Cần có một cơ quan đầu mối triển khai các biện pháp tình trạng khẩn cấp

5 giờ trướcBài gốc

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải tham dự phiên thảo luận tại Tổ 5. Ảnh: Nghĩa Đức

Xác định rành mạch hơn nguyên tắc áp dụng

Thảo luận tại Tổ 5 (gồm Đoàn ĐBQH các tỉnh Quảng Nam, Bình Dương và Yên Bái), các ĐBQH đều tán thành xây dựng dự án Luật Tình trạng khẩn cấp nhằm thể chế hóa đường lối chủ trương của Đảng về hoàn thiện hệ thống pháp luật về tình trạng khẩn cấp trong phòng, chống, khắc phục thảm họa, sự cố, cứu nạn, cứu hộ, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh. Đặc biệt là quy định thống nhất về các biện pháp xử lý các tình huống cấp bách, khẩn cấp về quân sự, quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội...

Toàn cảnh thảo luận tại Tổ 5. Ảnh: Nghĩa Đức

ĐBQH Vũ Huy Khánh (Bình Dương) cho biết, Pháp lệnh Tình trạng khẩn cấp được ban hành từ năm 2000, nhưng đến nay chưa thực hiện được do việc áp dụng pháp lệnh này và các văn bản hướng dẫn thi hành còn nhiều bất cập, chưa phân định được giữa tình trạng khẩn cấp, tình huống khẩn cấp, tình huống cấp bách, thảm họa lớn, thảm họa….

Trên thực tế, có thời điểm đã áp dụng các biện pháp như trong tình trạng khẩn cấp nhưng lại không ban bố tình trạng khẩn cấp (các biện pháp đã áp dụng trong thời gian diễn ra đại dịch Covid-19 như: cách ly người, hạn chế đi lại, không tổ chức các hoạt động tập trung đông người…).

Các ĐBQH quan tâm đến vấn đề nguyên tắc áp dụng Luật Tình trạng khẩn cấp và các luật có liên quan được quy định tại Điều 4 của dự thảo Luật.

Trong đó, đại biểu Vũ Huy Khánh nhận thấy, về nguyên tắc, sau khi ban bố tình trạng khẩn cấp, tùy theo các mức độ khác nhau sẽ áp dụng các biện pháp được luật này quy định, cũng như những biện pháp do các luật có liên quan quy định như Luật Phòng thủ dân sự, Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm...

ĐBQH Vũ Huy Khánh (Bình Dương) phát biểu tại Tổ. Ảnh: Nghĩa Đức

Tuy nhiên, đại biểu Vũ Huy Khánh cho rằng, quy định như thế nào về nguyên tắc áp dụng tại Điều 4 của dự thảo Luật để các cơ quan có thể nhận diện, áp dụng ngay những biện pháp mạnh mẽ cho tình huống xảy ra tình trạng khẩn cấp là một việc khó, đòi hỏi tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện điều khoản này.

“Tình trạng khẩn cấp là tình trạng cao nhất, cần ưu tiên áp dụng các biện pháp được luật này quy định. Các biện pháp áp dụng trong tình trạng khẩn cấp cũng phải nhìn nhận khác với những biện pháp áp dụng trong trạng thái bình thường”, đại biểu nói.

Với việc Điều 4 của dự thảo Luật quy định được áp dụng đồng thời các biện pháp được quy định bởi Luật Tình trạng khẩn cấp và luật chuyên ngành, đại biểu Vũ Huy Khánh cho rằng, cần xác định rành mạch hơn nguyên tắc áp dụng để các cơ quan chức năng có thể ưu tiên áp dụng ngay các biện pháp cho tình trạng khẩn cấp trước.

Cũng về nội dung này, tại khoản 2, Điều 4 của dự thảo Luật quy định “Trường hợp luật khác ban hành trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành có quy định về tình trạng khẩn cấp mà luật này không quy định thì được thực hiện theo quy định của Luật đó nhưng không trái với nguyên tắc quy định tại Điều 3 của Luật này”.

ĐBQH Nguyễn Quang Huân (Bình Dương) cho rằng, quy định này tại dự thảo Luật là khá rắc rối, có thể khiến “một hành vi được điều chỉnh bởi nhiều luật”.

ĐBQH Nguyễn Quang Huân (Bình Dương) phát biểu tại Tổ. Ảnh: Nghĩa Đức

Để áp dụng thống nhất, tạo thuận lợi cho quá trình triển khai, đại biểu đề nghị, rà soát các luật đã ban hành trước ngày Luật Tình trạng khẩn cấp có hiệu lực thi hành có quy định về tình trạng khẩn cấp để đưa vào quy định ngay trong dự thảo Luật này.

Cân nhắc chuyển tiếp thẩm quyền áp dụng biện pháp tình trạng khẩn cấp cho Bộ Quốc phòng

Dự thảo Luật đã phân nhóm các biện pháp được áp dụng trong tình trạng khẩn cấp, cũng như quy định rõ thẩm quyền áp dụng, trong đó có những biện pháp hết sức mạnh mẽ, tác động đến quyền con người, quyền công dân, nếu trong điều kiện bình thường sẽ không được phép áp dụng.

Đại biểu Vũ Huy Khánh đề nghị, cần phân biệt áp dụng với cá nhân, tổ chức để cứu hoặc bảo vệ tài sản của các đối tượng có liên quan; quy định về thứ tự ưu tiên; đồng thời, tập trung quy định các biện pháp đặc biệt được áp dụng trong tình trạng khẩn cấp.

Dù theo tinh thần xây dựng pháp luật mới thì những vấn đề nào thuộc thẩm quyền của Chính phủ sẽ không điều chỉnh trong dự thảo Luật, nhưng đại biểu đề nghị, cần nghiên cứu, rà soát để quy định tối đa những biện pháp đặc biệt, ảnh hưởng đến quyền con người, quyền công dân trong dự thảo Luật này.

Về tổ chức thi hành nghị quyết, lệnh công bố tình trạng khẩn cấp, tại Điều 25 của dự thảo Luật đã quy định Chính phủ là cơ quan đầu mối tổ chức và chỉ đạo việc thi hành Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Lệnh của Chủ tịch nước về tình trạng khẩn cấp. Tuy nhiên, tại khoản 2, Điều 25 mới xác định Thủ tướng Chính phủ sẽ quyết định việc áp dụng các biện pháp quy định tại Chương III của Luật này và quyết định các cơ quan, tổ chức hoặc người có trách nhiệm thi hành các biện pháp đó, chưa rõ cơ quan thường trực triển khai thi hành các biện pháp tình trạng khẩn cấp.

Các ĐBQH tham gia thảo luận tại Tổ 5. Ảnh: Nghĩa Đức

Nếu không quy định cơ quan thường trực giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ triển khai các biện pháp tình trạng khẩn cấp thì có nghĩa khi xảy ra tình trạng khẩn cấp về an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội hay về thảm họa lớn thuộc lĩnh vực do bộ, ngành nào phụ trách sẽ do bộ đó triển khai các biện pháp?

Đặt vấn đề này, đại biểu Nguyễn Quang Huân cho rằng, tình trạng khẩn cấp là tình trạng đặc thù khi mà các biện pháp phòng thủ dân sự cấp độ 3 không đáp ứng được, cần thiết phải áp dụng các biện pháp đặc biệt để kịp thời ngăn chặn. Do vậy, nếu không có một cơ quan thường trực tham mưu, giúp Chính phủ điều hành thống nhất thì các công việc sẽ rối, không mang màu sắc của tình trạng khẩn cấp, lại phải đi xin ý kiến của các bộ, ngành…

Lưu ý “hiện nay các biện pháp phòng thủ dân sự cấp độ 3 đang được giao cho Bộ Quốc phòng triển khai”, đại biểu Nguyễn Quang Huân đề nghị, cần nghiên cứu, rà soát để bổ sung quy định chuyển tiếp thẩm quyền áp dụng các biện pháp tình trạng khẩn cấp cho Bộ Quốc phòng thực hiện.

Thanh Hải

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/can-co-mot-co-quan-dau-moi-trien-khai-cac-bien-phap-tinh-trang-khan-cap-10377130.html