Các loài chim biết dùng da rắn làm 'vật trừ tà' bảo vệ tổ ấm

3 giờ trướcBài gốc

Chim tha da rắn về tổ để làm 'vật trừ tà'

Năm 1889, nhà tự nhiên học Allan Octavian Hume đã viết rằng ông bối rối trước những “đồ trang trí rùng rợn” mà ông quan sát thấy trong nhiều tổ chim: những dải da rắn khô.

Trong cuốn "The Nests and Eggs of Indian Birds", Hume đã viết: "Tôi tự hỏi liệu loài chim có mê tín không? Chúng có tin vào bùa chú không?" Nếu không, tại sao rất nhiều loài chim lại sử dụng những mảnh da rắn để trang trí tổ của chúng? Hume và một số người cùng thời với ông đã đưa ra một giả thuyết: Da rắn dọa những kẻ săn mồi.

Một nghiên cứu mới cho thấy rằng họ đã phát hiện ra điều gì đó: Sau khi phân tích các hồ sơ về tổ chim có từ hàng thế kỷ trước và quan sát hơn 140 tổ có và không có da rắn, các nhà nghiên cứu mới đây đã nhận thấy rằng ở một số loại tổ, sự hiện diện của da rắn làm giảm đáng kể nguy cơ những kẻ săn mồi sẽ lấy trứng.

Tất cả các loài bò sát đều rụng từng mảng da chết trong quá trình trưởng thành, riêng rắn lột da toàn bộ cơ thể thành một mảng lớn. Tuy nhiên, Vanya Rohwer, người phụ trách Bảo tàng Động vật có xương sống của Đại học Cornell và là tác giả của nghiên cứu cho biết việc tìm thấy da rắn trong tự nhiên thường rất khó khăn. Sự khan hiếm da rắn này khiến việc rất nhiều loài chim sử dụng da rắn trong tổ của chúng trở nên đáng chú ý hơn.

Tiến sĩ Rohwer đặt vấn đề: "Làm thế nào mà chúng tìm thấy nó? Và tại sao chúng lại dành nhiều thời gian để mang da rắn về tổ của mình?". Để trả lời những thắc mắc đó, Tiến sĩ Rohwer đã nghiên cứu sâu các hồ sơ lịch sử được số hóa về hành vi làm tổ của các loài chim, gồm cả các quan sát được chép tay về tổ chim từ hơn một thế kỷ trước. Ông và các đồng nghiệp đã xác định rằng những loài tận dụng địa hình làm tổ trong hốc - những loài chim xây tổ trong các lỗ trên các công trình như cây cối và vách đá - có khả năng kết hợp da rắn vào tổ cao hơn 6,5 lần so với các loài tự xây tổ hình chén.

Dựa trên thông tin này, Tiến sĩ Rohwer đã thiết kế một loạt các thí nghiệm để "thử và hiểu những lợi ích của da rắn lột". Ông đã khảo sát các vi khuẩn và ký sinh trùng lớn hơn trong các tổ có và các tổ không có da rắn để xem liệu da có ngăn chặn các loài vật nhỏ như bọ chét và ve hay làm giảm các vi khuẩn có hại trong tổ hay không. Có vẻ như không có bất kỳ mối tương quan nào. Tiến sĩ Rohwer cho biết "Ý tưởng khác mà chúng tôi xem xét là chống kẻ thù tấn công tổ".

Tại một khu vực có rừng tên là Monkey Run gần khuôn viên trường Cornell ở Ithaca, New York, Tiến sĩ Rohwer đã đặt trứng cút vào 65 hộp làm tổ, giống như tổ dạng hốc và 80 tổ chim sơn ca rỗng là tổ dạng hình chén hở. Ông đã thêm da rắn vào một nửa số tổ và dành vài tuần tiếp theo để leo thang kiểm tra các tổ. Ông làm việc cần mẫn đến mức bị vợ đặt biệt danh "Người thang".

Trong thời gian làm 'Người thang', Tiến sĩ Rohwer đã phát hiện ra một điều đáng ngạc nhiên: Trong khi da rắn dường như không tạo ra nhiều khác biệt đối với sự an toàn của trứng trong các tổ hở dạng hình chén, thì những mảnh vụn có vảy lại tạo ra sự khác biệt lớn trong các hộp dạng tổ hốc.

Ông cho biết "Sau thời gian ấp trứng 14 ngày, trứng ở các tổ hốc có da rắn có tỷ lệ sống sót hơn so với tổ hốc không có da rắn". Đặc biệt, da rắn dường như ngăn cản các loài động vật có vú nhỏ như chuột, vốn được biết đến là hay ăn trứng.

Phát hiện này gợi ra thêm nhiều câu hỏi. Tiến sĩ Rohwer cho biết "Da rắn có gì đáng sợ? Có phải là mùi da rắn không? Có phải là cảnh tượng da rắn gây ám ảnh đối với những loài động vật có vú nhỏ này không?".

Nhà sinh thái học Ross Crates tại Đại học Quốc gia Úc, người không tham gia vào khảo sát này, lưu ý rằng các nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng một số loài chim rít lên để xua đuổi những kẻ săn mồi đến tổ của chúng. Tiến sĩ Crates gợi ý rằng "Việc giả vờ rằng có một con rắn trong tổ theo một cách nào đó có lợi cho những loài chim nhỏ làm tổ trong hốc, nhất là khi chúng có ít khả năng thực sự bảo vệ tổ khỏi những kẻ săn mồi lớn hơn, chủ yếu là động vật có vú".

Tiến sĩ Rohwer cho biết tổ chim đã bị bỏ qua trong nghiên cứu khoa học, một phần vì chúng có thể khó quan sát và nghiên cứu. Ông tin rằng việc nghiên cứu này còn giúp mở ra nhiều khám phá mới và cho biết "Chúng ta mới chỉ bắt đầu thực sự xem xét một số vật liệu độc đáo trong tổ chim".

Nghiên cứu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tìm hiểu mối quan hệ phức tạp giữa động vật và môi trường của chúng, nhắc nhở chúng ta về các chiến lược sáng tạo đã phát triển qua hàng triệu năm.

Cho dù đó là sự lựa chọn vật liệu làm tổ hay cấu trúc của chính tổ, các loài chim vẫn tiếp tục gây ngạc nhiên và truyền cảm hứng bằng sự khéo léo của chúng trước những thách thức của cuộc sống.

Anh Tú

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/cac-loai-chim-biet-dung-da-ran-lam-vat-tru-ta-bao-ve-to-am-228795.html