luận phê bình cùng nhau nhìn nhận, đánh giá văn học trong 50 năm qua thực chất phát triển ra sao, từ đó thôi thúc những người cầm bút về trách nhiệm đối với tương lai văn chương dân tộc.

Thu An/Tiền Phong

Nguồn Znews : https://znews.vn/buon-voi-thuc-trang-cac-nha-van-mat-doan-ket-ha-be-nhau-post1591684.html