Quy hoạch 8 bến cảng
Theo dự thảo quy hoạch, cảng biển Long An gồm hai khu bến Cần Giuộc và Vàm Cỏ.
Mục tiêu đến năm 2030, cảng biển khu vực có sản lượng hàng hóa thông qua từ 13,3 triệu tấn đến 18,3 triệu tấn (trong đó hàng container từ 0,35 triệu Teu đến 0,43 triệu Teu). Cảng biển có 8 bến cảng, gồm từ 17 - 20 cầu cảng với tổng chiều dài từ 3.586 m đến 4.028 m (chưa bao gồm các bến cảng khác).
Cảng biển Long An gồm hai khu bến Cần Giuộc và Vàm Cỏ (Ảnh minh họa).
Tầm nhìn đến năm 2050, cảng biển Long An đáp ứng cho lượng hàng thông qua có tốc độ tăng trưởng bình quân từ 3,5 %/năm đến 3,8 %/năm. Giai đoạn này, sẽ hoàn thành đầu tư các bến cảng phục vụ trực tiếp các cơ sở công nghiệp, dịch vụ, nhà máy tại khu bến Cần Giuộc và Vàm Cỏ.
Tổng nhu cầu sử dụng đất theo quy hoạch đến năm 2030 khoảng 376 ha (chưa bao gồm các khu vực phát triển các khu công nghiệp, logistics,... gắn liền với cảng). Tổng nhu cầu sử dụng mặt nước khoảng 3.243 ha (đã bao gồm diện tích vùng nước khác trong phạm vi quản lý không bố trí công trình hàng hải).
Nhu cầu vốn đầu tư hệ thống cảng biển đến năm 2030 khoảng 3.710 tỷ đồng, gồm vốn đầu tư cho hạ tầng hảng hải công cộng khoảng 500 tỷ đồng và nhu cầu vốn đầu tư cho bến cảng khoảng 3.210 tỷ đồng (chỉ bao gồm các bến cảng kinh doanh dịch vụ xếp dỡ hàng hóa).
Kết cấu hạ tầng phục vụ công tác bảo đảm an toàn hàng hải như khu neo chờ, tránh, trú bão, cơ sở vật chất phục vụ nhiệm vụ quản lý nhà nước chuyên ngành sẽ được ưu tiên đầu tư, bên cạnh bến cảng LNG Cần Giuộc phục vụ Nhà máy điện khí LNG Long An.
Sản lượng hàng qua cảng đạt chưa đầy 1 nửa quy hoạch
Thống kê cho thấy, năm 2024, sản lượng hàng hóa thông qua cảng biển Long An đạt 1,9 triệu tấn. Kết quả này chỉ đạt từ 23% đến 24% so với dự báo đến năm 2020 tại Quy hoạch chi tiết nhóm cảng biển Đông Nam Bộ (nhóm 5) giai đoạn đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Trong đó, lượng hàng thông qua cảng biển Long An năm 2020 được xác định khoảng 8 đến 8,3 triệu tấn/năm.
Hiện nay, cảng biển Long An đã tiếp nhận tàu lớn nhất có trọng tải 70.000 tấn giảm tải tại bến cảng quốc tế Long An (khu bến Cần Giuộc). Cảng biển khu vực đã có 10 cầu cảng với tổng chiều dài khoảng 2.116 m.
Giai đoạn 2020-2024, số lượt tàu biển đạt tăng trưởng 40,4% về lượt và 61,6% về tổng dung tích (GT).
Cơ sở hạ tầng kết nối đến cảng tại khu vực có mạng lưới đường bộ kết nối cảng biển Long An với các tỉnh, thành phố trong khu vực gồm tuyến quốc lộ 50; các tuyến tỉnh lộ ĐT830 (qua khu bến Cần Giuộc) và ĐT826B (qua khu bến Vàm Cỏ).
Trong khi đó, giao thông đường thủy kết nối cảng biển Long An có 6 tuyến chính gồm tuyến Sài Gòn - Cà Mau (qua kênh Xà No); tuyến Sài Gòn - Kiên Lương (qua kênh Lấp Vò); tuyến Sài Gòn - Bến Kéo (sông Vàm Cỏ Đông); tuyến Sài Gòn - Mộc Hóa (sông Vàm Cỏ Tây); tuyến Sài Gòn - Kiên Lương (qua kênh Tháp Mười số 1) và tuyến Sài Gòn - Hà Tiên (qua kênh Tháp Mười số 2).
Theo Cục Hàng hải và Đường thủy VN, thời gian qua, các giải pháp nâng cao hiệu quả khai thác kết cấu hạ tầng cảng biển tại khu vực đã được phát huy tốt, bến cảng quốc tế Long An đã được đầu tư xây dựng và công bố đưa vào khai thác 7 cầu cảng với tổng chiều dài 1.670 m, tiếp nhận tàu trọng tải đến 70.000 tấn giảm tải.
Qua đó, góp phần tích cực trong việc thu hút hàng hóa bốc xếp tại khu vực Long An, tăng khả năng tiếp nhận những tàu có trọng tải ngày càng lớn và từng bước hình thành những tuyến vận tải biển xa.
Tuy nhiên, tiến độ phát triển hạ tầng các khu công nghiệp sau cảng còn chậm (KCN Đông Nam Á, KCN Phước Đông, KCN Tân Lập,...), chậm triển khai Bến cảng trung tâm điện lực Long An do điều chỉnh lại tiến độ xây dựng nhà máy theo quy hoạch điện VIII, khiến lượng hàng thông qua cảng biển chưa cao.
Chưa kể, chuẩn tắc luồng tàu cũng chưa đáp ứng nhu cầu thực tế. Tại cửa sông Soài Rạp có sa bồi tự nhiên lớn, trong khi công tác nạo vét duy tu chưa đáp ứng yêu cầu và thiếu các vị trí tiếp nhận chất nạo vét làm ảnh hưởng chung đến tiến độ xây dựng và hiệu quả khai thác cảng.
Một trong những nguyên nhân khiến sự phát triển của cảng biển Long An chưa được như kỳ vọng phải kể đến các cảng mới đầu tư, chưa thu hút được nhiều hãng tàu, đại lý hàng hải, lại bị cạnh tranh bơỉcác cảng biển tại khu bến Hiệp Phước, Cát Lái thuộc cảng biển TP.HCM.
Cùng đó, phần lớn các khu công nghiệp của tỉnh giáp với TP.HCM nên hàng hóa có xu hướng vận chuyển lên TP.HCM thay vì xuống cảng quốc tế Long An.
Hoàng Anh