Sự phát triển của mô hình hợp tác xã ngày càng khẳng định ý nghĩa quan trọng đối với đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội của các địa phương. Không chỉ góp phần ổn định sản xuất, kinh tế hợp tác còn tạo thêm việc làm, nâng cao thu nhập, hỗ trợ giảm nghèo bền vững và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân.
Tại tỉnh Cà Mau, Hợp tác xã Hưng Hiệp Tiến (xã Nguyễn Việt Khái, Cà Mau) là một trong những mô hình tiêu biểu trong phát triển sản phẩm OCOP, từng bước làm thay đổi diện mạo nông thôn, đa dạng hóa sản phẩm đặc trưng và tạo sinh kế cho lao động địa phương, góp phần nâng cao chất lượng đời sống cho người dân đặc biệt là một bộ phận chị em ở nhà làm nội trợ, không có thêm thu nhập ổn định.
Tận dụng nguồn lực địa phương tạo việc làm cho phụ nữ nông nhàn
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, ông Đỗ Thành Nghĩ, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Giám đốc Hợp tác xã Hưng Hiệp Tiến (xã Nguyễn Việt Khái, tỉnh Cà Mau) chia sẻ: “Khoảng năm 2017, thấy nhiều chị em phụ nữ ở địa phương có thời gian rảnh rỗi nhưng không có việc làm ổn định, chúng tôi bắt đầu tìm hướng tạo sinh kế cho họ. Sau khi được Liên minh Hợp tác xã tỉnh tổ chức tập huấn về mô hình hợp tác xã, tôi nhận thấy đây là hướng đi phù hợp và hiệu quả.
Từ đó, chúng tôi quyết định thành lập Hợp tác xã Hưng Hiệp Tiến, tận dụng lợi thế về nguồn nguyên liệu cá phi dồi dào tại địa phương để phát triển sản phẩm chả cá phi khối, mục tiêu chính là tạo việc làm cho người dân đặc biệt là bà con phụ nữ trong lúc nông nhàn để tạo thúc đẩy kinh tế.
Nhờ tham gia hợp tác xã, mỗi bà con hiện có mức thu nhập bình quân từ 4 đến 6 triệu đồng mỗi tháng, góp phần cải thiện đời sống và giúp họ yên tâm gắn bó với công việc hơn”.
Hợp tác xã Hưng Hiệp Tiến (xã Nguyễn Việt Khái, tỉnh Cà Mau).
Theo ông Đỗ Thành Nghĩ, Hợp tác xã Hưng Hiệp Tiến là mô hình sản xuất chả cá sạch tiêu biểu, hiện nay, hợp tác xã có ba sản phẩm đạt chuẩn OCOP 3 sao là chả cá phi, chả cá kiềng (cá măng) và chả cá viên.
Bên cạnh đó, tận dụng lợi thế về nguồn nguyên liệu sẵn có từ các vuông tôm ở địa phương, Hợp tác xã Hưng Hiệp Tiến sản xuất ra những sản phẩm không sử dụng phụ gia, chất bảo quản hay hàn the trong quá trình sản xuất.
Từ một vùng quê thuần nông, việc tham gia chương trình OCOP đã góp phần nâng tầm giá trị cho những sản vật bản địa, biến các loại cá dân dã trở thành sản phẩm hàng hóa có thương hiệu, được nâng tầm giá trị.
Nhờ đó, Hợp tác xã Hưng Hiệp Tiến đã mạnh dạn đầu tư máy móc, áp dụng quy trình sản xuất sạch, không dùng hóa chất hay chất bảo quản, để tạo ra những sản phẩm chất lượng cao. Mô hình này không chỉ tạo ra sản phẩm tốt mà còn mở ra cơ hội việc làm cho người dân địa phương, góp phần cải thiện thu nhập và nâng cao nhận thức về sản xuất nông nghiệp bền vững.
Hiện nay, Hợp tác xã Hưng Hiệp Tiến có 3 sản phẩm đạt OCOP 3 sao là chả cá kiềng, chả cá viên, chả cá phi. Ảnh: NVCC.
Chia sẻ về sự thay đổi trong đời sống của bà con khi tham gia hợp tác xã, ông Nghĩ cho biết, trước đây, nhiều chị em phụ nữ trong xã chủ yếu ở nhà làm nội trợ, thời gian rảnh nhiều nhưng không có thu nhập ổn định. Khi hợp tác xã được thành lập, họ rất háo hức và mạnh dạn đăng ký tham gia bởi không chỉ được chia lợi tức mà quan trọng hơn là họ có thể làm việc ngay tại địa phương.
“Bà con tại đây rất phấn khởi vì có công ăn việc làm ngay gần nhà. Không phải đi xa, không tốn chi phí nhà trọ, ăn uống, mà quan trọng nhất là có thu nhập ổn định. So với trước đây chỉ ở nhà làm nội trợ thì giờ mỗi tháng họ có thể nhận mức thù lao từ 4–6 triệu đồng/tháng, cuộc sống của họ từ đó cũng ổn định hơn. Đặc biệt, nhiều phụ nữ tại đây vốn quen làm chả cá phục vụ bữa ăn gia đình thì nay có thể tận dụng lợi thế đó để tham gia sản xuất bài bản, nâng cao thu nhập và đời sống”, ông Nghĩ cho biết.
Mở rộng kênh bán hàng, ứng dụng chuyển đổi số để đưa sản phẩm đi xa hơn
Chia sẻ về định hướng của Hợp tác xã Hưng Hiệp Tiến thời gian tới, ông Đỗ Thành Nghĩ cho biết đến năm 2026, Hợp tác xã Hưng Hiệp Tiến dự kiến phát triển thêm hai sản phẩm mới là cá phi muối sả và chả tôm. Đây đều là những sản phẩm tận dụng tối đa nguồn nguyên liệu sẵn có ở địa phương, Cà Mau với hệ thống sông ngòi, kênh rạch, tôm cá dồi dào là một yếu tố quan trọng làm nên hiệu quả kinh tế bền vững. Do đó, hợp tác xã dự tính sản xuất thêm chả tôm hoàn toàn từ thịt tôm nguyên chất 100%, không pha bột hay chất độn như nhiều sản phẩm trên thị trường hiện nay, nhằm giữ trọn hương vị tự nhiên và nâng cao chất lượng.
Việc phát triển thêm hai sản phẩm mới không chỉ nhằm đa dạng hóa danh mục OCOP mà còn giúp khai thác hiệu quả nguồn nguyên liệu tại chỗ, hạn chế lãng phí và tăng giá trị cho sản vật địa phương.
Quan trọng hơn, khi mở rộng sản xuất, Hợp tác xã Hưng Hiệp Tiến sẽ tạo thêm nhiều việc làm cho lao động nông thôn, đặc biệt là phụ nữ nội trợ. Đây cũng là hướng đi giúp bà con có thêm sinh kế ổn định, góp phần nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống người dân trong vùng.
Cùng với nhiều mô hình OCOP khác, Hợp tác xã Hưng Hiệp Tiến đang góp phần quan trọng vào mục tiêu giảm nghèo bền vững của tỉnh. Ông Nghĩ cho biết, khi mới bắt tay vào làm, các thành viên Hợp tác xã Hưng Hiệp Tiến chủ yếu chế biến chả cá phi, cá kiềng theo cách truyền thống để bán cho người quen trong những dịp đám tiệc, lễ Tết.
Tuy nhiên, theo thời gian, lượng khách đặt hàng ngày càng nhiều, các thành viên nhận thấy nếu tiếp tục làm thủ công sẽ khó giữ khách và không đáp ứng được nhu cầu thị trường. Chính vì vậy, Hợp tác xã Hưng Hiệp Tiến đầu tư thêm máy móc để làm số lượng lớn phục vụ thị trường, mở rộng quy mô sản xuất. Việc được công nhận ba sản phẩm OCOP 3 sao không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho thành viên mà còn góp phần thay đổi nhận thức của người dân, giúp họ chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún sang mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn và nhu cầu thị trường.
Đồng thời giúp khai thác tốt lợi thế nguồn nguyên liệu cá phi tại địa phương, gắn với mục tiêu tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân. Đây còn là tiền đề, động lực để phát triển các hình thức tổ chức sản xuất, nhất là các hợp tác xã nông nghiệp, góp phần xây dựng nông thôn mới đi vào chiều sâu, hiệu quả và bền vững.
Chia sẻ về những tác động rõ nét đối với đời sống người dân khi tham gia Hợp tác xã Hưng Hiệp Tiến, ông Đỗ Thành Nghĩ cho biết, ngoài phát triển kinh tế cho địa phương, đóng góp tích cực vào việc thực hiện tốt Chương trình mỗi xã một sản phẩm (Chương trình OCOP), Hợp tác xã Hưng Hiệp Tiến còn tạo việc làm cho nhiều chị em phụ nữ với thu nhập trung bình từ 200 - 250 nghìn đồng/người/ngày. Khi tham gia Hợp tác xã Hưng Hiệp Tiến họ có thêm khoản thu nhập ổn định, giúp cải thiện đời sống gia đình và từng bước thoát nghèo.
Bên cạnh thu nhập lao động, Hợp tác xã Hưng Hiệp Tiến còn tạo thêm lợi ích kép cho thành viên của hợp tác xã, cụ thể ở khâu thu mua đầu vào, hợp tác xã thu mua cá của bà con với giá cao hơn giá thị trường, ngoài ra, khi mua sản phẩm chả cá, cá khô của hợp tác xã, họ được hưởng giá ưu đãi tương đương giá sỉ. Những cơ chế này giúp thành viên vừa có việc làm, vừa được hỗ trợ sản xuất và tiêu dùng, tạo sự gắn kết lâu dài với Hợp tác xã Hưng Hiệp Tiến.
Định hướng của Hợp tác xã Hưng Hiệp Tiến là tiếp tục đầu tư và nâng hạng các sản phẩm OCOP để nâng cao thu nhập cho thành viên. Ảnh: NVCC.
Thời gian tới, Hợp tác xã Hưng Hiệp Tiến sẽ liên kết cùng các cấp ngành tổ chức nhiều lớp hướng dẫn sản xuất chả cá, cá khô cho phụ nữ địa phương, giúp họ tạo công ăn việc làm ổn định.
Đặc biệt, hiện nay Hợp tác xã Hưng Hiệp Tiến đã dần áp dụng chuyển đổi số trong việc bán hàng, từng bước áp dụng các kênh bán hàng trực tuyến. Hiện Hợp tác xã Hưng Hiệp Tiến quảng bá và tiêu thụ sản phẩm thông qua Zalo, Facebook và sẽ tiến tới các sàn thương mại điện tử. Tới đây, Hợp tác xã Hưng Hiệp Tiến dự định mở rộng hợp tác với sàn thương mại điện tử Lazada để đưa sản phẩm đi xa hơn.
Ông Nghĩ bày tỏ mong muốn, trong tương lai, các giải pháp số hóa sẽ giúp hợp tác xã tối ưu quy trình quản lý đơn hàng, nâng cao khả năng dự báo nhu cầu thị trường, giảm chi phí vận hành và mở rộng tiếp cận khách hàng ở nhiều tỉnh, thành trên cả nước.
Đồng thời, việc tham gia sâu hơn vào các sàn thương mại điện tử sẽ giúp xây dựng thương hiệu mạnh mẽ hơn, tăng tính cạnh tranh, nâng cao giá trị sản phẩm và góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của hợp tác xã cũng như người dân trên địa phương trong bối cảnh kinh tế số.
Thu Trang