Trường THCS Giảng Võ (Hà Nội) xây dựng mô hình học 2 buổi/ngày với nhiều hoạt động hỗ trợ như xe đưa đón, ăn bán trú… Ảnh: Thu Anh
Không thu học phí nhưng vẫn huy động khoản thu xã hội hóa?
Theo hướng dẫn của Bộ GD-ĐT, từ năm học này cả nước sẽ triển khai bắt buộc ở cấp tiểu học dạy học 2 buổi/ngày với tối đa 7 tiết/ngày, mỗi tiết 35 phút. Buổi 1 giảng dạy chương trình chính khóa theo quy định;
buổi 2 dành cho các hoạt động củng cố, bổ trợ, giáo dục kỹ năng, trải nghiệm, hướng nghiệp, văn hóa đọc, giáo dục tài chính, năng lực số, thể thao, nghệ thuật, trí tuệ nhân tạo, tìm hiểu lịch sử - văn hóa địa phương…
Với cấp THCS và THPT, dạy học 2 buổi/ngày không bắt buộc mà triển khai ở nơi có đủ điều kiện. Nhà trường bố trí mỗi tuần có tối thiểu 5 ngày học, tối đa 11 buổi/tuần; mỗi ngày không quá 7 tiết, mỗi tiết 45 phút.
Nội dung buổi 2 tập trung vào 3 nhóm chính: Phụ đạo học sinh chưa đạt, bồi dưỡng học sinh giỏi và ôn tập thi cuối cấp; ngoài ra còn có các hoạt động giáo dục STEM/STEAM, hướng nghiệp, nghiên cứu khoa học, văn hóa đọc, kỹ năng sống…
Đáng chú ý điểm mới trong hướng dẫn triển khai dạy học 2 buổi/ngày của Bộ GD-ĐT vừa được ban hành là quy định không thu phí học buổi 2 để bảo đảm công bằng và giảm gánh nặng tài chính cho phụ huynh. Bộ GD-ĐT đã có hướng dẫn kinh phí được bố trí từ ngân sách địa phương, đồng thời đẩy mạnh xã hội hóa...
Tuy nhiên, đây cũng là điều khiến cả phụ huynh học sinh lẫn lãnh đạo các trường băn khoăn. Với hướng dẫn học buổi 2 của Bộ, có thể hiểu để triển khai các hoạt động giáo dục như giáo dục thẩm mỹ, giáo dục thể chất, phát triển năng khiếu nghệ thuật là hoạt động xã hội hóa giáo dục thì nhà trường thực chất vẫn phải huy động đóng góp từ phía phụ huynh.
Dù không bắt buộc và chỉ tổ chức với những trường hợp có nhu cầu thì hoạt động buổi 2 vẫn là tăng chi phí, thêm gánh nặng cho phụ huynh trong khi không phải phụ huynh nào cũng đủ điều kiện cho con tham gia nên sẽ có những học sinh chỉ được học 1 buổi/ngày.
Khảo sát nhanh tại một số trường THCS ở Hà Nội, các trường vẫn đang trong giai đoạn rà soát nhu cầu của phụ huynh.
Tại trường THCS Đại Thịnh (Hà Nội), bà Tạ Thị Thuận, Hiệu trưởng nhà trường, cho biết: "Nhà trường đã rà soát toàn bộ cơ sở vật chất, đặc biệt là các phòng chức năng, đồng thời thông báo kế hoạch tới phụ huynh. Từ nguyện vọng của gia đình học sinh, chúng tôi sẽ xây dựng nội dung buổi 2 linh hoạt, gồm các hoạt động giáo dục kỹ năng sống, hướng nghiệp, trải nghiệm, văn hóa đọc, nghiên cứu khoa học…".
Ban Giám hiệu trường THPT Xuân Phương (Hà Nội) cũng cho biết, trường đang chờ hướng dẫn chi tiết từ Sở GD-ĐT Thành phố Hà Nội để lên kế hoạch cho việc dạy học 2 buổi/ngày vì thực tế còn nhiều điểm chưa rõ về nguồn thu, xã hội hóa ra sao, bố trí dạy học buổi 1, buổi 2 thế nào?
Tại TPHCM, các nhà trường cũng đang băn khoăn khi Bộ GD-ĐT nêu các tỉnh, thành cấp kinh phí cho hoạt động này, nhưng Sở GD-ĐT Thành phố chưa có hướng dẫn cụ thể. Trong khi đó, HĐND Thành phố chỉ mới phê duyệt 9 khoản thu trong năm học, không bao gồm kinh phí cho dạy học buổi hai.
Ảnh minh họa
Mâu thuẫn nhu cầu với buổi 2
Với nhiều phụ huynh học sinh, đặc biệt là phụ huynh các trường tư thục, họ kỳ vọng buổi 2 không đơn thuần là học văn hóa mà quan trọng hơn là con em họ được định hướng tương lai, học kỹ năng, trải nghiệm nghề nghiệp hoặc học chuyên đề gắn với ngành nghề tương lai. Với nhu cầu này, hướng dẫn học 2 buổi/ngày của Bộ GD-ĐT đã đáp ứng đúng và các trường sẽ dễ triển khai.
Trường THPT Kim Liên (Hà Nội) đã triển khai mô hình lớp học định hướng nghề nghiệp mục tiêu vào các trường đại học tốp đầu với học sinh lớp 10 vừa trúng tuyển năm học 2025-2026.
Bà Nguyễn Thị Hiền, Hiệu trưởng nhà trường, cho biết mô hình lớp học này sẽ bao gồm việc phụ đạo đúng theo Thông tư 29 của Bộ GD&ĐT về dạy thêm, học thêm, cho phép các trường bồi dưỡng các môn chính khóa như Toán, Văn, Ngoại ngữ 2 tiết/tuần hoàn toàn không thu phí.
Bên cạnh đó, học sinh sẽ được tăng cường ngoại ngữ đạt chứng chỉ quốc tế IELTS, SAT… cùng với các tiết học kỹ năng, các buổi hoạt động ngoại khóa, định hướng chọn trường, chọn ngành…
Tuy nhiên, những mô hình tương tự kiểu này sẽ khó triển khai với những địa phương kinh tế khó khăn. Với không ít phụ huynh học sinh nông thôn, thu nhập thấp thì việc phát sinh thêm bất cứ khoản thu nào cho con học tập cũng là "bài toán" khó.
Mặt khác, với mục tiêu học để thi lấy bằng cấp, nhiều phụ huynh chỉ muốn đầu tư cho con học thêm, ôn thi càng nhiều càng tốt thay vì học kỹ năng, ngoại khóa…
Trong khi Bộ GD-ĐT cấm dạy thêm trong trường thì phụ huynh đã tìm lớp học thêm bên ngoài, đồng nghĩa với việc học sinh không còn thời gian và không được bố mẹ khuyến khích học buổi 2 ở trường.
Vì vậy, để triển khai buổi 2, các trường cần khảo sát kỹ, tìm những mô hình phù hợp với nhu cầu thực tế địa phương và phụ huynh, học sinh cũng như phù hợp với năng lực giáo viên, hạ tầng cơ sở vật chất của nhà trường.
Thu Anh