Tại cuộc họp cuối tuần qua về triển khai gói tín dụng 500.000 tỷ đồng cho vay đầu tư hạ tầng, công nghệ số, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Ngọc Cảnh cho biết, NHNN đã khẩn trương, tích cực triển khai việc nghiên cứu xây dựng gói tín dụng khoảng 500.000 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi để cho doanh nghiệp đầu tư hạ tầng, công nghệ số vay dài hạn.
Đến nay, các ngân hàng thương mại (NHTM) đều thống nhất cao, cùng đồng hành, hưởng ứng chủ trương, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và đã có công văn đăng ký tham gia với tổng số tiền đăng ký đủ 500.000 tỷ đồng. Như vậy, về phía ngành Ngân hàng đã sẵn sàng nguồn lực để triển khai chương trình.
Thông tin thêm về tình hình triển khai, Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, NHNN Nguyễn Xuân Bắc cho biết, về cơ bản các NHTM đồng ý với mức lãi suất thấp hơn 1,5% với số tiền cam kết trong chương trình này, tuy nhiên một số ngân hàng mong muốn mức lãi suất phù hợp hơn.
Tuy nhiên, đại diện Vụ Tín dụng cũng nêu vẫn còn một số vướng mắc khi triển khai chương trình như Bộ Khoa học và Công nghệ chưa cung cấp danh mục dự án tham gia; trong khi danh mục dự án do Bộ Xây dựng và Bộ Công Thương cung cấp vừa thừa, vừa thiếu, gây khó cho các ngân hàng trong việc xác định và bảo đảm đúng đối tượng vay vốn. Ngoài ra, hiện nay chưa xác định được nhu cầu vốn tín dụng của các dự án quan trọng/trọng điểm thuộc lĩnh vực hạ tầng chiến lược (giao thông, điện lực, công nghệ số) do các Bộ cung cấp.
Trong khi đó, các NHTM sẽ căn cứ danh mục dự án trọng điểm ngành giao thông, điện và công nghệ chiến lược do Bộ Xây dựng, Bộ Công Thương, Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì ban hành để xác định đúng đối tượng cho vay; tính toán, phân bổ nguồn vốn đã đăng ký tham gia; đồng thời xem xét, thẩm định các dự án theo quy định của pháp luật.
Do đó, để hỗ trợ đúng trọng tâm, trọng điểm chương trình tín dụng này, ông Bắc đề xuất cần sự tham gia của các Bộ, ngành trong xác định phạm vi, đối tượng các dự án, hạ tầng chiến lược trọng điểm quốc gia để các NHTM có cơ sở triển khai cho vay.
Một số đại diện các NHTM cho biết, xác định việc tham gia chương trình 500.000 tỷ đồng là nhiệm vụ quan trọng, thể hiện sự đồng hành và sẵn sàng tham gia của hệ thống ngân hàng trong thúc đẩy đầu tư phát triển hạ tầng, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, các ngân hàng vẫn gặp nhiều khó khăn về nguồn vốn, cơ chế lãi suất và việc xác định nhu cầu tín dụng.
Đơn cử như phần lớn các dự án hạ tầng, đặc biệt là dự án đầu tư theo hình thức đối tác công - tư (PPP), có tổng mức đầu tư rất lớn, thời gian hoàn vốn kéo dài tới 15 - 20 năm. Trong khi đó, nguồn vốn ngân hàng huy động chủ yếu là ngắn hạn, chiếm tỷ trọng tương đối lớn khiến việc bảo đảm tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn trở thành thách thức lớn.
Đại diện lãnh đạo một số ngân hàng cũng mong muốn NHNN có cơ chế hỗ trợ liên quan trích lập dự phòng rủi ro; không tính một số khoản cho vay trung và dài hạn thuộc chương trình này vào hạn mức tăng trưởng tín dụng. Ngoài ra, một số ngân hàng đề xuất tăng cường kết nối giữa Chương trình tín dụng 500.000 tỷ đồng với Quỹ Đổi mới sáng tạo quốc gia để hỗ trợ một phần lãi suất, chi phí thẩm định công nghệ, hoặc bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo chưa có tài sản bảo đảm.
Theo đại diện ngân hàng, những giải pháp đồng bộ này sẽ giúp các ngân hàng tự tin hơn khi tham gia các dự án hạ tầng, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững.
Đối tượng cho vay của gói tín dụng 500.000 tỷ đồng là các doanh nghiệp vay vốn dài hạn để đầu tư các dự án trọng điểm/quan trọng quốc gia thuộc lĩnh vực hạ tầng chiến lược (giao thông, điện lực) do Bộ Xây dựng, Bộ Công Thương cung cấp. Riêng đối với lĩnh vực công nghệ chiến lược, đối tượng vay vốn là các dự án sản xuất sản phẩm thuộc “Danh mục công nghệ chiến lược và sản phẩm công nghệ chiến lược quốc gia” tại Quyết định 1131/QĐ-TTg ngày 12/6/2025 và phải được Bộ Khoa học và Công nghệ xác nhận.
Hoàng Tú