Giá trị kinh tế cao
Ông Trần Hữu Trường, 1 trong 2 hộ tham gia mô hình cho biết, gia đình ông bắt đầu nuôi tôm từ năm 2001 với 2 loại tôm sú và tôm thẻ chân trắng. Tuy nhiên, trong khoảng 3-4 năm trở lại đây, tôm thường xuyên bị dịch bệnh, gây thiệt hại lớn. Đầu năm 2025, ông được Trung tâm Khuyến nông tỉnh hỗ trợ thực hiện mô hình nuôi cá nâu thâm canh trên diện tích 0,5ha. Số lượng giống thả nuôi là 15.000 con, tương đương mật độ 3 con/m2, kích cỡ từ 4-6cm. Cá được cho ăn thức ăn công nghiệp dạng viên nổi có hàm lượng protein 40%, bảo đảm sinh trưởng tốt.
Sau hơn 5 tháng thả nuôi, cá đạt kích cỡ từ 6-8 con/kg, tỉ lệ sống trên 70%. “Tôi dự kiến tiếp tục nuôi để bán vào dịp Tết Nguyên đán, khi đó cá có thể đạt kích cỡ khoảng 4-5 con/kg. Sản lượng thu hoạch ít nhất khoảng 2,1 tấn. Với giá bán 350.000 đồng/kg như hiện tại thì sau khi trừ chi phí, tôi thu lãi khoảng 220 triệu đồng, tương đương so với nuôi tôm sú trên cùng diện tích”, ông Trường nói.
Sau hơn 5 tháng nuôi, cá đạt kích cỡ 6-8 con/kg - Ảnh: L.A
Rút kinh nghiệm từ mô hình, ông Trường cho biết, ao nuôi cá nâu cần duy trì mực nước từ 1,5m trở lên, lắp đặt quạt sục khí để bảo đảm ôxy hòa tan trong nước cho cá sinh trưởng; định kỳ theo dõi các yếu tố môi trường như pH, độ mặn..., bảo đảm các thông số này nằm trong ngưỡng thích hợp.
Hằng tháng, người nuôi cần kiểm tra trọng lượng của cá nhằm điều chỉnh lượng thức ăn cho phù hợp, không để xảy ra tình trạng cho ăn quá dư thừa, vừa lãng phí thức ăn vừa làm ô nhiễm nước ao nuôi. Khi thời tiết bất lợi, môi trường nuôi thay đổi cần giảm lượng thức ăn... Trong quá trình nuôi phải bổ sung men tiêu hóa, vitamin C, thuốc bổ để tăng sức đề kháng cho cá; sử dụng vôi nông nghiệp, chế phẩm vi sinh, khoáng chất để làm sạch nguồn nước, hạn chế khí độc trong ao, duy trì môi trường ổn định cho ao nuôi.
Đặc biệt, cá nâu là đối tượng nuôi khá nhút nhát nên người nuôi cần hạn chế tối đa tiếng động mạnh ở xung quanh ao nuôi. Theo kinh nghiệm của ông Trường, trong ao nên làm những khung nổi dùng để cho cá ăn vì qua thực tế, ông nhận thấy cá nâu hoàn toàn không ăn những thức ăn bị trôi dạt vào sát bờ. “Quá trình nuôi, tôi thấy cá nâu thích nghi tốt với điều kiện nuôi trong ao, lại có giá trị kinh tế cao. Trong những năm tới, tôi sẽ mở rộng mô hình nuôi cá nâu ra toàn bộ diện tích 1,1ha”, ông Trường cho hay.
Nhiều triển vọng nhân rộng
Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Phan Văn Phương cho biết, tôm sú và tôm thẻ chân trắng là 2 đối tượng nuôi nước lợ chủ lực của tỉnh. Tuy nhiên, trong những năm qua, nghề nuôi tôm đang phải đối mặt với khó khăn do dịch bệnh diễn biến phức tạp, làm thiệt hại không nhỏ đến kinh tế của người nuôi tôm. Trước thực tế đó, nhiều hộ nuôi tôm đã chủ động chuyển đổi mô hình sản xuất, áp dụng hình thức nuôi xen ghép tôm-cua-cá hoặc chuyển sang nuôi các đối tượng thủy sản khác có giá trị kinh tế cao nhưng ít rủi ro hơn như ốc hương, cá kình, cá dìa… Dù vậy, hiện nay, việc nuôi cá nâu mới chỉ dừng ở quy mô nhỏ lẻ, nuôi xen ghép.
Cho cá ăn trong khung nổi để cá tận dụng được hết thức ăn - Ảnh: L.A
Với mục tiêu nâng cao hiệu quả sản xuất, từ năm 2024, đơn vị đã triển khai mô hình nuôi cá nâu theo hình thức thâm canh tại xã Trung Giang cũ (nay là xã Bến Hải) và năm 2025 là xã Vĩnh Thủy. Qua thực tế triển khai cho thấy, cá nâu là một trong những đối tượng nuôi nước lợ tiềm năng do có giá trị kinh tế cao, đạt từ 350.000-400.000 đồng/kg và được thị trường hết sức ưa chuộng.
Cụ thể, tại các mô hình do trung tâm thực hiện, sản lượng thu hoạch đạt từ 4,2-4,3 tấn/ha, lợi nhuận đạt từ 440-450 triệu đồng/ha. Kết quả này khẳng định cá nâu là đối tượng nuôi đầy tiềm năng, phù hợp với điều kiện tự nhiên, trình độ kỹ thuật của người nuôi, ít rủi ro và giá trị kinh tế cao; có thể nuôi được trong ao đất, ao lót bạt nên tận dụng được diện tích ao nuôi tôm kém hiệu quả.
Ông Phương cũng lưu ý, khó khăn của nuôi cá nâu là chi phí đầu tư khá lớn, lên đến hơn 850 triệu đồng/ha. Nguồn giống cá nâu không chủ động do phụ thuộc vào thu gom ngoài tự nhiên. Thời gian nuôi khá dài, ít nhất từ 8-10 tháng tùy theo mức đầu tư nên ao nuôi cá nâu phải bảo đảm vượt lũ hoặc thả nuôi sớm để thu hoạch trước mùa mưa bão, nhất là những vùng thấp trũng.
Ngoài ra, trong quá trình nuôi cần thường xuyên kiểm tra sức khỏe của cá và các yếu tố môi trường để có biện pháp xử lý kịp thời, nhất là khi thời tiết bất lợi, thời điểm chuyển mùa.
“Từ hiệu quả của mô hình, chúng tôi sẽ tiếp tục xây dựng các mô hình trình diễn, hoàn thiện quy trình kỹ thuật, tăng cường tuyên truyền, vận động để nhân rộng mô hình nuôi cá nâu theo hướng thâm canh ra các địa phương ven biển nhằm đa dạng đối tượng nuôi nước lợ, nhất là với những vùng nuôi tôm bỏ hoang, thường xuyên bị dịch bệnh”, ông Phương nói.
Lê An