Cần có chính sách bảo vệ lực lượng tuyến đầu và trao cơ hội thật sự cho người muốn làm lại cuộc đời

2 giờ trướcBài gốc

Chiều 25/11, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh, Quốc hội làm việc tại Hội trường, thảo luận về dự án Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi).

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hành phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Đã kế thừa thực tiễn, tiếp cận chuẩn mực quốc tế

Thảo luận về dự án Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi), các ĐBQH ghi nhận, dự thảo Luật đã thể hiện nỗ lực lớn của cơ quan chủ trì soạn thảo khi kế thừa thực tiễn, tiếp cận chuẩn mực quốc tế và chuyển trọng tâm từ “trấn áp” sang “phòng ngừa bền vững, cai nghiện hiệu quả, hòa nhập xã hội”.

Quan tâm đến chính sách cho lực lượng đang làm nhiệm vụ cai nghiện và hỗ trợ hiệu quả người sau cai nghiện ma túy, ĐBQH Lý Anh Thư (An Giang) tán thành với quy định tại khoản 4 Điều 3 của dự thảo Luật “cán bộ chuyên trách phòng, chống tội phạm ma túy và người làm công tác cai nghiện được hưởng chế độ, chính sách ưu đãi phù hợp với nhiệm vụ, địa bàn hoạt động”.

ĐBQH Lý Anh Thư (An Giang) phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

Theo đại biểu, lực lượng này đang làm việc trong môi trường áp lực và rủi ro cao. Một cán bộ có lúc phải quản lý tới 15 - 20 học viên; đối diện nguy cơ bệnh truyền nhiễm, với sự chống đối, áp lực tâm lý nặng nề và kiệt sức nghề nghiệp. Do vậy, đề nghị Chính phủ cần quy định cụ thể phụ cấp độc hại, phụ cấp trách nhiệm và chế độ bảo hiểm rủi ro nghề nghiệp, bảo đảm để họ yên tâm công tác và thực sự là điểm tựa của hệ thống cai nghiện.

Đối với người sau cai nghiện, dự thảo Luật đã quy định các chính sách hỗ trợ học nghề, vay vốn, tìm việc làm, hòa nhập cộng đồng và tư vấn, phòng chống tái nghiện.

Đại biểu cho rằng, đây là giải pháp then chốt giúp giảm tái nghiện. Bởi, theo báo cáo của Bộ Công an, tỷ lệ tái nghiện có thể lên tới 70%, phần lớn rơi vào nhóm không có việc làm, không có nơi ổn định hoặc bị kỳ thị khi trở về cộng đồng. Tại một số địa phương mô hình “dạy nghề - vay vốn - theo dõi sau cai” đã giúp giảm tỷ lệ tái nghiện xuống còn 20 - 30%.

Các đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Để giảm tỷ lệ tái nghiện, đại biểu Lý Anh Thư cũng đề nghị, Ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định cơ chế ưu đãi thuế cho doanh nghiệp tiếp nhận người sau cai nghiện - vì có việc làm giúp người nghiện có thể tái hòa nhập. Đồng thời, cần có Quỹ vay vốn ưu đãi riêng cho nhóm này; tăng thời gian hỗ trợ - theo dõi, giám sát sau cai lên tối thiểu 24 tháng, vì đây là giai đoạn người sau cai nghiện dễ tái nghiện nhất.

Đại biểu Lý Anh Thư nhấn mạnh, đầu tư đúng cho 2 nhóm đối tượng này chính là đầu tư cho an ninh, trật tự và sự bình yên của cộng đồng. Do vậy, rất cần hoàn thiện các chính sách nhằm bảo vệ lực lượng tuyến đầu và trao cơ hội thật sự cho người muốn làm lại cuộc đời.

Cũng quan tâm đến nội dung về chính sách của Nhà nước về phòng, chống ma túy được quy định tại Điều 3 của dự thảo Luật, ĐBQH Vũ Hồng Luyến (Hưng Yên) tán thành với quy định tại khoản 3 về ưu tiên nguồn lực phòng, chống ma túy cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, hải đảo, khu vực biên giới, vùng có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn và địa bàn phức tạp về ma túy theo quy định của Chính phủ.

ĐBQH Vũ Hồng Luyến (Hưng Yên) phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

Và, từ thực tế, đại biểu cũng đề nghị bổ sung việc ưu tiên đầu tư cho các vùng có tốc độ đô thị hóa và công nghiệp cao, nơi tập trung nhiều khu công nghiệp. Do đây là các điểm nóng, tiềm ẩn, thu hút nhiều lao động di cư, dễ hình thành các tụ điểm phức tạp về ma túy, cần nhiều nguồn lực tập trung để trang bị về cơ sở vật chất, công cụ, nghiệp vụ hiện đại cho lực lượng chuyên trách tại các địa bàn này.

Từ thực tế các tỉnh đang trong quá trình phát triển đô thị hóa và công nghiệp cao gặp nhiều khó khăn trong quản lý nhân khẩu và người thuê trọ có biểu hiện sử dụng ma túy, đại biểu Vũ Hồng Luyến đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu quy định cụ thể, chế tài rõ ràng đối với các chủ nhà trọ, chủ doanh nghiệp khi không thực hiện đúng, đủ trách nhiệm về khai báo, quản lý người thuê trọ, người lao động có dấu hiệu vi phạm về pháp luật ma túy.

Các cơ sở kinh doanh karaoke, quán bar cần nâng cao trách nhiệm trong việc phòng ngừa, ngăn chặn việc tổ chức, sử dụng trái phép chất ma túy. Đồng thời, nâng cao vai trò của Công an xã, phường, do đây là lực lượng nòng cốt trong việc triển khai mô hình xã, phường không ma túy tại cơ sở.

Các đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Tiềm ẩn nguy cơ phát sinh thủ tục xin - cho, tạo khoảng trống pháp lý

Tại phiên họp, các ĐBQH cũng quan tâm cho ý kiến về việc hoãn, miễn, tạm đình chỉ chấp hành quyết định áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đối với người từ đủ 18 tuổi trở lên, quyết định đưa đi cai nghiện bắt buộc đối với người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi quy định tại Điều 37 của dự thảo Luật.

Bởi, điểm b, khoản 1 điều 37 quy định: “Người phải chấp hành quyết định nhưng chưa đưa đến cơ sở cai nghiện ma túy công lập, trường giáo dưỡng được hoãn chấp hành quyết định trong trường hợp: Gia đình đang có khó khăn đặc biệt được Chủ tịch UBND cấp xã nơi người đó cư trú xác nhận. Khi điều kiện hoãn chấp hành quyết định không còn thì quyết định tiếp tục thi hành”.

Nhấn mạnh thực tiễn đã cho thấy quy định này còn nhiều bất cập, dễ dẫn đến áp dụng không thống nhất và gây khó khăn cho cơ quan thực thi, ĐBQH Nguyễn Thị Thu Nguyệt (Đắk Lắk) chỉ rõ, nội hàm “khó khăn đặc biệt” trong quy định này chưa được xác định rõ trong luật và các văn bản hướng dẫn liên quan. Điều này dẫn đến mỗi địa phương hiểu khác nhau, đánh giá khác nhau, áp dụng khác nhau. Sự thiếu chuẩn hóa này tiềm ẩn nguy cơ phát sinh thủ tục xin - cho và tạo khoảng trống pháp lý cho khiếu nại, tranh chấp.

ĐBQH Nguyễn Thị Thu Nguyệt (Đắk Lắk) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Dự thảo Luật giao thẩm quyền xác nhận cho Chủ tịch UBND cấp xã và có quy định mở “tùy thuộc vào hoàn cảnh cụ thể”. Nhưng, theo đại biểu, việc không quy định tiêu chí bắt buộc vừa tạo áp lực trách nhiệm cho Chủ tịch UBND cấp xã, vừa khiến việc xác nhận mang tính cảm tính, thiếu minh bạch, thậm chí có thể bị lợi dụng để trì hoãn việc đưa đối tượng vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Tại Điều 37 của dự thảo Luật cũng không quy định thời hạn tối đa của thời gian hoãn, thời hạn hiệu lực của văn bản xác nhận khi có hoàn cảnh “khó khăn đặc biệt” sẽ gây khó khăn trong việc xác định thời hạn điều kiện hoãn thi hành không còn, gây khó khăn cho công tác quản lý người nghiện.

Hơn nữa, thực tiễn cho thấy, các trường hợp được hoãn thi hành thường không cư trú ổn định, rất khó quản lý. Nếu không có quyết định hành chính hoặc thông báo bắt buộc tiếp tục thi hành quyết định, thì không thể tự động đưa họ vào cơ sở cai nghiện.

Các đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Từ những lý do nêu trên, đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt đề nghị, cơ quan soạn thảo thiết kế lại quy định này theo hướng làm rõ những trường hợp nào thuộc “hoàn cảnh khó khăn đặc biệt”, quy định thẩm quyền và yêu cầu xác minh hoàn cảnh, các thủ tục hành chính để người nghiện tiếp tục thực hiện quyết định cai nghiện tại các cơ sở cai nghiện bắt buộc, trường giáo dưỡng khi các điều kiện hoãn không còn.

“Việc chỉnh lý theo hướng trên sẽ khắc phục tình trạng tùy nghi áp dụng, bảo đảm tính thống nhất giữa các địa phương trong tổ chức thực hiện, đồng thời nâng cao hiệu quả thi hành biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, phù hợp mục tiêu lập pháp của dự thảo Luật”, đại biểu nhấn mạnh.

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Phát biểu kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nhấn mạnh, cùng với Chương trình mục tiêu quốc gia về Phòng chống ma túy và dự án Luật này, chúng ta mong muốn công tác phòng, chống ma túy trong thời gian tới sẽ được thực hiện có hiệu quả hơn nữa nhằm “giảm cung, giảm cầu, giảm tác hại”.

Do vậy, sau phiên họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo Tổng Thư ký Quốc hội tổng hợp đầy đủ ý kiến của các đại biểu Quốc hội. Cơ quan chủ trì soạn thảo phối hợp chặt chẽ với cơ quan chủ trì thẩm tra và các cơ quan liên quan, nghiêm túc tiếp thu giải trình đầy đủ, thấu đáo ý kiến của các đại biểu Quốc hội để hoàn thiện dự thảo Luật trình Quốc hội xem xét, thông qua dự kiến vào ngày 10/12 tới.

Thanh Hải

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/can-co-chinh-sach-bao-ve-luc-luong-tuyen-dau-va-trao-co-hoi-that-su-cho-nguoi-muon-lam-lai-cuoc-doi-10397085.html