Cà phê giảm phát thải: Hướng đi mang lại 'lợi ích kép' cho nông dân Lâm Đồng

2 giờ trướcBài gốc

Gia đình ông K’Rong Brếch, xã Nâm Nung, với gần 1,7 ha cà phê đã áp dụng mô hình hữu cơ từ hơn năm năm trước. Trước đây, mỗi vụ, ông dùng nhiều phân vô cơ khiến chi phí tăng cao, đất chai cứng. Nhưng từ khi chuyển sang sử dụng phân chuồng ủ vi sinh, giữ thảm cỏ tự nhiên giữ ẩm, kết hợp trồng xen cây che bóng như mắc ca, hồ tiêu — vừa giúp giữ ẩm lại hấp thụ CO₂ — vườn cà phê đã có chuyển biến rõ: đất tơi hơn, cây khỏe hơn, chi phí giảm hơn một nửa. Mùa thu này, năng suất vườn ước đạt 3,5–4 tấn/ha. Ông Brếch chia sẻ: “Cách làm mới ban đầu hơi khó vì chưa quen, nhưng hiệu quả thấy rõ.”

Nông dân tại Lâm Đồng kiểm tra chất lượng quả cà phê trong vườn canh tác theo mô hình giảm phát thải, hướng đến sản xuất bền vững.

Tại xã Quảng Phú, gia đình bà H’Mri với khoảng 2 ha cà phê xen sầu riêng và bơ để tạo bóng che cũng ghi nhận lợi ích giống nhau. Nhờ giảm phân hóa học, hạn chế thuốc bảo vệ thực vật, quay lại cắt cỏ thủ công kết hợp giữ thảm cỏ tự nhiên, chi phí sản xuất giảm hơn 50% so với trước. Năng suất vẫn ổn định ở mức 4–4,5 tấn/ha, thu nhập ước hơn 450 triệu đồng/ha mỗi năm. “Trước đây chỉ vài hộ làm theo hướng dẫn khuyến nông, giờ hầu như ai cũng biết giữ vườn cà phê cảnh quan, giữ môi trường sạch hơn”, bà H’Mri bộc bạch.

Chuỗi nông nghiệp xanh — từ hộ dân tới hợp tác xã

Từ năm 2023, tỉnh Lâm Đồng đã mở rộng triển khai các dự án canh tác cà phê theo hướng bền vững, giảm phát thải. Những dự án do Trung tâm Khuyến nông Lâm Đồng phối hợp với Viện Khoa học Kỹ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên thực hiện, cùng với các chương trình hỗ trợ từ doanh nghiệp và tổ chức quốc tế — như JDE, IDH — đang giúp nông dân ở nhiều xã: Di Linh, Nam Ban – Lâm Hà, Nam Hà, Nâm Nung, Quảng Phú, Quảng Sơn… tiếp cận quy trình canh tác đáp ứng tiêu chí phát triển xanh, bền vững.

Theo ông Nguyễn Văn Chương, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Lâm Đồng: mô hình giảm phát thải giúp bảo tồn đất — nước, giữ độ ẩm, cải thiện cấu trúc đất, hạn chế xói mòn; đồng thời tiết kiệm nước tưới, giảm phân bón, ổn định năng suất. Khi sản phẩm đạt chất lượng, hạt cà phê đồng đều, đạt chuẩn kỹ thuật — đáp ứng tốt hơn yêu cầu truy xuất nguồn gốc — là lợi thế để xuất khẩu vào thị trường quốc tế.

Không chỉ lợi ích về môi trường, sức khỏe đất đai, mô hình còn mang lại giá trị kinh tế rõ rệt. Ông Lang Thế Thành — Giám đốc HTX Nông nghiệp Công bằng Thanh Thái (xã Nâm Nung) — cho biết: khi cà phê đạt chuẩn, hợp tác xã có thể cung cấp sản phẩm đủ tiêu chí cho đối tác trong nước và quốc tế. Mô hình giảm phát thải do đó không chỉ nâng cao chất lượng nông sản mà còn mở ra cơ hội tiếp cận thị trường cao cấp.

Cây cà phê cho trái chín đồng loạt, thể hiện rõ hiệu quả của quy trình canh tác hữu cơ và giảm phân bón hóa học.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, việc lạm dụng phân hóa học, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc diệt cỏ trong nhiều năm qua đã khiến đất đai suy thoái, nguồn nước bị ô nhiễm, phát thải khí nhà kính gia tăng — đặt ra thách thức không chỉ với sản xuất nông nghiệp mà cả sức khỏe cộng đồng.

Ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia nhấn mạnh: việc áp dụng mô hình canh tác bền vững, giảm phát thải — giảm hóa chất, tăng che phủ cây xanh, duy trì đa dạng sinh học — là phương án cấp bách. Đó không chỉ là cách bảo vệ đất, nước, sức khỏe người nông dân và cộng đồng, mà còn đảm bảo nông nghiệp phát triển ổn định, lâu dài và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Với tiềm năng rộng lớn — toàn tỉnh Lâm Đồng có hơn 327.000 ha cà phê, trong đó hơn 310.000 ha đang khai thác; nhiều diện tích đã được cấp chứng nhận sản xuất bền vững như VietGAP, 4C, UTZ… — mô hình cà phê giảm phát thải không chỉ là xu hướng, mà là một yêu cầu để nông nghiệp Việt Nam hội nhập theo chuẩn quốc tế, đáp ứng nhu cầu xuất khẩu, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Canh tác cà phê giảm phát thải — bằng cách tái thiết quy trình sản xuất, giảm phụ thuộc hóa chất, tăng che phủ cây xanh, giữ lớp thảm tự nhiên, áp dụng xen canh — đang chứng minh: bảo vệ môi trường và sản xuất hiệu quả không phải mâu thuẫn, mà có thể bổ trợ cho nhau. Nông dân từ hộ cá thể đến hợp tác xã dần chuyển hướng sang sản xuất sạch, chuẩn — một bước đi cần thiết để thích ứng với thị trường quốc tế, với yêu cầu ngày càng cao về tiêu chuẩn môi trường và truy xuất nguồn gốc.

Với lợi ích kép rõ rệt — từ giảm chi phí, phục hồi đất, nâng cao chất lượng nông sản, bảo vệ môi trường, đến mở rộng cơ hội xuất khẩu — mô hình cà phê giảm phát thải không đơn thuần là một giải pháp kỹ thuật, mà đang dần trở thành hướng đi chiến lược cho phát triển nông nghiệp bền vững.

Thu Hường

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/ca-phe-giam-phat-thai-huong-di-mang-lai-loi-ich-kep-cho-nong-dan-lam-dong-10398061.html