Cần giải pháp từ gốc gỡ vướng nguồn cung cát xây dựng tại Đà Nẵng

8 giờ trướcBài gốc

Việc cấp phép, mở mỏ mới để tăng nguồn cung cát xây dựng hiện gặp nhiều khó khăn, vướng mắc.

Lao đao vì thiếu cát

Tại một số dự án hạ tầng kỹ thuật do vướng giải tỏa kéo dài nhiều năm, cộng với việc trượt giá vật liệu, nhân công trong thời gian dài nên một số nhà thầu không còn muốn tiếp tục thi công hoặc không còn đảm bảo về năng lực để thực hiện. Các nhà thầu đề nghị chấm dứt hợp đồng, bàn giao, quyết toán phần khối lượng đã thi công hoàn thành. Cụ thể như Cty xây dựng DCID đối với dự án Khu TĐC Bình Kỳ (giai đoạn 1), Cty Đại Hồng Tín đối với dự án HTKT Vệt khai thác quỹ đất dọc tuyến Quốc lộ 1A, Cty Thùy Dương đối với dự án Khu TĐC tiếp giáp về phía tây Khu đô thị Công nghệ FPT, Cty ĐTXD công trình Đô thị Đà Nẵng đối với dự án HTKT Khu dân cư Phong Bắc 4, Cty Mai Phương Minh đối với dự án Tuyến đường 45m đoạn từ đường Hồ Học Lãm đến đường Trương Định, Cty Chánh Tín đối với dự án Khu TĐC phía Tây Trường Cao Đẳng Lương thực – Thực phẩm.

Sở Nông nghiệp và môi trường (NN&MT) TP Đà Nẵng cho biết, trong tổng cộng 186 điểm mỏ cát, sỏi đã được quy hoạch thăm dò, khai thác tổng diện tích là 1.542 ha, tổng trữ lượng khoảng 47.606.094m3, thì hiện đã cấp phép khai thác là 41 mỏ, trong đó 11 giấy phép khai thác còn hiệu lực (tổng công suất khai thác theo thiết kế là 121.998m3/năm, tổng trữ lượng được cấp phép còn lại tính theo công suất khai thác và thời gian còn lại của giấy phép là 375.971m3). Tính đến ngày 15-7-2025, thành phố đã phê duyệt kế hoạch đấu giá đối với 38 khu vực cát, sỏi, trong đó đã đấu giá 33 khu vực (đã cấp phép khai thác 13 khu vực, 20 khu vực đang lập hồ sơ thủ tục liên quan). Sở NN&MT cho rằng, nguyên nhân thiếu cát xây dựng do hiện nay thời tiết thuận lợi, nhu cầu xây dựng trên địa bàn thành phố rất cao do các công trình trọng điểm đồng loạt triển khai đẩy nhanh thi công. Tuy vậy, trên địa bàn Đà Nẵng (cũ) lại không quy hoạch cấp phép mỏ cát sỏi nào (chỉ có 8 mỏ đá sẽ hết hạn trong năm 2025). Nguồn cung cát, sỏi chủ yếu từ 4 huyện, thị xã của tỉnh Quảng Nam (cũ) là Đại Lộc, Duy Xuyên, Quế Sơn, Điện Bàn hiện nay đã hết hạn giấy phép nhưng không được gia hạn, cấp mới theo quy định. Một nguyên nhân khác khi chủ đầu tư các công trình lập dự án thì các mỏ cát còn trữ lượng, còn thời hạn nhưng đến khi dự án được phê duyệt, triển khai thi công thì mỏ đã hết trữ lượng, hết thời hạn.

Giá cát xây dựng đến chân công trình hiện hơn 700 ngàn đồng/m3.

Gỡ vướng tận gốc

Mặc dù thiếu nguồn cung cát ảnh hưởng tiến độ các công trình, dự án trọng điểm, tuy nhiên việc cấp phép mở các mỏ khai thác mới lại gặp nhiều vướng mắc. Hiện 12 hồ sơ thăm dò khoáng sản trên địa bàn đang vướng do quy định yêu cầu phải lập trạm quan trắc, thu thập số liệu thủy văn, mô phỏng biến động lòng sông. Quy định này không phù hợp, nhất là với khu vực các mỏ ở miền núi, trung du thường có sông nhỏ, ngắn, dốc, mực nước, dòng chảy thay đổi theo mùa, thời gian thi công thăm dò lại ngắn, chỉ khoảng 1 tháng. Bên cạnh đó các quy định về đấu giá quyền khai thác khoáng sản chưa chặt chẽ dẫn đến việc một số đối tượng lợi dụng cuộc đấu giá để trục lợi hoặc trả giá cao bất thường, làm cho các doanh nghiệp có năng lực không thể trúng đấu giá (tương tự tình trạng đầu cơ trong đấu giá quyền sử dụng đất càng về sau đấu càng cao để bán lại các dự án đã đấu trúng từ trước). Trong khi đó chưa có chế tài để xử lý hiệu quả các trường hợp trúng đấu giá nhưng không triển khai gây lãng phí thời gian huy động tài nguyên và ảnh hưởng đến định hướng của cơ quan quản lý (hiện nay chỉ xử lý vi phạm hành chính hoặc cấm tham gia đấu giá, tuy nhiên, mức xử lý quá thấp và đối tượng chỉ cần thành lập doanh nghiệp khác để tiếp tục tham gia đấu giá). Đơn cử vừa qua trên địa bàn thành phố tổ chức đấu giá thành với 4 mỏ cát có trữ lượng lớn nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường, tuy nhiên các đơn vị tham gia đấu giá đã đẩy giá lên rất cao so với giá khởi điểm (từ 622 ngàn đồng đến 889 ngàn đồng/m3). Như vậy, khi doanh nghiệp đưa vào thăm dò, khai thác cộng thêm chi phí lập hồ sơ, thủ tục, chi phí sản xuất thì giá thành khi ra thị trường sẽ cao hơn nhiều so với hiện nay. Việc cấp phép khai thác chỉ mới giải quyết được nguồn cung chứ chưa giải quyết việc bình ổn giảm giá vật liệu cát so với hiện nay. Từ thực tế đó, Sở NN&MT đề xuất quy định giới hạn số vòng đấu giá quyền khai thác khoáng sản và yêu cầu tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá phải có bảo lãnh ngân hàng cho khoản tiền đặt trước (20%). Số tiền này sẽ được xác định theo tỷ lệ phần trăm giá trúng đấu giá và chuyển thành tiền đặt cọc sau khi đấu giá thành.

Ngoài ra, để tăng nguồn cung cát xây dựng trên địa bàn, thành phố cần cho phép 11 doanh nghiệp có giấy phép khai thác còn hiệu lực được lập thủ tục nâng công suất khai thác; rà soát điều phối cát dư trong các công trình, dự án để có nguồn cung ứng cát giá thấp hơn; thống kê nhu cầu sử dụng cát, đất san lấp của các công trình dự án dự kiến triển khai đến năm 2030 để đưa ra đấu giá các mỏ đã được quy hoạch. Với 20 mỏ cát doanh nghiệp đã trúng đấu giá, yêu cầu 6 trường hợp đã phê duyệt trữ lượng 612.259m3 khẩn trương thực hiện thủ tục trình cấp phép trong tháng 8-2025; 2 trường hợp trình hồ sơ phê duyệt trữ lượng khoáng sản hoàn thành trong tháng 8-2025; 10 trường hợp trình hồ sơ cấp phép thăm dò khoáng sản hoàn thành trong tháng 7-2025.

HẢI QUỲNH

Nguồn CAĐN : https://cadn.com.vn/can-giai-phap-tu-goc-go-vuong-nguon-cung-cat-xay-dung-tai-da-nang-post317038.html