Các nước chuyển hộ kinh doanh thành doanh nghiệp thế nào?

13 giờ trướcBài gốc

Tại hội thảo "Kinh tế số và TFP: Nền tảng đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam" vừa qua, ông Trần Minh Tuấn, Vụ trưởng Kinh tế số và xã hội số (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết, tại dự thảo Đề án chuyển đổi số doanh nghiệp trình Thủ tướng ban hành, cơ quan soạn thảo đề xuất chương trình chuyển đổi 1 triệu hộ kinh doanh thành doanh nghiệp theo tinh thần Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân.

Trên thế giới, việc chuyển đổi hộ kinh doanh cá thể thành doanh nghiệp chính thức là một quá trình quan trọng đối với nhiều quốc gia đang phát triển. Mục tiêu của quá trình này không chỉ là tăng thu ngân sách mà còn giúp cải thiện hiệu quả quản lý, mở rộng mạng lưới an sinh xã hội, nâng cao năng suất lao động và thúc đẩy quá trình hiện đại hóa nền kinh tế. Nhiều quốc gia đã triển khai các chương trình chuyển đổi hộ kinh doanh với những cách tiếp cận linh hoạt, mang lại nhiều bài học kinh nghiệm giá trị cho các quốc gia đi sau.

Trung Quốc

Trung Quốc là một trong những quốc gia có kinh nghiệm nổi bật trong việc chuyển đổi hộ kinh doanh cá thể thành doanh nghiệp chính thức, đặc biệt kể từ sau đợt cải cách hành chính sâu rộng vào năm 2014. Trước thời điểm đó, khu vực kinh tế phi chính thức chiếm tỷ trọng rất lớn trong hoạt động kinh doanh tại nước này, với hàng chục triệu hộ cá thể hoạt động mà không đăng ký theo mô hình doanh nghiệp. Chính phủ Trung Quốc nhận thấy rằng việc hợp thức hóa khu vực này là cần thiết để mở rộng cơ sở thuế, nâng cao hiệu quả quản lý kinh tế và thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

Một trong những bước đi mang tính đột phá là cải cách toàn diện hệ thống đăng ký kinh doanh. Trung Quốc bãi bỏ yêu cầu về mức vốn điều lệ tối thiểu, đơn giản hóa quy trình cấp giấy phép và triển khai hệ thống đăng ký trực tuyến, giúp các hộ kinh doanh có thể hoàn tất thủ tục chuyển đổi chỉ trong vài ngày. Sự thuận tiện trong thủ tục hành chính đã gỡ bỏ một trong những rào cản lớn nhất đối với quá trình chuyển đổi, nhất là đối với các hộ có quy mô nhỏ và thiếu năng lực pháp lý chuyên môn.

Bên cạnh cải cách thể chế, Trung Quốc cũng triển khai nhiều chính sách hỗ trợ tài chính nhằm khuyến khích hộ kinh doanh trở thành doanh nghiệp. Các doanh nghiệp siêu nhỏ mới thành lập được miễn giảm thuế thu nhập trong những năm đầu hoạt động, tiếp cận các khoản vay ưu đãi thông qua hệ thống ngân hàng nhà nước và các quỹ bảo lãnh tín dụng. Ngoài ra, chính phủ còn hỗ trợ đào tạo quản trị doanh nghiệp cơ bản, hướng dẫn về kế toán và quản lý tài chính để giúp các chủ hộ làm quen với cách vận hành theo chuẩn doanh nghiệp.

Sự kết hợp giữa cải cách hành chính, ưu đãi kinh tế và hỗ trợ kỹ thuật đã giúp hàng triệu hộ kinh doanh ở Trung Quốc chuyển đổi thành doanh nghiệp chính thức trong vòng chưa đầy một thập kỷ. Việc mở rộng khu vực kinh tế chính thức không chỉ góp phần gia tăng nguồn thu ngân sách mà còn tạo điều kiện để người lao động tiếp cận bảo hiểm xã hội, y tế và các chính sách phúc lợi lâu dài. Thành công này là một bài học quan trọng cho các quốc gia đang phát triển khi xây dựng các chính sách thúc đẩy chuyển đổi kinh tế phi chính thức.

Ấn Độ

Ấn Độ là một trong những quốc gia có tỷ lệ hộ kinh doanh cá thể chiếm tỉ trọng lớn trong nền kinh tế, đặc biệt tại các vùng nông thôn và khu vực thành thị chưa phát triển đồng đều. Nhận thức rõ vai trò của khu vực kinh tế phi chính thức trong tạo việc làm và tăng trưởng, chính phủ Ấn Độ đã thực hiện nhiều chương trình thúc đẩy chuyển đổi các hộ kinh doanh nhỏ lẻ thành doanh nghiệp chính thức, trong đó đáng chú ý nhất là hệ thống đăng ký Udyam được triển khai từ năm 2020. Đây là nền tảng kỹ thuật số do Bộ Doanh nghiệp Vi mô, Nhỏ và Vừa (MSME) xây dựng, nhằm đơn giản hóa quy trình chuyển đổi và mở rộng khả năng tiếp cận chính sách hỗ trợ cho các hộ kinh doanh.

Trước khi có Udyam, việc đăng ký doanh nghiệp ở Ấn Độ khá phức tạp, đòi hỏi nhiều loại giấy tờ và thủ tục trung gian, khiến phần lớn hộ kinh doanh cá thể ngần ngại tham gia khu vực chính thức. Với hệ thống mới, quá trình đăng ký được đơn giản hóa tối đa, cho phép người dân hoàn tất việc chuyển đổi chỉ với vài thao tác trực tuyến, không cần nộp hồ sơ giấy, không mất chi phí, và cũng không yêu cầu có mã số thuế hoặc báo cáo tài chính phức tạp. Mỗi doanh nghiệp được cấp một mã định danh duy nhất, giúp dễ dàng theo dõi hoạt động, thống kê và hỗ trợ từ nhà nước.

Chính phủ Ấn Độ đã triển khai nhiều chương trình nhằm chuyển đổi các hộ kinh doanh nhỏ lẻ thành doanh nghiệp chính thức, trong đó đáng chú ý nhất là hệ thống đăng ký Udyam. Ảnh: India At Home.

Việc đăng ký thành doanh nghiệp Udyam mở ra cơ hội tiếp cận nhiều chính sách ưu đãi như vay vốn tín chấp, được hỗ trợ lãi suất, miễn giảm thuế trong thời gian đầu và ưu tiên trong các gói thầu chính phủ. Ngoài ra, các doanh nghiệp mới còn được tham gia các chương trình đào tạo kỹ năng quản trị, tiếp thị và chuyển đổi số. Một yếu tố thành công quan trọng trong chiến lược của Ấn Độ là sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước, ngân hàng, tổ chức phi chính phủ và chính quyền địa phương nhằm tuyên truyền, hướng dẫn và hỗ trợ kỹ thuật cho người dân trong quá trình chuyển đổi.

Sau vài năm triển khai, hệ thống Udyam đã ghi nhận hàng triệu hộ kinh doanh chính thức hóa hoạt động, đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế và tăng cường năng lực cạnh tranh quốc gia. Mô hình của Ấn Độ là minh chứng rõ ràng cho thấy việc kết hợp công nghệ, đơn giản hóa thủ tục và ưu đãi thiết thực có thể tạo ra động lực mạnh mẽ để các hộ kinh doanh chuyển mình thành doanh nghiệp.

Indonesia

Indonesia là một trong những quốc gia có tỷ trọng kinh tế phi chính thức cao, với hàng chục triệu hộ kinh doanh cá thể hoạt động không đăng ký chính thức trong nhiều năm. Nhằm nâng cao hiệu quả quản lý kinh tế, mở rộng cơ sở thuế và cải thiện phúc lợi cho người lao động, chính phủ Indonesia đã đẩy mạnh chương trình chuyển đổi hộ kinh doanh thành doanh nghiệp nhỏ và vừa, với một cách tiếp cận mang tính toàn diện và gắn chặt với hệ thống an sinh xã hội. Điểm nổi bật trong chính sách của Indonesia không chỉ nằm ở việc đơn giản hóa thủ tục đăng ký mà còn ở việc tạo ra những động lực kinh tế – xã hội đủ mạnh để thuyết phục người dân rời khỏi khu vực phi chính thức.

Từ năm 2018, chính phủ Indonesia đưa ra mô hình hỗ trợ chuyển đổi mô hình kinh doanh lấy phúc lợi xã hội làm trọng tâm, trong đó các hộ kinh doanh sau khi đăng ký thành doanh nghiệp chính thức sẽ được cấp mã số định danh và được tiếp cận ngay các chương trình bảo hiểm y tế, bảo hiểm hưu trí và hỗ trợ thất nghiệp. Điều này tạo ra sự khác biệt rõ rệt so với trước đó, khi các chủ hộ cá thể và người lao động trong khu vực phi chính thức thường không được hưởng bất kỳ bảo hiểm xã hội nào. Việc liên kết giữa tư cách pháp nhân doanh nghiệp và quyền lợi an sinh đã giúp hàng triệu hộ tự nguyện tham gia hệ thống chính thức.

Từ năm 2018, chính phủ Indonesia đưa ra mô hình hỗ trợ chuyển đổi mô hình kinh doanh lấy phúc lợi xã hội làm trọng tâm. Ảnh: Tech Wire Asia.

Bên cạnh đó, chính phủ cũng áp dụng mức thuế cực thấp dành cho doanh nghiệp siêu nhỏ mới thành lập, chỉ 0,5% doanh thu, để giảm gánh nặng tài chính trong giai đoạn đầu. Hệ thống đăng ký kinh doanh điện tử cũng được triển khai trên toàn quốc, giúp các hộ kinh doanh có thể dễ dàng đăng ký hoạt động hợp pháp mà không phải mất nhiều thời gian hoặc chịu chi phí lớn. Tại nhiều địa phương, các trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp được thành lập, đóng vai trò tư vấn, hướng dẫn, đào tạo kỹ năng quản lý và cung cấp thông tin thị trường cho các hộ sau khi chuyển đổi thành doanh nghiệp.

Chính nhờ cách tiếp cận gắn kết giữa cải cách thủ tục, ưu đãi tài chính và lợi ích an sinh, Indonesia đã đạt được những bước tiến rõ rệt trong việc thu hút các hộ kinh doanh gia nhập khu vực kinh tế chính thức. Mô hình này cho thấy rằng, nếu người dân nhìn thấy lợi ích thực tế, họ sẵn sàng hợp thức hóa hoạt động kinh doanh và đóng góp tích cực vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Thanh Bình

Nguồn Tri Thức & Cuộc Sống : https://kienthuc.net.vn/cac-nuoc-chuyen-ho-kinh-doanh-thanh-doanh-nghiep-the-nao-post1555437.html