Cục Tác chiến - Bộ não tác chiến thời chiến tranh phá hoại: Hầm chỉ huy tác chiến nằm bên dưới tòa nhà Cục Tác chiến trong khuôn viên Hoàng thành Thăng Long.
Hầm đã được Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long tu bổ, chỉnh trang và sưu tầm nhiều hiện vật, tư liệu để trưng bày phục vụ khách tham quan sau nhiều năm bị đóng cửa. (Ảnh Không gian của phòng trực ban tác chiến).
Hầm được xây dựng từ năm 1964 đến năm 1965, kết cấu nửa nổi nửa chìm bằng bê tông nguyên khối với khối lượng khoảng 1000 mét khối; nóc nhô lên khỏi mặt đất 1,4m; tường dày 40cm. Ảnh: Các ca bin điện thoại để liên lạc giữa các chiến trường.
Điện thoại trực tuyến để trả lời Chủ tịch Hồ Chí Minh (ngoài cùng bên trái); Điện thoại nối trực tuyến với các đồng chí lãnh đạo Bộ Quốc phòng, Tổng Tham mưu trưởng, Tổng Tham mưu phó phụ trách tác chiến (2 điện thoại tiếp theo).
Được đánh giá là hiện đại nhất lúc bấy giờ, hầm chỉ huy tác chiến có hệ thống lọc bụi, chống nhiễu, hệ thống điều hòa và có khả năng chống được bom nguyên tử. Với diện tích 65 mét vuông, căn hầm chia làm 3 phòng: phòng giao ban tác chiến, phòng trực ban tác chiến và phòng thông hơi lọc độc lọc sạch. Ảnh:Tai nghe của tiểu đồ viên (dùng nghe và vẽ đường bay của địch để quân ta có phương án tác chiến hợp lý).
Lớn nhất là phòng trực ban tác chiến có diện tích khoảng 34 mét vuông. Phòng trực ban tác chiến với 4 cabin (mỗi cabin chỉ huy một mặt trận, được trang bị 3 máy điện thoại do một người trực đảm trách), hệ thống tiêu đồ xác định vị trí máy bay của cả ta và Mỹ phục vụ công tác chỉ huy tác chiến, bản đồ chiến sự, hệ thống thông tin liên lạc, còi báo động, loa phóng thanh thông báo máy bay địch. Ảnh: Hộp đựng dụng cụ y tế của bộ đội từ năm 1965 - 1973 tại hầm chỉ huy tác chiến.
Các kíp trực ban tác chiến do Cục Tác chiến, Bộ Tổng Tham mưu đảm nhiệm, có nhiệm vụ trực tiếp trả lời Chủ tịch Hồ Chí Minh khi Chủ tịch gọi hỏi; theo dõi tình hình chiến sự toàn chiến trường miền Bắc cũng như chiến trường Đông Dương; đề xuất với Bộ Tổng Tham mưu các phương án tác chiến... Ảnh: La bàn (Việt Nam sản xuất dùng từ năm 1967 - 1975) , thước chỉ huy (dùng để đo vẽ chỉ huy tác chiến từ năm 1972 - 1975), đồng hồ đeo tay của cán bộ công ở Cục tác chiến - Bộ tổng Tham mưu.
Hai phòng còn lại là phòng đặt trang thiết bị, động cơ lọc độc lọc sạch có diện tích 10 mét vuông gần cửa hầm ở hướng Nam và phòng giao ban tác chiến có diện tích 20 mét vuông gần cửa hầm phía Đông. Đây là nơi các đồng chí lãnh đạo cao cấp của Đảng, Nhà nước, Quân đội đến làm việc, chỉ huy chống cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc của đế quốc Mỹ. Ảnh: Khách tham quan các hiện vật bên trong hầm. .
Theo Công Đạt - Trần Thanh Giang/Báo ảnh Việt Nam