Các nhà khoa học người Việt tại Australia và những dự án hướng về tổ quốc

2 giờ trướcBài gốc

Những nhà khoa học gốc Việt không chỉ tham gia các dự án sở tại mà còn rất tích cực tham gia các dự án tại Việt Nam với mong muốn mang các kiến thức và kinh nghiệm của mình để đóng góp vào sự phát triển của quê hương, đất nước. Các dự án mà các nhà khoa học người Việt tham gia đều là những lĩnh vực trọng tâm mà Đảng và Chính phủ đang chú trọng…

Giáo sư Chu Hoàng Long, Đại học Quốc gia Australia. Nguồn: Việt Nga/VOV-Australia

Không có số liệu thống kê chính thức song trong số khoảng 350.000 người Australia có nguồn gốc Việt Nam đang sinh sống tại Australia thì nhóm những người làm công tác khoa học không nhỏ. Tại nhiều cơ sở nghiên cứu hàng đầu của Australia như trường Đại học Quốc gia Australia, trường Đại học Sydney, Đại học New South Wales, Đại học Melbourne, Đại học Adelaide, Đại học Curtin…đều có các nhà nghiên cứu người Việt đang làm việc tại đây. Nhiều người trong số này đã trở thành các nhà nghiên cứu hàng đầu trong lĩnh vực của mình, trong đó phải kể đến Giáo sư Chu Hoàng Long thuộc Đại học Quốc gia Australia, Giáo sư Nghiêm Đức Long thuộc Đại học Công nghệ Sydney, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Dương Thị Hồng Liên thuộc Đại học Curtin…

Thế mạnh của các nhà khoa học người Việt tại Australia

Với thế mạnh là làm việc chăm chỉ, tính kỷ luật cao, kiên trì, tinh thần ham học hỏi, cầu tiến, mạng lưới kết nối cộng đồng tốt đang tạo ra những lợi thế cho các nhà khoa học người Việt tại Australia. Hiện tại, các nhà khoa học người Việt đang nghiên cứu trong nhiều lĩnh vực nhưng theo Giáo sư Chu Hoàng Long, có một số lĩnh vực mà nhiều nhà nghiên cứu Việt Nam có thế mạnh.

“Có rất nhiều lĩnh vực các nhà người Việt Nam có thế mạnh ở Australia. Tôi có thể ngắn gọn kể ra một vài lĩnh vực như là các lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, khoa học máy tính, các lĩnh vực như kỹ thuật điện- điện tử, cơ khí, tự động hóa, công nghệ sinh học học, nguyên vật liệu và môi trường . Nhìn chung thì các lĩnh vực mà các nhà khoa học người Việt Nam tại Australia có thế mạnh là những lĩnh vực đòi hỏi có nền tảng tư duy logic chặt chẽ và có tính kỷ luật cao", Giáo sư Chu Hoàng Long cho biết.

Điều đáng nói là không chỉ nghiên cứu các đề tài tại Australia mà các nhà khoa học còn người Việt còn tham gia rất nhiều dự án nghiên cứu về Việt Nam và hợp tác với các đối tác nghiên cứu tại Việt Nam. Mặc dù đang sinh sống tại Australia nhưng sâu thẳm bên trong các nhà khoa học người Việt thì Việt Nam vẫn là cội nguồn không thể thay thế và là nền tảng bền vững trong sự trưởng thành của mỗi người mà khoảng cách địa lý không thể phai nhòa được. Với nhiều người, tham gia các dự án nghiên cứu về Việt Nam là cách thức để gắn bó hơn với quê hương cũng như đóng góp một phần công sức, trí tuệ vào sự phát triển ở quê nhà. Đây chính là tâm sự của Phó Giáo sư, Tiến sỹ Dương Thị Hồng Liên, người đứng đầu nhiều nghiên cứu về biến đổi khí hậu về Việt Nam thuộc Đại học Curtin, Australia.

PGS TS Dương Thị Hồng Liên chia sẻ về chuyển đổi xanh và chuyển đổi năng lượng tại Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. Nguồn: NVCC

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Dương Thị Hồng Liên chia sẻ: “Những người làm người khoa học gốc Việt để được thành công như ngày hôm nay phải cảm ơn cả nước Australia và cả Việt Nam. Tôi sinh ra và lớn lên tại Việt Nam, sang Australia từ hồi học xong lớp cấp 3. Australia cũng tạo điều kiện để cho tôi phát triển. Công việc của tôi được cho là một mũi tên bắn trúng được 2 đích. Tức là vừa trả ơn được Australia vừa trả ơn được Việt Nam. Thứ 2, tôi cũng muốn tạo ra sự thay đổi. Hy vọng góp phần nhỏ bé công sức nhằm tạo ra những thay đổi theo chiều hướng tích cực cho Việt Nam. Tôi nghĩ đó là cái mà tất cả người Việt tại Australia có mong mỏi như vậy”.

Không thể kể hết các dự án về Việt Nam mà các nhà khoa học người Việt tại Autralia đã làm trong thời gian qua song trong phạm vi bài viết này sẽ đề cập một số dự án trong bốn lĩnh vực gồm chính sách kinh tế, biến đổi khí hậu, nông nghiệp và quản trị rủi ro trong nông nghiệp.

PGS TS Dương Thị Hồng Liên cùng đại diện các Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng, Bộ KHCN thăm một nhà máy sản xuất xi măng phát thải thấp tại bang Tây Australia. Nguồn: NVCC

Một số dự án án hướng về tổ quốc

Giáo sư Chu Hoàng Long đã tham gia dự án xây dựng các mô hình kinh tế đánh giá về quy mô sử dụng đất lúa. Dự án này hợp tác với Viện Chính sách chiến lược nông nghiệp và phát triển nông thôn. Ngoài ra, giáo sư Chu Hoàng Long cũng tham gia dự án nghiên cứu mô hình tăng trưởng vùng hợp tác với Hội đồng lý luận Trung ương và hiện tại giáo sư cũng đang tham gia nghiên cứu đánh giá hiệu quả đầu tư cho nông nghiệp hợp tác với Bộ Tài chính:

Ông Chu Hoàng Long nói: “Những dự án của bản thân tôi đã thực hiện cũng như các đồng nghiệp, các nhà nghiên cứu khoa học của Australia đang thực hiện ở Việt Nam, từ những thay đổi mang tính công nghệ như chất lượng nước hay giảm phát thải khí nhà kính đến những thay đổi mang tính tư duy khoa học để giúp các nhà hoạch định chính sách trong việc lập kế hoạch, phát triển cho từng vùng, từng ngành cũng như là kế hoạch phát triển ở quy mô quốc gia”.

Phó giáo sư, tiến sỹ Dương Thị Hồng Liên là một nhà nghiên cứu có nhiều đóng góp nổi bật trong những nỗ lực giúp Việt Nam xây dựng thị trường carbon, quản trị các dữ liệu nhằm đạt được mục tiêu đưa phát thải ròng về không hay quá trình chuyển đổi năng lượng. Cụ thể, từ tháng 1/2022 đến 6/2025, Phó giáo sư, tiến sỹ Dương Thị Hồng Liên là trưởng nhóm hoặc đồng trưởng nhóm nghiên cứu của 8 dự án nghiên cứu về Việt Nam trong các lĩnh vực kiểm kê khí nhà kính, chuyển đổi số, chuyển đổi năng lượng, dấu chân carbon, các dự án về tăng cường năng lực và xây dựng thị trường carbon và là thành viên của 2 dự án quản trị dữ liệu và hoạch định chính sách cho Việt Nam. Bên cạnh đó, Phó giáo sư Dương Thị Hồng Liên cũng tham gia 2 dự án sửa đổi nghị định về thị trường carbon của Việt Nam. Ngoài hai dự án trong lĩnh vực pháp luật, 10 dự án còn lại đều do chính phủ Australia tài trợ với nguồn kinh phí lên tới hơn 4 triệu AUD.

Tiến sỹ Nguyễn Kỳ Tài, chuyên gia công nghệ thuộc trường Đại học Nam Queensland là người đã tham gia nhiều dự án như ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong nông nghiệp. Tiếp đến tiến sỹ Nguyễn Kỳ Tài làm dự án sử dụng trí tuệ nhân tạo để đánh giá tình trạng hôn mê của bệnh nhân trong phòng mổ tại Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, thành phố Hồ Chí Minh.

Dự án này giúp các bác sỹ sử dụng trí tuệ nhân tạo để đánh giá, hiển thị và dự báo tình trạng hôn mê của bệnh nhận để cá nhân hóa liều lượng thuốc mê sử dụng trong quá trình gây mê trong phòng mổ. Tiến sỹ Nguyễn Kỳ Tài cũng vừa làm dự án nghiên cứu sử dụng trí tuệ nhân tạo để phát hiện tình trạng nhiễm bệnh của cây dưa lưới khi mắt thường chưa nhận biết. Công nghệ này giúp người trồng biết chính xác bệnh để dùng thuốc thích hợp, tránh tình trạng phun hỗn hợp các loại thuốc với nhau cho chắc vì không biết rõ là bệnh này, gây lãng phí thuốc và ô nhiễm môi trường.

Cũng làm việc tại trường Đại học Nam Queensland, Tiến sỹ Nguyễn Huy Thông tập trung vào các dự án quản lý rủi ro trong nông nghiệp trong đó phải kể đến dự án nâng cao năng lực giám sát cây trồng để thông qua việc sử dụng dữ liệu vệ tinh và trí tuệ nhân tạo giúp người nông dân và cơ quan quản lý nhanh chóng nắm bắt thông tin thời tiết, cây trồng để có thể theo dõi mùa vụ, điều chỉnh phương thức canh tác, dự báo sản lượng và lập kế hoạch. Dự án được thực hiện tại một số địa phương ở Đồng bằng sông Cửu Long.

TS Nguyễn Huy Thông đi thực địa tại An Giang. Nguồn: NVCC

Tiến sỹ Nguyễn Huy Thông cũng tham gia dự án mô hình hóa thiệt hại do lũ lụt hiện tại và trong tương lai để từ đó đề xuất các biện pháp giúp các quốc gia ở vùng hạ lưu sông Mê kông, trong đó có Việt Nam. Dự án đáng chú ý thứ ba về Việt Nam mà tiến sỹ Nguyễn Huy Thông tham gia đó là dự án cải thiện khả năng dự báo khí hậu mùa vụ có thể dự đoán các điều kiện khí hậu cực đoan trước vài tháng giúp người nông dân có thể chủ động lên kế hoạch gieo trồng, quản lý nguồn nước, phòng ngừa dịch bệnh. Không chỉ vậy, dự án này còn tăng cường khả năng ổn định sinh kế lâu dài thông qua việc đề xuất giải pháp bảo hiểm nông nghiệp.

TS Nguyễn Huy Thông và máy bay không người lái tại Trung tâm nghiên cứu Tosari Crop. Nguồn: NVCC

Dự án tiếp nối dự án

Không dừng lại ở những dự án đã và đang thực hiện, các nhà khoa học người Việt tại Australia vẫn tiếp nối mong ước của mình thông qua các kế hoạch nghiên cứu không ngừng nghỉ về các đề tài Việt Nam.

Giáo sư Chu Hoàng Long chia sẻ: “Hiện nay Trung tâm nghiên cứu chính sách Việt Nam tại Đại học Quốc gia Australia, nơi chúng tôi đang làm việc, đang triển khai một số dự án nghiên cứu trong lĩnh vực phát triển bền vững của Việt Nam như là định giá carbon hoặc đã tạo động cơ kinh tế cho người dân tham gia phát triển rừng, cả trên cạn lẫn rừng ngập mặn, rồi hỗ trợ nông dân sử dụng các phương pháp canh tác tiên tiến. Trong thời gian tới chúng tôi dự kiến sẽ tiếp tục thực hiện các dự án nghiên cứu mang lại lợi ích cụ thể như là giảm thiểu ô nhiễm không khí, vấn đề hiện đang rất cấp bách tại các thành phố lớn của Việt Nam. Rồi thúc đẩy tăng trưởng xanh, chuyển đổi năng lượng gió sang năng lượng sạch hơn nữa và xây dựng các chính sách vĩ mô để hỗ trợ mục tiêu đạt mức phát thải bằng 0 và năm 2050 theo cam kết của Chính phủ Việt Nam”.

Phó giáo sư, tiến sỹ Dương Thị Hồng Liên đang ấp ủ nhiều dự án về xây dựng tín chỉ carbon, tăng cường năng lực về thị trường carbon cho các doanh nghiệp, các dự án về chuyển đổi số, về việc hiện thực hóa các quy định của chính phủ về môi trường, xã hội và quản trị vào trong hoạt động của các doanh nghiệp.

Tiến sỹ Nguyễn Kỳ Tài mong muốn sẽ trở thành nhà tư vấn cho Việt Nam, kết nối các cơ cơ quan chủ quản, cơ sở nghiên cứu của Việt Nam với các đơn vị nghiên cứu của Australia để có thể sử dụng nguồn lực của Australia để giải quyết các vấn đề mà Việt Nam đang đối mặt. Tiến sỹ Nguyễn Kỳ Tài cũng rất mong có thể tiếp tục dự án số hóa dữ liệu nông nghiệp của Việt Nam để có thể xây dựng một bộ dữ liệu hoàn chỉnh, đồng nhất các thông số về đất đai, cây trồng, các vùng thổ nhưỡng, quy hoạch cây trồng theo vùng….làm cơ sở cho các cơ quan chức năng nghiên cứu xây dựng kế hoạch và ra quyết định. Tiến sỹ Nguyễn Kỳ Tài cũng đang tìm hiểu về việc đúc các cây cầu nhỏ từ rác thải nhựa trong nông nghiệp để giúp giải quyết bài toán giao thông vận tải cho ngành nông nghiệp tại Đồng bằng sông Cửu Long.

Tiến sỹ Nguyễn Huy Thông muốn sử dụng công nghệ để kiểm soát rủi ro và giúp người nông dân Việt Nam thích ứng với biến đổi khí hậu: “Trong thời gian tới, tôi rất quan tâm đến việc phát triển các giải pháp nông nghiệp thông minh để thích ứng biến đổi khí hậu. Ví dụ như phát triển các mô hình, các loại bảo hiểm nông nghiệp dựa trên dữ liệu lớn và các thuật toán của trí tuệ nhân tạo để giảm thiểu rủi ro tài chính cho nông dân. Thứ hai, là ứng dụng công nghệ cao như dữ liệu vệ tinh, máy bay không người lái, cảm biến mặt đất….để theo dõi, quản lý cây trồng hiệu quả hơn. Tiếp theo nữa là các hướng nghiên cứu hỗ trợ người nông dân trồng các cây chủ lực như cà phê, lúa gạo, cây ăn quả có chiến lược phát triển bền vững, gắn với thị trường xuất khẩu, đạt được tiêu chí có thể xuất khẩu đến nhiều nước, nhiều thị trường quốc tế hơn”.

Mặc dù không sinh sống ở Việt Nam nhưng nhiều nhà khoa học người Việt tại Australia luôn hướng về quê hương bằng việc tham gia các dự án thiết thực để đóng góp vào sự phát triển của đất nước. Những dự án này không chỉ là các công trình nghiên cứu của những người con xa quê mà còn là nơi để gửi gắm tình yêu, sự tin tưởng và hy vọng về một tương lai tươi sáng hơn cho Việt Nam trong những chặng đường mới.

Việt Nga/VOV-Australia

Nguồn VOV : https://vov.vn/nguoi-viet/cac-nha-khoa-hoc-nguoi-viet-tai-australia-va-nhung-du-an-huong-ve-to-quoc-post1225867.vov