Cải cách thể chế phải đi cùng trách nhiệm công vụ, mới tạo được niềm tin cho người dân và doanh nghiệp

8 giờ trướcBài gốc

Ngày 29-10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Quốc hội thảo luận tại hội trường về tình hình kinh tế - xã hội năm 2025 và kế hoạch năm 2026. Báo và Phát thanh, Truyền hình Khánh Hòa đã có cuộc trao đổi với đồng chí Lê Hữu Trí - Tỉnh ủy viên, Phó Trưởng đoàn chuyên trách phụ trách Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Khánh Hòa bên lề phiên thảo luận tại hội trường.

Đồng chí Lê Hữu Trí - Tỉnh ủy viên, Phó Trưởng đoàn chuyên trách phụ trách Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh phát biểu tại phiên thảo luận.

- Thưa đồng chí, đồng chí đánh giá như thế nào về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 và cả giai đoạn 2021–2025?

- Trước hết, tôi bày tỏ niềm tin tưởng và sự trân trọng về kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 và 5 năm 2021 - 2025. Đó là kết quả lãnh đạo toàn diện của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương, sự đồng hành của Quốc hội, sự điều hành quyết liệt, linh hoạt, hiệu quả của Chính phủ; của cấp ủy và chính quyền các địa phương; sự đồng lòng của doanh nghiệp, đồng bào và cử tri cả nước trong bối cảnh thế giới diễn biến phức tạp, khó lường, nhiều vấn đề vượt dự báo cả về địa chính trị, về kinh tế - xã hội và biến đổi khí hậu… gây ra nhiều khó khăn, thách thức và tác động nặng nề đối với nền kinh tế và tình hình xã hội đất nước.

Đồng thời, tôi cũng đồng thuận với định hướng một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026 và giai đoạn 5 năm tiếp theo. Báo cáo của Chính phủ và Báo cáo của các cơ quan của Quốc hội cũng đã nhận diện và nêu rõ các mặt hạn chế, khó khăn, tiềm ẩn nguy cơ và là thách thức lớn của nền kinh tế, của tình hình xã hội đối với sự phát triển đất nước trong năm 2026 và giai đoạn tiếp theo.

- Báo cáo của Chính phủ đã nêu nhiều thành tựu, đặc biệt trong “ba đột phá chiến lược”. Đồng chí có thể chia sẻ góc nhìn của mình về vấn đề này?

- Tôi đồng tình với đánh giá rằng ba đột phá chiến lược đã được triển khai quyết liệt, hiệu quả, mở ra không gian phát triển mới. Công tác xây dựng và thi hành pháp luật có nhiều đổi mới, nhiều “nút thắt”, “điểm nghẽn” được rà soát, tháo gỡ. Quốc hội đã thông qua hơn 180 luật, nghị quyết; Chính phủ ban hành hơn 800 nghị định – con số lớn nhất trong một nhiệm kỳ.

Tuy nhiên, trên thực tế vẫn còn không ít lĩnh vực mà “nút thắt thể chế” chưa được gỡ triệt để là nguyên nhân gây ra điểm nghẽn. Chẳng hạn, trong đầu tư công, dù Quốc hội đã sửa nhiều luật, ban hành cơ chế đặc thù để tháo gỡ vướng mắc, nhưng tỷ lệ giải ngân năm 2025 (tính đến thời điểm trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 10) vẫn chỉ đạt hơn 50%. Các thủ tục đất đai, bồi thường, tái định cư, chuẩn bị đầu tư… vẫn là những vấn đề không mới, lặp lại từ năm này qua năm khác, làm giảm hiệu quả sử dụng vốn đầu tư và ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng chung.

Theo tôi, vấn đề cốt lõi cần làm rõ trong công tác xây dựng và thi hành pháp luật là phải nhận diện rõ và chính xác đâu là “điểm nghẽn, nút thắt” do cơ chế, quy định của pháp luật; đâu là “điểm nghẽn, nút thắt” do khâu tổ chức, thực hiện chính sách, pháp luật. Từ đó, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ việc xây dựng và thực thi thể chế, pháp luật để đất nước có một thể chế pháp lý hoàn thiện, ổn định bao phủ toàn diện trên các lĩnh vực. Pháp luật được thực thi nghiêm túc, minh bạch, công bằng; đáp ứng yêu cầu phát triển trong bối cảnh mới tạo niềm tin cho người dân và doanh nghiệp cũng như tạo hành lang pháp lý ổn định cho phát triển các mô hình kinh tế mới.

- Một trong những vấn đề đồng chí đề cập là cải cách hành chính “chưa chạm” được kỳ vọng. Theo đồng chí đâu là nguyên nhân chính?

- Thực tế cho thấy, khu vực doanh nghiệp ngoài nhà nước và kinh tế hộ gia đình còn nhiều khó khăn, đối diện nhiều thách thức; khu vực bán lẻ và hộ kinh doanh cá thể, đặc biệt tại nhiều đô thị lớn nhiều cửa hàng phải đóng cửa hoặc thu hẹp kinh doanh; số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường chiếm tỷ lệ lớn. Có nhiều nguyên nhân để lý giải vấn đề trên, song thủ tục hành chính và chi phí tuân thủ vẫn là rào cản lớn đối với người dân và doanh nghiệp.

Nhiều hộ kinh doanh e ngại chuyển đổi thành doanh nghiệp do lo ngại chi phí tăng và thủ tục phức tạp. Người dân và doanh nghiệp phản ảnh thủ tục hành chính còn rườm rà, chồng chéo, làm tăng chi phí; thời gian từ khi nộp hồ sơ tại trung tâm hành chính công cho đến khi có kết quả cuối cùng còn kéo dài và trải qua nhiều khâu, nhiều thủ tục nhiêu khê, phức tạp và rất phiền phức. Nhìn chung, môi trường kinh doanh chưa tạo được chuyển biến rõ rệt; cải cách hành chính qua rất nhiều nhiệm kỳ nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu và niềm tin của người dân.

Điều này cho thấy môi trường kinh doanh của chúng ta tuy đã cải thiện, nhưng chưa đủ “thông thoáng” để tạo động lực phát triển cho khu vực tư nhân – vốn là động lực quan trọng của nền kinh tế.

Để cải cách hành chính thực sự đi vào chiều sâu, theo tôi, phải gắn chặt với cải cách công vụ. Nghĩa là, không chỉ đơn giản hóa thủ tục, mà còn phải thay đổi tư duy, tinh thần phục vụ và trách nhiệm cá nhân của cán bộ, công chức trong thực thi nhiệm vụ.

- Đồng chí nhiều lần nhấn mạnh đến cụm từ “nút thắt thể chế”. Vậy đâu là cốt lõi cần tháo gỡ trong giai đoạn tới, thưa đồng chí?

- Tôi cho rằng cần nhìn nhận vấn đề một cách khách quan và toàn diện hơn. Không thể chỉ quy lỗi cho “thể chế”, mà phải đánh giá cả năng lực, trách nhiệm và đạo đức công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức. Nếu cán bộ không đủ tâm, đủ tầm, dù thể chế tốt đến đâu thì khâu tổ chức thực hiện vẫn sẽ ách tắc.

Việc tăng cường phân cấp, phân quyền là cần thiết, nhưng phải có lộ trình phù hợp, tránh tình trạng “đẩy việc mà không đẩy quyền” hoặc giao quyền cho bộ máy chưa đủ năng lực. Nhất là ở cấp cơ sở, nơi khối lượng công việc lớn nhưng nguồn nhân lực còn hạn chế cả về trình độ lẫn số lượng.

Theo tôi, một thể chế mạnh chỉ phát huy hiệu quả khi đi kèm với đội ngũ cán bộ đủ năng lực, tận tâm và dám chịu trách nhiệm.

- Với góc nhìn thực tiễn, đồng chí có đề xuất gì để thúc đẩy phát triển nhanh và bền vững hơn trong giai đoạn tới?

- Tôi nghĩ rằng, giai đoạn tới cần có định hướng đúng, cách làm hiệu quả hơn trong việc tiếp tục đổi mới mạnh mẽ việc xây dựng và thực thi thể chế, pháp luật để đất nước có một thể chế pháp luật hoàn thiện, ổn định, bao phủ toàn diện trên các lĩnh vực; pháp luật được thực thi nghiêm túc, minh bạch, công bằng, đáp ứng yêu cầu phát triển trong bối cảnh mới, tạo niềm tin cho doanh nghiệp, người dân yên tâm, cũng như tạo hành lang pháp lý ổn định cho phát triển các mô hình kinh tế mới.

Việc tăng cường phân cấp, phân quyền là cần thiết nhưng cần rà soát, cân nhắc, thận trọng và có lộ trình để cán bộ, công chức có thời gian thích ứng trong điều kiện cán bộ, công chức, nhất là cấp xã còn nhiều bất cập, hạn chế về chất lượng và số lượng, chưa đáp ứng kịp yêu cầu của khối lượng và tính chất công việc trong điều kiện mới điều chỉnh, mở rộng địa giới hành chính, phạm vi quản lý trong mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

- Xin trân trọng cảm ơn đồng chí!

P.V

Nguồn Khánh Hòa : http://www.baokhanhhoa.vn/chinh-tri/quoc-hoi-hdnd/202510/cai-cach-the-che-phai-di-cung-trach-nhiem-cong-vu-moi-tao-duoc-niem-tin-cho-nguoi-dan-va-doanh-nghiep-b7c0a19/