Sáng 3/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận tại tổ về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm.
SIẾT BẰNG CẤP CỦA LÃNH ĐẠO KINH DOANH BẢO HIỂM
Trước đó, tại nghị trường, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Kinh doanh bảo hiểm. Dự thảo luật đã quy định điều kiện, tiêu chuẩn đối với giám đốc hoặc tổng giám đốc, người đại diện theo pháp luật của công ty bảo hiểm.
Theo đó, phải có bằng đại học trở lên về chuyên ngành bảo hiểm. Trường hợp không có bằng đại học trở lên về chuyên ngành bảo hiểm thì phải có bằng đại học trở lên về chuyên ngành khác trong đó có môn học về bảo hiểm hoặc có bằng đại học trở lên về chuyên ngành khác và có chứng chỉ bảo hiểm do các cơ sở đào tạo về bảo hiểm được thành lập và hoạt động hợp pháp trong nước hoặc ngoài nước cấp.
Có ít nhất 5 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực bảo hiểm, tài chính, ngân hàng, trong đó có ít nhất 3 năm giữ vị trí là người quản lý, người kiểm soát của tổ chức hoạt động trực tiếp trong lĩnh vực bảo hiểm, tài chính, ngân hàng. Cư trú tại Việt Nam trong thời gian đương nhiệm.
Ảnh: Phạm Thắng.
Tham gia góp ý kiến về tiêu chuẩn của giám đốc, tổng giám đốc, ĐBQH Đỗ Đức Hồng Hà (đoàn Hà Nội) cho rằng, đây là một trong những vị trí quản lý điều hành quan trọng nhất của doanh nghiệp bảo hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn tài chính của doanh nghiệp và quyền lợi của khách hàng.
Dự thảo luật quy định điều kiện bằng cấp cho giám đốc, tổng giám đốc, song đại biểu Hà nhận thấy quy định "có môn học về bảo hiểm" còn chung chung, không rõ ràng và không định lượng được.
"Một môn học duy nhất không thể bảo đảm kiến thức nền tảng để điều hành một định chế tài chính phức tạp như doanh nghiệp bảo hiểm. Hơn nữa, quy định về chứng chỉ bảo hiểm lại giao hoàn toàn cho Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định chi tiết mà không có khung pháp lý cơ bản trong luật này. Có thể dẫn đến việc hạ thấp tiêu chuẩn quản trị rủi ro và điều hành cấp cao", ông nêu.
Vì vậy, ông đề nghị quy định tại điểm a khoản 3 Điều 81: "Có bằng đại học trở lên về chuyên ngành bảo hiểm. Trường hợp không có bằng về chuyên ngành bảo hiểm thì phải có bằng đại học trở lên về một trong các chuyên ngành kinh tế, tài chính, ngân hàng, luật, quản trị kinh doanh và có chứng chỉ về quản trị rủi ro bảo hiểm. Hoặc chứng chỉ quản trị điều hành doanh nghiệp bảo hiểm do cơ sở đào tạo được công nhận hợp pháp trong nước hoặc quốc tế cấp".
Về giao Chính phủ quy định điều kiện kinh doanh môi giới bảo hiểm. Theo đại biểu đây là vấn đề liên quan trực tiếp đến Luật Đầu tư về ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Khoản 12 Điều 1 dự thảo luật sửa đổi Điều 134, theo đó giao toàn bộ việc quy định điều kiện cấp phép cho doanh nghiệp môi giới bảo hiểm cho Chính phủ.
Đồng thời khoản 1 Điều 2 dự thảo luật lại bãi bỏ một số điều kiện đang được quy định tại Luật Kinh doanh bảo hiểm hiện hành.
Theo đại biểu, môi giới bảo hiểm là ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Theo quy định của Luật Đầu tư, điều kiện kinh doanh phải được quy định tại luật.
Ông Hà cho rằng, việc dự thảo luật bỏ các điều kiện trong luật hiện hành, giao Chính phủ quy định lại điều kiện là không phù hợp với nguyên tắc lập pháp, giảm tính minh bạch và có thể tạo ra sự tùy nghi trong quản lý.
Luật chỉ nên giao Chính phủ quy định về hồ sơ, trình tự, thủ tục, còn các quy định về điều kiện thì vẫn phải để trong dự thảo luật. Nếu cần thiết, sửa đổi, bổ sung các điều kiện đó ngay trong luật này.
ĐẢM BẢO AN TOÀN TRONG HỆ THỐNG BẢO HIỂM
ĐBQH Tạ Đình Thi (đoàn Hà Nội) quan tâm đến việc ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm.
Ảnh: Phạm Thắng.
Đại biểu cho rằng chuyển đổi số trong ngành bảo hiểm sẽ giúp cho các doanh nghiệp bảo hiểm không những nâng cao hiệu quả hoạt động, tối ưu hóa chi phí mà sẽ mở ra những cơ hội phát triển các sản phẩm mới, nâng cao trải nghiệm của khách hàng, đảm bảo sự minh bạch và an toàn của hệ thống bảo hiểm.
Theo ông, Luật hiện hành đã có một số quy định liên quan đến các chế độ thông tin báo cáo, sử dụng văn bản điện tử. Song theo đại biểu điều đó là chưa đủ, nên chăng cần phải có các điều khoản chuyên biệt để trực tiếp điều chỉnh và khuyến khích chuyển đổi số trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm.
Cụ thể là, cần có các định nghĩa và khung pháp lý rõ ràng hơn cho các mô hình kinh doanh bảo hiểm mới dựa trên nền tảng số.
Ví dụ như bảo hiểm theo yêu cầu, bảo hiểm dựa trên hành vi của người dùng, bảo hiểm chia sẻ. "Điều này sẽ giúp tạo ra sân chơi bình đẳng cũng như khuyến khích đổi mới sáng tạo và bảo vệ quyền lợi cho các bên liên quan", ông Thi nói.
Thêm nữa, cần quy định cụ thể về việc sử dụng và bảo vệ dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo trong kinh doanh bảo hiểm. Theo đại biểu, công nghệ cho phép các doanh nghiệp phân tích các rủi ro chính xác hơn và phát triển các sản phẩm cá nhân hóa và phát hiện những các gian lận.
Tuy nhiên, dự thảo luật cần phải làm rõ các nguyên tắc trong sử dụng dữ liệu và đặc biệt là bảo đảm tuân thủ đầy đủ các quy định của Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân. Đồng thời, chống phân biệt đối xử trong việc định phí các bảo hiểm dựa trên các công nghệ AI, yêu cầu tính minh bạch trong các thuật toán khi sử dụng để phân tích, đánh giá.
Cùng với đó, cần phải thể chế hóa việc ứng dụng công nghệ trong quản trị điều hành và giám sát đối với doanh nghiệp và các cơ quan quản lý; cần phải có các quy định thực hiện thí điểm cho các sản phẩm và các mô hình kinh doanh bảo hiểm ứng dụng các công nghệ mới.
Do đó, ông đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung một khoản mới trong dự thảo luật, quy định cụ thể về ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong kinh doanh bảo hiểm. Giao Chính phủ để quy định cụ thể về những các cái nội dung liên quan.
"Việc này sẽ tạo động lực phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội", ông Thi nói.
Thiên Tuấn