Nhiều người trẻ kỳ vọng mức lãi suất cho vay mua nhà trung bình 5%/năm mới có khả năng mua nhà (Ảnh: HÀ KIÊN)
Xoay xở
34 tuổi, anh Bùi Danh N. quê ở huyện Ninh Giang, làm việc trong một đơn vị hành chính sự nghiệp của tỉnh đã xoay xở đủ kiểu mua được ngôi nhà rộng 58 m2 trong ngõ ở phường Cẩm Thượng (TP Hải Dương) từ giữa năm ngoái. Anh lấy vợ năm 28 tuổi, vợ anh cũng là viên chức mới vào biên chế công tác ở TP Hải Dương. Tổng thu nhập của hai vợ chồng mỗi tháng hơn 20 triệu đồng. Lúc chưa có con, anh chị vẫn sống ở quê Ninh Giang với mong muốn tiết kiệm tiền mua nhà trên TP Hải Dương. Tuy nhiên, khi có con nhỏ, việc đi lại khá bất tiện nên anh chị thuê nhà trên thành phố. Mỗi tháng riêng tiền thuê nhà đã 3 triệu đồng, chưa kể rất nhiều chi phí kèm theo. Thuê được mấy tháng, anh chị quyết tâm tìm hiểu các nguồn có thể vay để mua nhà. Tiền tiết kiệm không đáng kể, xác định mua nhà phải tốn tiền tỷ, anh chị vẫn liều mua và thế chấp “sổ đỏ” của chính ngôi nhà để vay ngân hàng. Ngoài số tiền vay nợ hai bên gia đình, bạn bè, đến nay anh vẫn phải “gánh” 500 triệu đồng tiền vay ngân hàng với lãi suất 7%/năm. Hằng tháng xoay xở tiền trả gốc và lãi ngân hàng với vợ chồng anh khá mệt mỏi.
Còn với anh Hoàng Xuân Q. (35 tuổi) quê huyện Thanh Miện, làm công nhân ở khu công nghiệp Đại An (TP Hải Dương), việc mua nhà trên thành phố gần như là chuyện không tưởng. “Vợ chồng tôi thuê nhà ở phường Tứ Minh 5 năm nay nhưng chưa dám nghĩ đến việc mua nhà trên TP Hải Dương này dù rất muốn. Thu nhập của hai vợ chồng chỉ đủ nuôi con, sinh hoạt, tiết kiệm được ít cũng là dành khi ốm đau, lo cho tương lai của con. Nhà ở TP Hải Dương toàn tiền tỷ, căn hộ chung cư nhỏ nhỏ cũng gần tỷ, gia đình hai bên đều khó khăn nên chúng tôi không có tiền mua nhà, cứ ở trọ tạm vậy đã”, anh Q. cho biết.
Người trẻ mong muốn sở hữu ngôi nhà của riêng mình đang là xu hướng trong những năm gần đây, theo khảo sát của một số trang bất động sản. Khi giá bất động sản thời gian qua chỉ có tăng chứ không giảm, lãi suất ngân hàng cũng luôn ở mức cao, thì với nhiều người trẻ, việc sớm mua nhà cũng sẽ giảm “gánh nợ” càng sớm càng tốt. Bên cạnh một bộ phận người trẻ năng động, mạnh dạn đầu tư có thể mua được nhà mà không mang nặng nợ nần thì hầu hết người trẻ, nhất là nhân viên làm trong các cơ quan Nhà nước, công nhân… còn rất chật vật để mua được nhà.
Theo khảo sát của trang batdongsan.com.vn được công bố tại Hội nghị Bất động sản Việt Nam 2024 ngày 3/12/2024 tại Hà Nội, dựa trên dữ liệu so sánh lương trung bình với giá nhà, thời điểm năm 2024, với GDP bình quân đầu người khoảng 9,5 triệu đồng/tháng, một người trẻ 9X cần làm việc, tích cóp 25,8 năm để mua căn hộ khoảng 60 m2, giá khoảng 3 tỷ đồng, trong điều kiện lãi suất huy động 4,5%. Ở thời điểm khoảng chục năm trước, số năm tích cóp này còn cao hơn, trên 30 năm. Người trẻ vẫn cần rất nỗ lực trong thời gian dài mới có thể tự lực mua nhà.
Chờ combo "gói vay ưu đãi, thủ tục rút gọn, thời hạn vay dài"
Giá nhà liên tục tăng cao trong những năm vừa qua
Tại Hội nghị Thường trực Chính phủ làm việc với các ngân hàng thương mại sáng 11/2 vừa qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã yêu cầu Ngân hàng Nhà nước, các ngân hàng thương mại nghiên cứu, tiếp tục có các gói tín dụng ưu đãi cho cả cung và cầu để phát triển nhà ở cho người trẻ từ 35 tuổi trở xuống. Sau đó không lâu, Ngân hàng ACB công bố gói vay “Ngôi nhà đầu tiên” dành cho người trẻ với thời gian 30 năm, thời gian cố định lãi suất kỳ đầu tiên lên đến 5 năm, lãi suất vay ưu đãi chỉ từ 5,5%/năm.
Ông Nguyễn Đức Quân, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Hải Dương nhận định mức lãi suất này phù hợp cho người trẻ mua nhà. Theo ông Quân, với mức lãi suất trung bình 5,5%/năm, mỗi tháng một gia đình trẻ phải trả cả gốc và lãi khoảng 7 - 8 triệu đồng. "Vợ chồng thu nhập tầm 20 - 30 triệu đồng/tháng thì mức tiền gốc và lãi này phù hợp với khả năng tài chính", ông Quân nói.
Tuy nhiên, ông Quân nhấn mạnh, ngoài mức lãi suất hợp lý, các ngân hàng cũng cần giảm bớt thủ tục phức tạp và áp thời hạn cho vay cần dài hơi, có thể cho vay tới 30 năm để giảm số tiền phải trả hằng tháng.
Đồng quan điểm, đại diện một doanh nghiệp bất động sản tại TP Hải Dương cho rằng, với những người trẻ mua nhà thì mức lãi suất chỉ nên tương đương mức lãi suất mua nhà ở xã hội, khoảng 5 - 6%. Nếu có gói vay vừa bảo đảm lãi suất hợp lý, vừa tạo điều kiện được vay trong thời gian dài tối thiểu 10 năm trở lên sẽ là chính sách rất tốt cho người mua.
Vị này cũng kỳ vọng, ngoài ưu đãi cho người trẻ vay, cũng cần có gói hỗ trợ cho doanh nghiệp để họ có thể phát triển được các dự án thương mại giá rẻ. “Thời điểm này, nếu có gói tín dụng ưu đãi cho cả cung và cầu phát triển nhà ở cho người trẻ sẽ tác động rất tích cực tới thị trường bất động sản. Khi nguồn cung đa dạng, nhiều phân khúc cho người mua lựa chọn, thị trường sẽ phát triển bền vững”, đại diện doanh nghiệp này nhận định.
Còn với những người trẻ đang có nhu cầu mua nhà, việc ngân hàng áp dụng lãi suất ưu đãi cho người trẻ vay mua nhà thôi là chưa đủ vì giá nhà trên thị trường hiện quá cao. "Qua tìm hiểu, trung bình một ngôi nhà tầm 50 - 60 m2 trong ngõ ở TP Hải Dương cũng phải tầm 2- 3 tỷ. Dù được ưu đãi lãi vay cũng khó mà kham nổi khoản gốc, lãi trả mỗi tháng nếu vay 70%, thậm chí là 50% tổng giá trị căn nhà", anh Hoàng Xuân Q. cho biết thêm.
Thực tế có rất nhiều gói ưu đãi hiện nay đang “bị ế” vì điều kiện, thủ tục quá khắt khe khiến đối tượng thụ hưởng không thể đáp ứng. Nỗi lo thủ tục vẫn ám ảnh nhiều người, nhất là người trẻ. Ngoài ra, thời hạn gói vay dài nên rủi ro lãi vay sau ưu đãi là rất lớn, nên cần có giải pháp để người vay yên tâm hơn. "Lãi suất 5,5% chỉ áp dụng cho 5 năm đầu tiên, sau thời gian ưu đãi, nếu lãi suất tăng lên (theo lãi suất thả nổi), số tiền phải trả hằng tháng sẽ thay đổi, lúc đó rất khó xoay xở”, anh Q. nói.
Lãi suất ở mức hợp lý, thủ tục cho vay giảm bớt nhiêu khê, phiền hà, thời hạn cho vay dài hơi để giảm số tiền phải trả hằng tháng là mong muốn lớn nhất của người trẻ khi tính toán việc mua nhà.“Làm sao để người trẻ mua nhà, mỗi tháng chỉ phải trả cả gốc và lãi khoảng 6 - 8 triệu đồng sẽ tốt nhất. Vợ chồng thu nhập khoảng 20 - 30 triệu đồng/tháng, nuôi hai đứa con, lại trả tiền vay mua nhà trên chục triệu đồng mỗi tháng thì khó khả thi”, ông Quân nói.
NGUYÊN THẢO