Các dấu ấn di tích lịch sử cách mạng tại xã Nam Tuấn

2 ngày trướcBài gốc

Di tích lịch sử cách mạng hang Ghị Rằng, nơi ở và làm việc của Đại tướng Võ Nguyên Giáp năm 1942.

Di tích Hang Ghị Rằng

Nơi ở và làm việc của đồng chí Võ Nguyên Giáp năm 1942, tại xóm Nguyên Giáp. Năm 1941 theo Chỉ thị của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc, nhiều cán bộ ưu tú của Đảng như các đồng chí Phạm Văn Đồng, Võ Nguyên Giáp, Vũ Anh, Lê Thiết Hùng, Cao Hùng Lĩnh... lần lượt đến Cao Bằng thực hiện các nhiệm vụ chiến lược do Trung ương Đảng và lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đề ra. Tại xã Nam Tuấn, năm 1942 đồng chí Võ Nguyên Giáp đã đến ở và làm việc. Trong thời gian sống và làm việc tại đây đồng chí đã được sự che chở của nhân dân địa phương, được ông Chu Văn Tói - một người sớm giác ngộ cách mạng tại xã đưa lên hang Ghị Rằng để đảm bảo an toàn, cùng đi với đồng chí Võ Nguyên Giáp còn có đồng chí Hồng Cường - Giáo Bởi.

Tại hang này Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã 2 lần lên lớp giảng trực tiếp về tình hình chính trị của thế giới và trong nước. Ngoài ăn, ở sinh hoạt học tập ở hang Ghị Rằng đồng chí còn đến Ngườm Hoài cùng Phạm Văn Đồng đã tổ chức 2 lần huấn luyện về chính trị, thông tin tình hình thế giới và trong nước cho các hội viên, tổ chức các cuộc hội họp. Sau khi tổ chức học và họp xong thì lại quay về hang Ghị Rằng nghỉ ngơi.

Cuộc sống vô cùng khó khăn vất vả, đồng chí Võ Nguyên Giáp đã tận dụng thời gian từng giờ để cố gắng tạo tổ chức lớp học, họp với các đồng chí hạt nhân cách mạng tại địa phương để phát triển phong trào cách mạng ở xã. Thời điểm này vì làm việc quá sức cộng thêm cuộc sống trong hang vất vả nên đồng chí Võ Nguyên Giáp đã bị ốm nặng. Ông Chu Văn Tói đã đưa đồng chí Võ Nguyên Giáp đến ở nhà ông để chữa bệnh khoảng 10 ngày, nhưng bị bọn phản động dò thấy đưa lính vào định bắt đồng chí Võ Nguyên Giáp. Ông Tói đã kịp thời thông tin và ứng cứu để đồng chí Võ Nguyên Giáp chuyển đi nơi khác hoạt động cách mạng.

Di tích Ngườm Mác Men

Là nơi ở và làm việc của đồng chí Phạm Văn Đồng năm 1942, xóm Nà Hoài. Năm 1942, theo Chỉ thị của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc, các đồng chí Phạm Văn Đồng, Vũ Anh được điều đến Cao Bằng kết hợp cùng với các đồng chí đang hoạt động ở địa phương tham gia công tác đào tạo cán bộ. Hai đồng chí Phạm Văn Đồng, Võ Nguyên Giáp đã đến đây trực tiếp để chỉ đạo phong trào. Tại Ngườm Mác Men, đồng chí Phạm Văn Đồng đã đến ở và làm việc hơn 1 tháng để kết hợp cùng với các đồng chí đang hoạt động ở địa phương tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia hoạt động cách mạng. Trong thời gian rất ngắn nhưng đồng chí Phạm Văn Đồng đã tranh thủ từng giờ, từng phút để giải quyết những công việc cấp bách mà Đảng, Bác đã đề ra. Nhưng Ngườm Mác Men ở gần dân, gần đường đi lại, đồng thời, dân ở đây hay đến tụ tập làm men nấu rượu cho nên không thuận lợi, do đó, đồng chí Phạm Văn Đồng đã chuyển lên hang Ngườm Poóng.

Di tích Ngườm Poóng

Ngườm Poóng cũng nằm trong địa bàn xóm Nà Hoài nhưng địa hình hiểm trở hơn và rừng rậm bao quanh để ở và làm việc tại đây. Việc di chuyển trong thời gian tại đây rất vất vả, mỗi lần đi họp hoặc tổ chức mít tinh tại hang Ngườm Hoài, đồng chí Phạm Văn Đồng phải men theo vách đá hoặc đi theo đường thông nhỏ trong hang để đến, sau khi xong việc lại quay về Ngườm Poóng ở và làm việc.

Ngoài đồng chí Phạm Văn Đồng, thời gian này còn có các đồng chí hoạt động ở địa phương cùng tham gia, như: Hồng Cường, Bắc Việt, Lê Khương, Hải Nhung, Bằng Giang... Cũng tại Ngườm Poóng ngoài những công việc chính đồng chí Phạm Văn Đồng dạy chữ, văn hóa cho một số hạt nhân cách mạng của địa phương. Đồng chí Phạm Văn Đồng ở và làm việc với thời gian rất ngắn (hơn 16 ngày) sau đó bị lộ và lập tức rời đi đến nơi khác.

Di tích Ngườm Hoài

Nơi thành lập Mặt trận Việt Minh xã và đặt Đài phát tín C15 của Tổng cục Bưu điện (năm 1968 - 1978), xóm Nà Hoài, xã Nam Tuấn.

Năm 1968, để đảm bảo thông tin thông suốt, Cục diện chính thuộc Tổng cục Bưu điện đã khảo sát, lắp đặt đài dự phòng an toàn cho C1 ở Hà Nội và chọn hang Ngườm Hoài ở xã Nam Tuấn để xây dựng và lắp đặt máy C15. Đây là một hang rộng nằm trong dãy núi đá vôi đủ điều kiện để xây nhà và lắp đặt máy mà đảm bảo được bí mật.

Chính tại hang này năm 1942 đã chứng kiến một sự kiện lịch sử quan trọng: Mặt trận Việt Minh xã được thành lập (tháng 7/1942) và là nơi hội họp của các đoàn thể Cách mạng thời kỳ đó.

Di tích lịch sử cách mạng hang Ngườm Hoài, xã Nam Tuấn.

Đài phát tín C15 được xây dựng ngay trong hang để đảm bảo an toàn, đảm bảo thông tin liên lạc thông suốt trong nước và sang các nước Đông Âu, Bắc Âu, Châu Phi, Châu Mỹ la tinh và Cu Ba. Đài phát tín C15 là một trong những đài của ngành Bưu điện đã hoạt động tốt phục vụ thông tin cho Đảng và Nhà nước hỗ trợ chính cho đài CT ở Trung ương vào những năm Mỹ ném bom phá hoại.

Đài phát tín C15 được xây dường trong hang từ năm 1968 đến năm 1970 thì hoàn thành và đưa vào sử dụng, bao gồm máy phát máy thu và nguồn điện. Công trình này được sự giúp đỡ và tài trợ của Liên Xô. Trong quá trình xây dựng và hoạt động được các chuyên gia Liên Xô trực tiếp chỉ đạo. Tổng số có khoảng 50 người, bao gồm cả chuyên gia, lãnh đạo và cán bộ công nhân viên, bảo vệ hỗ trợ an ninh.

Những năm 1970 - 1975, Đài phát tín C15 đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình, đảm bảo thông tin liên lạc thông suốt trong và ngoài nước, đóng góp cho chiến thắng oanh liệt của dân tộc ta trong kháng chiến chống Mỹ.

Năm 1975, đất nước được giải phóng Đài phát tín C15 vẫn hoạt động đến năm 1978 mới ngừng. Hiện nay, tất cả máy móc của đài đã được tháo gỡ đưa về đài phát tín C21 ở tỉnh Ninh Bình để bảo quản.

Địa điểm Trường Quân chính khóa II

Trong năm 1942 - 1943, địa điểm mở 2 lớp huấn luyện chính trị và quân sự ngắn ngày. Lớp thứ nhất, năm 1942 mở tại khu vực xóm Hoằng Súm, xã Dân Chủ (nay xã Nam Tuấn) do đồng chí Phạm Văn Đồng (đồng chí Tống) phụ trách và giảng dạy. Lớp thứ hai mở năm 1943, tại Nả Slấn, Nà Tềng, xóm U Mả do đồng chí Võ Nguyên Giáp trực tiếp chỉ đạo. Để đảm bảo yếu tố bí mật nên khi khóa học kết thúc đã xóa hết mọi dấu vết, nay chỉ còn lại địa điểm dấu tích.

Với những đóng góp to lớn cho phong trào cách mạng, xã Nam Tuấn được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp; Thủ tướng Chính phủ công nhận xã An toàn khu từ ngày 18/6/2014.

Xuân Lam (T/h)

Nguồn Cao Bằng : https://baocaobang.vn/cac-dau-an-di-tich-lich-su-cach-mang-tai-xa-nam-tuan-3181635.html