Ngày 17/6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về việc đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách Nhà nước năm 2024; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước những tháng đầu năm 2025.
Phát biểu ý kiến thảo luận, đại biểu Hoàng Đức Thắng - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị nhìn nhận, việc sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả là chủ trương đúng đắn, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước.
Tuy nhiên quá trình này cũng nảy sinh những tác động không mong muốn. Một bộ phận cán bộ, công chức giỏi có trình độ chuyên môn cao, năng lực tốt xin nghỉ việc hoặc chuyển ra khu vực tư; nhiều cán bộ vùng dân tộc thiểu số ở cơ sở được đào tạo khá bài bản xin nghỉ việc, nguy cơ mất cân đối nghiêm trọng cho đội ngũ cán bộ.
"Việc mất đi nguồn nhân lực có trình độ cao và giàu kinh nghiệm sẽ khiến bộ máy khó đạt được mục tiêu theo đúng định hướng cải cách," đại biểu Thắng nhấn mạnh.
Mặt khác, một đội ngũ cán bộ, công chức khi buộc phải chuyển địa điểm công tác do sắp xếp đơn vị hành chính, nhất là đối với các gia đình cán bộ, công chức trẻ tại những địa phương thuộc diện sáp nhập, theo đại biểu, đây không chỉ là vấn đề trước mắt mà còn tác động lâu dài cần được nhận diện đầy đủ.
"Nhiều gia đình cán bộ, công chức sẽ phải sống trong trạng thái đặc biệt, phải làm việc xa nhà, sống cách xa nhau hàng trăm cây số. Nhà trọ, nhà công vụ đang chờ đợi họ trong sự trăn trở cơm áo gạo tiền và những xáo trộn, khó khăn khác," đại biểu nói.
Theo đại biểu, những vấn đề nêu trên không kém bất cứ sự hy sinh nào, rất cần được ghi nhận và trân trọng. Sự giằng co giữa trách nhiệm công vụ và bổn phận gia đình khiến cán bộ, công chức khó có thể toàn tâm vào công việc. Nếu không có những biện pháp kịp thời, mạnh mẽ và đồng bộ thì rất khó có thể hoàn thành được công việc chung.
Để giữ chân người có tài, cán bộ công chức có năng lực chuyên môn giỏi, đại biểu tỉnh Quảng Trị góp ý cần giải quyết hài hòa các nhóm vấn đề về chế độ đãi ngộ, môi trường làm việc, đánh giá, ghi nhận cán bộ và tạo cơ hội thăng tiến cho đội ngũ này.
Nhấn mạnh trung tâm hạt nhân của chế độ đãi ngộ là tiền lương và phúc lợi đảm bảo tính cạnh tranh, ông Thắng đề nghị quyết liệt cải cách chính sách tiền lương, bổ sung các chính sách phúc lợi khác và tiền thưởng dựa trên hiệu suất công việc.
Vị đại biểu cũng kiến nghị phải xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp và thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nhất thiết cải cách, đổi mới công tác tuyển dụng, đề bạt, bổ nhiệm, sử dụng cán bộ, chú trọng thu hút nhân lực trẻ.
Trong quá trình sáp nhập các đơn vị hành chính, đại biểu lưu ý việc đánh giá, sắp xếp cán bộ, công chức phải hài hòa, công tâm, khách quan, phải căn cứ vào chất lượng, hiệu quả công việc thực tế chứ không nhất thiết cứ cán bộ trên về là giỏi hơn cơ sở, sắp xếp vị trí cao hơn cán bộ cơ sở. Đồng thời, có chính sách động viên cán bộ có năng lực, cán bộ giỏi tiếp tục ở lại làm việc, nhất là cán bộ người dân tộc thiểu số ở cơ sở.
Đại biểu Hoàng Đức Thắng - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị. Ảnh: Media Quốc hội.
'Cấp xã hiện đang gánh trên 1.000 đầu công việc quản lý Nhà nước'
Cũng liên quan đến nội dung này, đại biểu Hoàng Ngọc Định - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Giang cũng nêu rõ, tinh gọn bộ máy phải đi đôi với nâng cao chất lượng cán bộ, đặc biệt là ở cấp xã, bởi bỏ cấp huyện, khối lượng công việc dồn về xã rất lớn, trong khi cấp xã hiện đang gánh trên 1.000 đầu công việc quản lý Nhà nước từ dân cư, tư pháp, y tế, giáo dục, môi trường, quốc phòng an ninh đến tôn giáo, dân tộc.
Đại biểu nhấn mạnh vai trò của cán bộ là người địa phương, người dân tộc thiểu số, những người hiểu phong tục, ngôn ngữ, đời sống bà con. Đây là lực lượng dân vận hiệu quả nhất, là người gần dân, sát dân nhất cho nên sẽ giúp chính sách đi vào cuộc sống, tháo gỡ khó khăn từ cơ sở.
"Vì vậy, cần rà soát lại chức năng, nhiệm vụ của cấp xã cho rõ ràng, đồng thời tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ địa phương, có cơ chế đặc thù về biên chế, phụ cấp, điều kiện làm việc để cấp xã thực sự là cánh tay nối dài của chính quyền với nhân dân," đại biểu kiến nghị.
Đại biểu Hoàng Ngọc Định - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Giang. Ảnh: Media Quốc hội.
Đại biểu Dương Văn Phước - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam cho biết, khi thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, cấp xã sẽ trở thành cấp tiếp nhận, xử lý, giải quyết các thủ tục hành chính và là những yêu cầu bức thiết của người dân, của doanh nghiệp.
Cán bộ, công chức ở cơ sở nếu chưa có nhận thức đầy đủ, không được trang bị kỹ năng nghiệp vụ và đạo đức công vụ dễ dẫn đến tình trạng "trên nóng, dưới lạnh", gây cản trở các chính sách tiến bộ của Đảng và Nhà nước.
Vì vậy, Chính phủ sớm ban hành các cơ chế ràng buộc trách nhiệm hướng dẫn thực hiện thực thực hiện để chính quyền cấp xã có cơ sở pháp lý triển khai, tạo điều kiện cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận được những chính sách mới.
Đại biểu cũng kiến nghị dành sự quan tâm đặc biệt cho chính quyền cấp xã, tập trung nguồn lực, đầu tư mạnh cho chính quyền cơ sở cả về nguồn nhân lực, vật lực và cả cơ chế, chính sách, pháp luật nhằm ưu tiên, tạo điều kiện tối đa để hỗ trợ chính quyền cấp xã hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Đồng thời, tạo môi trường làm việc thuận lợi, chuyên nghiệp để cán bộ, công chức cấp xã cống hiến, trưởng thành, đóng góp xứng đáng vào công cuộc đổi mới, phát triển đất nước trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Kiều Chinh