Cần loại trừ việc chịu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với các sản phẩm tự nhiên

12 giờ trướcBài gốc

Các đại biểu tham dự phiên họp của Quốc hội sáng 9/5. Ảnh: VPQH cung cấp.

Tiếp tục chương trình của Kỳ họp thứ 9, sáng 9/5, Quốc hội tiến hành thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi).

Nên quy định bắt buộc kiểm nghiệm độc lập đối với sản phẩm

Phát biểu thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga – Phó Trưởng đoàn Chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương bày tỏ sự nhất trí cao với việc bổ sung mặt hàng nước giải khát có hàm lượng đường trên 5g/100ml vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, như dự thảo Luật đã đề xuất. Theo đại biểu, trong các phiên thảo luận tổ, phiên thảo luận tại hội trường trong Kỳ họp thứ 8, nhiều đại biểu Quốc hội có ý kiến về tác động tiêu cực của việc lạm dụng đồ uống có đường tới sức khỏe con người, nhất là với trẻ em.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga – Phó Trưởng đoàn Chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương. Ảnh: VPQH.

Đại biểu cho biết, việc đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng này không chỉ nhằm tăng thu ngân sách, mà trước hết là để định hướng tiêu dùng, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và thúc đẩy doanh nghiệp cải tiến sản phẩm theo hướng lành mạnh hơn. Trên thực tế, nhiều quốc gia như Thái Lan, Philippines, Anh, Mexico… đã áp dụng thuế đối với đồ uống có đường và đạt được kết quả tích cực: giảm tiêu dùng sản phẩm có đường cao, tăng nhận thức về dinh dưỡng, đồng thời tạo nguồn lực tài chính cho các chương trình y tế dự phòng.

“Tôi cũng cho rằng, quy định rõ ràng về ngưỡng đường từ 5g/100ml trở lên theo tiêu chuẩn Việt Nam là cần thiết để tạo sự minh bạch, tránh áp dụng tràn lan đối với các sản phẩm có lợi cho sức khỏe như sữa, nước trái cây nguyên chất không đường bổ sung. Điều này cũng giúp chính sách thuế hướng trúng vào nhóm sản phẩm cần điều chỉnh mà không làm ảnh hưởng tiêu cực đến các ngành sản xuất thực phẩm lành mạnh” – đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga phân tích.

Tuy nhiên, theo quy định hiện nay, các sản phẩm, thực phẩm, đồ uống đều do doanh nghiệp sản xuất tự công bố chỉ tiêu chất lượng nên để ngăn chặn tình trạng doanh nghiệp gian lận bằng cách tự công bố sai hàm lượng đường trong sản phẩm, đại biểu đề nghị nghiên cứu quy định bắt buộc kiểm nghiệm độc lập đối với sản phẩm chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, tăng cường hậu kiểm, lấy mẫu ngẫu nhiên trong thị trường và áp dụng chế tài mạnh hơn nữa với các hành vi gian lận, công bố sai chỉ tiêu chất lượng sản phẩm.

“Tiến tới, Bộ Y tế cần phối hợp với các Bộ, ngành, cơ quan có liên quan lập cơ sở dữ liệu công khai về hàm lượng đường của các sản phẩm đồ uống trên thị trường do cơ quan chức năng xác minh” - đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga kiến nghị.

Cần loại trừ việc chịu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với các sản phẩm tự nhiên

Cùng quan tâm đến vấn đề này, đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi – Đoàn ĐBQH tỉnh Bến Tre đồng tình việc bổ sung đối tượng nước giải khát có hàm lượng đường trên 5g/100ml vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt nhằm hạn chế tiêu dùng, định hướng trong việc tiêu dùng của người dân.

Đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi – Đoàn ĐBQH tỉnh Bến Tre phát biểu thảo luận. Ảnh: VPQH cung cấp.

Theo đại biểu, hiện nay, với thói quen tiêu dùng, đặc biệt trong thế hệ trẻ, rất đáng báo động đối với các loại nước ngọt có đường hàm lượng cao, thức ăn nhanh cùng với những thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh.

“Đó cũng là những hồi chuông cảnh báo có thể ảnh hưởng đến sức khỏe cho thế hệ trẻ, có thể chưa có hệ lụy trước mắt nhưng về lâu dài, thậm chí 10 năm, 20 năm sau thì tình trạng sức khỏe của thế hệ trẻ như thế nào, cũng là một hồi chuông đáng báo động cần có sự vào cuộc của Nhà nước để có sự điều chỉnh về hành vi tiêu dùng của người dân” - đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi nhấn mạnh.

Theo đại biểu, đối với đối tượng chịu thuế có hàm lượng đường 5g/100ml cũng cần phải loại trừ đối với những sản phẩm nước trái cây tự nhiên, trong đó phải kể đến nước dừa đóng hộp. Nhiều nghiên cứu cho thấy nước dừa rất tốt cho sức khỏe, bởi nước dừa chứa nhiều khoáng chất cần thiết cho con người như: cali, natri, canxi và magie. Đây cũng là những sản phẩm có thể là một trong những lựa chọn có thể thay thế tốt hơn cho nước ngọt có ga hoặc là các loại nước uống đóng chai nhiều đường.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: VPQH cung cấp.

“Thế hệ trẻ chúng tôi cũng được nghe ông bà kể lại trong thời chiến tranh các vật tư y tế rất khan hiếm thì khi các chiến sĩ bị thương có thể sử dụng nước dừa này để truyền thay cho các loại dịch truyền trong y tế, đã cứu sống được bao nhiêu chiến sĩ bị thương trong thời kỳ chiến tranh. Nói như thế để thấy rằng, đối với nước dừa tự nhiên, mặc dù là có thể có hàm lượng đường 5 gam/100 ml nhưng qua nhiều nghiên cứu cho thấy rất có lợi cho sức khỏe và đây là một sản phẩm tự nhiên cho nên cần phải loại trừ việc chịu thuế tiêu thụ đặc biệt” - đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi kiến nghị.

Đồng quan điểm, đại biểu Trần Văn Khải – Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Nam, đối với nước giải khát có đường, dự thảo quy định áp ngay thuế tiêu thụ đặc biệt 10% mà thiếu lộ trình, gây sốc cho doanh nghiệp, người tiêu dùng.

Đại biểu Trần Văn Khải – Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Nam phát biểu thảo luận. Ảnh: VPQH cung cấp.

Theo đại biểu, khái niệm nước giải khát có đường theo tiêu chuẩn của Việt Nam chưa được định nghĩa cụ thể, dẫn đến lo ngại sản phẩm tự nhiên như nước dừa, nước trái cây có thể bị đánh đồng với nước ngọt có ga.

“Thực tế 200.000 nông dân trồng dừa và hàng trăm doanh nghiệp chế biến rất lo lắng sản phẩm nước dừa chế biến của họ có thể bị coi là nước giải khát chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Việc áp dụng mức 10% cho nước gọt có ga là chưa phù hợp, ảnh hưởng xấu tới sản xuất nông nghiệp” – đại biểu Trần Văn Khải kiến nghị.

Do đó, đại biểu đề nghị sửa Điều 2 khoản 1 điểm 1 và Điều 8, đề nghị lùi thời điểm áp thuế 1 năm, áp 8% năm đầu và 10% các năm tiếp theo. Theo đại biểu, giải pháp này giúp cho doanh nghiệp điều chỉnh sản xuất, người dân thay đổi dần thói quen, Nhà nước đạt mục tiêu bảo vệ sức khỏe và hài hòa lợi ích của các bên.

Áp thuế 8% và 10% lùi tận đến năm 2027 và năm 2028 là quá chậm và quá thấp

Phát biểu thảo luận, đại biểu Lê Hoàng Anh – Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai cho rằng, phương án thuế suất đối với nước giải khát có đường tiêu chuẩn Việt Nam 5 gam/100 ml là 8% và 10% lùi tận đến năm 2027 và năm 2028 là quá chậm và quá thấp, chưa đúng quan điểm.

Đại biểu Lê Hoàng Anh – Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai phát biểu thảo luận. Ảnh: VPQH cung cấp.

Theo đại biểu, mục tiêu xây dựng dự án luật chưa phù hợp với kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Thông báo số 176 của Văn phòng Trung ương Đảng là đặt sức khỏe và công tác chăm sóc sức khỏe lên vị trí chiến lược ưu tiên trong tất cả các chiến lược. Chính sách phát triển lập luận rằng áp thuế 10% có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng hay cần cân bằng giữa mục tiêu sức khỏe và mục tiêu tăng trưởng chỉ đúng trong điều kiện lý tưởng là khi Việt Nam chúng ta không phải đối mặt với một đại dịch thầm lặng mang tên bệnh không lây nhiễm đang tàn phá từng gia đình.

“Hơn 21 triệu người Việt Nam trưởng thành mắc bệnh tim mạch, tương đương 1/4 dân số nước ta, trong đó 200.000 người chết mỗi năm vì bệnh không lây nhiễm này tương đương với toàn bộ dân số của quận Ba Đình, Hà Nội. Hơn 5 triệu người Việt đang sống chung với tiểu đường, 40% trẻ em thành thị bị thừa cân, béo phì, và đồ uống có đường vốn không có giá trị dinh dưỡng đáng kể lại là một trong số ít thủ phạm chính mà chúng ta không thể làm ngơ” - đại biểu Lê Hoàng Anh dẫn chứng.

Đại biểu Lê Hoàng Anh phân tích thêm, việc tiêu thụ đồ uống có đường ngày càng nhiều còn có khả năng gia tăng nguy cơ ung thư, một căn bệnh đã và đang cướp đi sinh mệnh của hàng trăm nghìn người Việt tính đến năm 2024. Trong khi đó, mức tiêu thụ đồ uống có đường tại Việt Nam đã tăng phi mã từ 1,59 tỷ lít năm 2009 lên tới 6,67 tỷ lít năm 2023, tương đương mức tăng 420%. Trung bình mỗi người Việt tiêu thụ hơn 70 lít/năm, gấp đôi mức khuyến nghị để đảm bảo sức khỏe. Trong khi đó, không kể sản xuất trong nước thì giá trị nhập khẩu loại đồ uống này tiếp tục tăng qua các năm…

“Đây không chỉ là chuyện đường mà là đạo đức. Đằng sau mỗi sản phẩm hấp dẫn vị giác đó còn là hệ lụy hậu quả về sức khỏe và những câu chuyện đau lòng về môi trường, động vật và con người. Một xã hội văn minh là xã hội biết chọn điều đúng đắn, dù điều đó không dễ dàng. Đây không chỉ là câu chuyện của ngành Y tế, của chính sách thuế để tăng ngân sách hay thay đổi hành vi tiêu dùng mà là lời nhắc về trách nhiệm đạo đức của từng cá nhân, từng doanh nghiệp, cả hệ thống chính trị, trong đó có các vị đại biểu Quốc hội chúng ta” – đại biểu Lê Hoàng Anh bày tỏ.

Vũ Cảnh

Nguồn BVPL : https://baovephapluat.vn/kiem-sat-24h/van-de-su-kien/can-loai-tru-viec-chiu-thue-tieu-thu-dac-biet-doi-voi-cac-san-pham-tu-nhien-177439.html