Các nước Ả Rập đang chuẩn bị 'kế hoạch Trump' cho Dải Gaza?

9 giờ trướcBài gốc

Một số ý kiến cho rằng kế hoạch của Tổng thống Mỹ Donald Trump về tái thiết Dải Gaza, trong đó Mỹ tiếp quản dải đất, di dời người Palestine sang các nước láng giềng chỉ là một chiến thuật đàm phán.

Tuy nhiên cũng có nhiều ý kiến lo ngại rằng ông Trump thực sự nghiêm túc với kế hoạch này. Các chính trị gia và lãnh đạo quân đội Israel đã từng đề cập một cơ quan hỗ trợ “di cư tự nguyện” người Palestine ra khỏi Gaza.

Theo Liên Hợp Quốc, khoảng 2/3 số nhà cửa ở Gaza đã bị phá hủy, và cơ quan y tế Gaza cho biết hơn 48.000 người Palestine đã thiệt mạng do xung đột Israel-Hamas.

Trong bối cảnh thỏa thuận ngừng bắn tạm thời đang có hiệu lực tại Gaza, các cuộc thảo luận về việc tái thiết vùng lãnh thổ này đang diễn ra và đặc biệt sôi nổi ở các nước Ả Rập - nơi ông Trump muốn người Gaza chuyển đến, theo đài DW.

Theo Liên Hợp Quốc, khoảng 2/3 số công trình nhà cửa ở Gaza đã bị phá hủy do xung đột Israel-Hamas. Ảnh: AFP

Các nước Ả Rập chuẩn bị kế hoạch cho tương lai Gaza

Ai Cập, nước đóng vai trò quan trọng trong việc đàm phán thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza, đang dẫn đầu nỗ lực tìm kiếm một phương án thay thế.

Các ý tưởng khác nhau đang được thảo luận giữa Saudi Arabia, Ai Cập, Jordan, Qatar và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE). Hầu hết các đề xuất này đã từng được đưa ra trước đây, trong năm qua hoặc từ những giai đoạn trước.

Một hội nghị thượng đỉnh bất thường của Liên đoàn Ả Rập dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 4-3 tại thủ đô Cairo (Ai Cập), nơi nhiều quốc gia được kỳ vọng sẽ thảo luận và ủng hộ một kế hoạch cho Gaza.

Theo Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio, Washington sẵn sàng cân nhắc các đề xuất khác.

“Nếu các nước Ả Rập có một kế hoạch tốt hơn, thì điều đó thật tuyệt” - ông Rubio nói hồi giữa tháng 2.

Saudi Arabia có khả năng đóng vai trò quan trọng trong phương án thay thế này, do nước này có quan hệ gần gũi với chính quyền ông Trump và cũng có các mối liên hệ tài chính lớn với gia đình ông Trump. Ngoài ra, có thông tin cho rằng kế hoạch của các nước Ả Rập có thể sẽ được đặt tên là “kế hoạch Trump” để đảm bảo nhận được sự ủng hộ của Tổng thống Mỹ.

Kế hoạch này có thể bao gồm ba giai đoạn và mất tới 5 năm để hoàn thành.

Giai đoạn đầu tiên tập trung vào việc viện trợ khẩn cấp cho người Palestine bị mất nhà cửa. Một số “vùng an toàn” sẽ được thiết lập bên trong Gaza, được trang bị nhà ở di động và các khu trú ẩn tạm thời, cùng với việc tiếp cận nhanh chóng nguồn viện trợ và các dịch vụ thiết yếu.

Dự kiến, khoảng 40 công ty - chủ yếu có trụ sở tại Ai Cập, nhưng cũng có một số công ty quốc tế - sẽ tham gia vào quá trình tái thiết, lực lượng lao động chính vẫn là người Palestine. Một ủy ban kỹ trị của Palestine sẽ được lựa chọn để quản lý khu vực này. Thành phần cụ thể của ủy ban hiện vẫn chưa rõ, nhưng có thể bao gồm đại diện của Chính quyền Palestine cùng với các lãnh đạo bộ tộc địa phương.

Khả năng cao ủy ban này sẽ không có đại diện của Hamas. Phía Hamas từng tuyên bố sẵn sàng từ bỏ quyền kiểm soát Gaza nhưng dường như vẫn muốn tham gia vào quá trình lựa chọn thành viên ủy ban.

Ai sẽ chi trả cho việc tái thiết Gaza?

Theo báo cáo Đánh giá nhanh về thiệt hại và nhu cầu tạm thời do Ngân hàng Thế giới công bố trong tháng này, Gaza cần 53,2 tỉ USD để tái thiết trong vòng một thập niên, trong đó 20 tỉ USD sẽ cần ngay trong ba năm tới.

Các quốc gia Ả Rập có thể sẽ chi trả một phần số tiền này, vì sự sẵn sàng tài trợ tái thiết được xem là một yếu tố giúp kế hoạch của khối Ả Rập trở nên dễ chấp nhận hơn đối với chính quyền ông Trump.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: ABC NEWS

Tuy nhiên, một quỹ do các nước vùng Vịnh dẫn đầu, với nguồn tài trợ từ các quốc gia giàu dầu mỏ như Qatar và UAE, sẽ phụ thuộc vào việc duy trì thỏa thuận ngừng bắn lâu dài ở Gaza cũng như một lộ trình hướng tới chấm dứt bạo lực vĩnh viễn, chẳng hạn giải pháp hai nhà nước. Nếu không, các nước vùng Vịnh lập luận rằng không có lý do gì để tài trợ tái thiết nếu khu vực này lại tiếp tục bị Israel tấn công.

Một lần nữa, để đảm bảo sự ủng hộ của Mỹ, có suy đoán rằng dự án này có thể được đặt tên là “Quỹ tái thiết Trump”. Ai Cập cũng bày tỏ mong muốn tổ chức một hội nghị quốc tế về tài trợ, trong đó các quốc gia phương Tây cũng sẽ được kêu gọi đóng góp.

Về phía Israel, nước này được cho là gần như chắc chắn sẽ không chi trả cho việc tái thiết Gaza.

Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện tại, còn nhiều vấn đề cản trở việc tái thiết. Thỏa thuận ngừng bắn hiện tại ở Gaza vẫn còn mong manh. Giai đoạn hai của thỏa thuận ngừng bắn, trong đó các con tin còn lại có thể được trả tự do, dự kiến sẽ bắt đầu vào đầu tháng 3. Vẫn chưa rõ chính phủ cánh hữu của Israel sẽ xử lý vấn đề này ra sao và Hamas sẽ phản ứng thế nào.

Ngoài ra, các kế hoạch ngắn hạn và trung hạn trước đây cho Gaza luôn gắn liền với một giải pháp dài hạn. Việc Israel bác bỏ ý tưởng về giải pháp hai nhà nước sẽ là một trở ngại lớn, dù cộng đồng quốc tế vẫn kiên trì thúc đẩy mô hình này. Nếu không có lộ trình dẫn đến nhà nước Palestine, nhiều khả năng nguồn tài trợ cho kế hoạch tái thiết do khối Ả Rập đề xuất cũng sẽ bị ảnh hưởng.

Vấn đề an ninh được giải quyết như thế nào?

Có quan điểm cho rằng cả Hamas lẫn Chính quyền Palestine đều không nên tham gia vào chính quyền mới của Gaza. Nhiều người đề xuất rằng chính quyền mới ở Gaza có thể hoàn toàn mang tính kỹ trị, với 10 đến 15 thành viên ủy ban không có liên hệ chính trị.

Vấn đề an ninh ở Gaza có thể do lực lượng cảnh sát của Chính quyền Palestine đảm nhiệm hoặc một nhóm đa quốc gia, với sự hỗ trợ tiềm năng từ các lực lượng Ả Rập hoặc thậm chí phương Tây. UAE đã đề xuất thành lập một “phái bộ quốc tế tạm thời” để đảm bảo an ninh tại Gaza.

Năm ngoái, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu từng gợi ý rằng dù một ủy ban kỹ trị có thể điều hành Gaza, Israel vẫn nên chịu trách nhiệm về an ninh tại đây. Tuy nhiên, người Palestine phản đối kịch liệt, cho rằng điều này chẳng khác nào việc Israel tiếp tục chiếm đóng Gaza.

THẢO VY

Nguồn PLO : https://plo.vn/cac-nuoc-a-rap-dang-chuan-bi-ke-hoach-trump-cho-dai-gaza-post836082.html