Trong bối cảnh xã hội ngày càng đề cao sức khỏe, chất lượng sống và sự an toàn nơi công cộng, mô hình nhà hàng, khách sạn không khói thuốc đang trở thành xu hướng tất yếu và là dấu hiệu cho thấy sự chuyển mình tích cực của ngành dịch vụ ăn uống - lưu trú tại Việt Nam.
Cảm ơn bạn vì đã không hút thuốc.
Khói thuốc vốn là “kẻ thù thầm lặng” trong môi trường kín, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cả sức khỏe con người và chất lượng dịch vụ.
Theo thống kê của Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế), khoảng 45 triệu người tại Việt Nam phải tiếp xúc thường xuyên với khói thuốc thụ động.
Đây là một con số đáng lo ngại khi phần lớn các địa điểm chịu ảnh hưởng là nhà hàng, khách sạn, quán cà phê, những nơi vốn được kỳ vọng là không gian thư giãn, nghỉ ngơi.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nhiều lần khẳng định rằng, không có mức độ nào là an toàn khi tiếp xúc với khói thuốc, và mỗi năm, thế giới chứng kiến hơn 1,2 triệu người tử vong vì hít phải khói thuốc dù không hút.
Trong môi trường khách sạn, khói thuốc không chỉ gây hại về mặt y tế, mà còn để lại mùi khó chịu ám vào ga giường, rèm cửa, thảm trải sàn và làm giảm đáng kể chất lượng lưu trú.
TS.BS.Hà Anh Đức, Phó chủ tịch Hội đồng Y khoa quốc gia, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh cho hay, trong những năm qua, với sự quan tâm chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, sự phối hợp của các bộ, ngành, địa phương cùng các tổ chức quốc tế và truyền thông, công tác phòng chống tác hại thuốc lá tại Việt Nam đã đạt nhiều kết quả tích cực.
Tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở nam giới đã giảm từ 45,3% năm 2015 xuống còn 38,9% năm 2023, góp phần ngăn chặn hàng trăm nghìn ca bệnh và tử vong do thuốc lá gây ra.
Tuy nhiên, tỷ lệ hút thuốc thụ động tại nhà hàng vẫn còn cao, lên đến 67,3%; tại quán cà phê là 59,2%. Do đó, việc tiếp tục xây dựng môi trường không khói thuốc tại các điểm công cộng, đặc biệt là nhà hàng, khách sạn, là rất cần thiết.
Một nhà hàng trên địa bàn TP.Huế cam kết thực hiện không gian không khói thuốc.
Từ thực tế đó, nhiều doanh nghiệp trong ngành dịch vụ đã chủ động thay đổi cách vận hành để thích nghi với nhu cầu khách hàng hiện đại.
Tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Huế…, ngày càng nhiều khách sạn, nhà hàng triển khai không gian hoàn toàn không khói thuốc, bố trí khu vực hút thuốc riêng biệt, đầu tư hệ thống lọc không khí và áp dụng chính sách hoàn tiền nếu phát hiện khách vi phạm quy định.
Sự chuyển đổi này không chỉ giúp tăng tỷ lệ hài lòng của khách hàng, đặc biệt là các gia đình có trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai hoặc người lớn tuổi mà còn mang lại lợi ích dài hạn cho chính doanh nghiệp.
Chi phí vệ sinh phòng không khói thuốc được ghi nhận là thấp hơn khoảng 30% so với phòng có hút thuốc, thời gian dọn phòng ngắn hơn, nội thất bền hơn và nguy cơ cháy nổ gần như bằng không. Đây là những con số cho thấy rõ tính hiệu quả về vận hành, bên cạnh lợi ích về thương hiệu.
Nhiều người làm trong ngành thừa nhận, bước chuyển đổi này ban đầu không dễ, đặc biệt khi vẫn còn một bộ phận khách có thói quen hút thuốc. Tuy nhiên, thay vì áp đặt, các nhà hàng, khách sạn chọn cách tiếp cận mềm mại và tinh tế hơn, thông qua việc bố trí khu vực riêng, truyền thông lịch sự, đào tạo nhân viên giao tiếp khéo léo để giải thích chính sách cho khách.
Tại nhiều nơi, mô hình không khói thuốc còn gắn liền với các chiến dịch nâng cao nhận thức cộng đồng, thông tin về tác hại thuốc lá, hay khuyến khích lối sống lành mạnh ngay trong không gian dịch vụ.
Không chỉ khách hàng hưởng lợi, chính đội ngũ nhân viên cũng được làm việc trong môi trường trong lành hơn, giảm tiếp xúc với khói thuốc thụ động, từ đó cải thiện sức khỏe và hiệu suất lao động.
Từ góc độ pháp lý, Việt Nam đã có hành lang pháp lý khá đầy đủ cho việc kiểm soát thuốc lá nơi công cộng. Tuy nhiên, thách thức nằm ở khâu thực thi.
Chính vì vậy, sự chủ động của doanh nghiệp trong việc tự nguyện chuyển đổi không gian trở thành không khói thuốc là điều rất đáng ghi nhận. Đây không chỉ là cách để đón đầu xu hướng tiêu dùng văn minh, mà còn là cách doanh nghiệp thể hiện trách nhiệm xã hội và tầm nhìn dài hạn.
Bộ Y tế kêu gọi các nhà hàng, khách sạn hãy tuân thủ nghiêm quy định, xem việc xây dựng môi trường không khói thuốc là tiêu chuẩn chất lượng dịch vụ, không chỉ bảo vệ sức khỏe cộng đồng mà còn bảo vệ sức khỏe chính nhân viên của mình.
Trong thời đại mà tiêu chuẩn dịch vụ không còn chỉ là thức ăn ngon hay phòng nghỉ đẹp, thì việc xây dựng một môi trường lành mạnh - sạch sẽ - không khói thuốc chính là cách để nâng tầm trải nghiệm khách hàng một cách bền vững.
Không gian không khói thuốc không chỉ là xu hướng, mà đang dần trở thành thước đo cho sự tinh tế, văn minh và đạo đức nghề nghiệp trong ngành dịch vụ hiện đại.
Khi mỗi nhà hàng, khách sạn chủ động nói “không” với khói thuốc, đó không chỉ là hành động bảo vệ sức khỏe cộng đồng, mà còn là bước tiến đến một xã hội sống xanh - sống khỏe - sống bền vững.
TS.Hà Anh Đức cũng kêu gọi các nhà hàng, khách sạn hãy tuân thủ nghiêm quy định, xem việc xây dựng môi trường không khói thuốc là tiêu chuẩn chất lượng dịch vụ, không chỉ bảo vệ sức khỏe cộng đồng mà còn bảo vệ sức khỏe chính nhân viên của mình.
Đồng thời, mỗi người dân cần trở thành “đại sứ không khói thuốc”, chủ động nhắc nhở và bảo vệ không gian chung trong lành cho bản thân và cộng đồng.
Ông bày tỏ hy vọng phong trào xây dựng khách sạn, nhà hàng không khói thuốc sẽ phát triển bền vững, góp phần hình thành những điểm đến du lịch văn minh, thân thiện và an toàn tại Việt Nam.
D.Ngân