Rút ngắn quy trình, hỗ trợ doanh nghiệp
Theo Chiến lược Phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030, một trong những giải pháp thúc đẩy sự phát triển của thị trường chứng khoán là tăng cung hàng hóa cho thị trường và cải thiện chất lượng nguồn cung. Trong đó, khuyến khích các loại hình doanh nghiệp thực hiện IPO gắn với niêm yết, đăng ký giao dịch; thu hút các doanh nghiệp có quy mô lớn, tình hình tài chính, quản trị công ty tốt thực hiện niêm yết trên thị trường chứng khoán; hỗ trợ tích cực việc hoàn thành kế hoạch cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước theo quy định của pháp luật về cổ phần hóa.
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, trong thời gian tới, cơ quan quản lý sẽ tập trung triển khai một số nhóm giải pháp trọng tâm như phát triển các sản phẩm tài chính mới theo hướng bền vững như trái phiếu xanh, trái phiếu công trình; thúc đẩy cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp; sửa đổi, bổ sung Nghị định số 155/2020/NĐ-CP theo hướng tích hợp quy trình IPO với niêm yết, từ đó rút ngắn thời gian đưa cổ phiếu lên sàn sau IPO; đưa các doanh nghiệp có yếu tố vốn đầu tư nước ngoài (FDI) lên niêm yết hoặc đăng ký giao dịch. Đồng thời, xây dựng khuôn khổ pháp lý cho các thị trường mới như sàn giao dịch tín chỉ các-bon, thị trường vốn cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo và thị trường tài sản mã hóa.
Sẽ tích hợp quy trình IPO với niêm yết để rút ngắn thời gian đưa cổ phiếu lên sàn sau IPO. Ảnh: Dũng Minh
Chia sẻ tại một hội thảo gần đây, bà Phạm Thị Thùy Linh - Trưởng ban Ban Phát triển thị trường chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, việc niêm yết doanh nghiệp hiện nay phải tuân thủ đúng các quy định pháp lý. Trong thời gian qua, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng bổ sung các quy định để rút ngắn lại quy trình, thủ tục, giúp doanh nghiệp sau khi IPO sẽ được niêm yết luôn.
Bà Linh cho rằng, đây là giải pháp chính các doanh nghiệp cũng đang mong đợi, khi có những đợt IPO, tiến trình đưa ra niêm yết sẽ nhanh hơn. Giải pháp này sẽ nhằm thúc đẩy các doanh nghiệp triển khai các hoạt động IPO gắn với niêm yết.
Liên quan đến hoạt động thoái vốn nhà nước nhằm tăng lượng hàng trên thị trường, đại diện Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho rằng, đây là cũng là một giải pháp thiết thực trong giai đoạn hiện nay. Bởi trên thực tế, thị trường có rất nhiều doanh nghiệp niêm yết nhưng tỷ lệ cổ phần do Nhà nước nắm giữ đang ở mức cao. "Việc các doanh nghiệp tiến hành giảm bớt nguồn vốn nhà nước, để các nhà đầu tư có thể tham gia vào trong kết cấu vốn của doanh nghiệp cũng là một biện pháp mà chúng tôi cũng sẽ tập trung trong giai đoạn tới" - bà Linh nói.
Tăng hấp dẫn dòng vốn đầu tư
Chia sẻ rõ hơn về vấn đề này, ông Bùi Hoàng Hải - Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước nhấn mạnh, về mặt pháp lý, hệ thống quy định về IPO hiện nay đã tương đối hoàn chỉnh. Từ những cơ sở pháp lý đầu tiên của thị trường chứng khoán như Nghị định 48/2000/NĐ-CP, đến nay tất cả các quy định pháp lý về IPO ngày càng hoàn thiện theo các tiêu chuẩn quốc tế.
Tuy nhiên, theo ông Bùi Hoàng Hải, trước đây quy trình IPO và niêm yết vốn tách rời, khiến dòng tiền của nhà đầu tư không thể lưu thông ngay sau IPO, làm giảm sức hút. Chính vì vậy, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đang kiến nghị sửa đổi Nghị định 155/2020/NĐ-CP để tích hợp hai quy trình này, giúp nhà đầu tư có thể giao dịch cổ phiếu trong vòng 1 - 2 tuần sau IPO.
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đang xem xét các quy định nhằm tăng sức hấp dẫn cho hoạt động IPO. Hiện nay, sau khi IPO, cổ phiếu được xem là "chưa niêm yết", dẫn đến việc nhiều quỹ đầu tư trong và ngoài nước bị hạn chế đầu tư vào các cổ phiếu dạng này. Vì vậy, trong nhiều trường hợp, các đợt IPO không thu hút được dòng vốn từ các quỹ đầu tư. Việc tích hợp hai quy trình mà giữa IPO và niêm yết cũng là một trong những giải pháp để tăng sức hấp dẫn đối với các đợt IPO.
Theo ông Hải, số lượng doanh nghiệp IPO giảm thời gian qua do nhiều yếu tố như điều kiện thị trường kém thuận lợi, dòng vốn toàn cầu suy giảm vào các thị trường cận biên và mới nổi, trong đó có Việt Nam. Các tổ chức quốc tế cũng nhận định tỷ suất sinh lời điều chỉnh theo rủi ro tại các thị trường này đang thấp hơn so với các thị trường phát triển. Ngoài ra, chính sách thắt chặt tiền tệ toàn cầu khiến lãi suất USD và các đồng ngoại tệ mạnh tăng cao, làm giảm sức hấp dẫn của các đợt IPO tại các quốc gia mới nổi.
"Liên quan đến hoạt động thoái vốn nhà nước, thời gian tới, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng sẽ có giải pháp thúc đẩy việc đưa cổ phiếu chất lượng do Nhà nước sở hữu ra thị trường hiệu quả hơn" - Lãnh đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết thêm./.
Thống kê cho thấy, hơn 50% số doanh nghiệp đang niêm yết trên HOSE là doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa, minh chứng rõ nét cho việc cổ phần hóa gắn với niêm yết, tăng hiệu quả của quá trình thoái vốn nhà nước và minh bạch hóa thông tin theo cơ chế thị trường. Từ năm 2005 đến nay, HOSE đã thực hiện 584 cuộc đấu giá cổ phần, bán được hơn 4.800 triệu cổ phần và hơn 130 triệu quyền mua cổ phần, thu về hơn 240.000 tỷ đồng cho chủ sở hữu. Trong đó, có 352 đợt chào bán cổ phần lần đầu ra công chúng cho doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa, thu về hơn 74.800 tỷ đồng cho Nhà nước.
Tấn Minh