Tưởng bệnh nhẹ hóa nguy kịch
Trung tâm Y tế Khu vực Đoan Hùng Phú Thọ vừa điều trị thành công một trường hợp điển hình về tự điều trị khiến áp xe mô mềm vùng nách nhiễm trùng nặng.
Theo đó, Trung tâm Y tế Khu vực Đoan Hùng tiếp nhận một trường hợp người bệnh đến khám trong tình trạng vùng nách phải xuất hiện khối sưng tấy đỏ kéo dài hơn 1 tuần. Người bệnh đã tự dùng thuốc tại nhà nhưng không thuyên giảm, đau tăng dần, ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt.
Qua thăm khám, các bác sĩ ghi nhận khối sưng kích thước khoảng 4x5 cm, vùng da xung quanh tấy đỏ, nóng, đau, sờ cảm giác mềm, ấn vào có dấu hiệu hóa mủ.
Kết hợp triệu chứng lâm sàng, bác sĩ chẩn đoán áp xe vùng nách phải - một tình trạng nhiễm trùng khu trú do vi khuẩn xâm nhập, thường tiến triển nặng hơn nếu không được can thiệp kịp thời.
Người bệnh đã được chỉ định làm xét nghiệm, siêu âm ổ áp xe, đồng thời được tiến hành rạch dẫn lưu mủ, làm sạch ổ viêm và dùng kháng sinh theo phác đồ. Sau xử trí, tình trạng đau giảm rõ rệt, người bệnh đang tiếp tục theo dõi và điều trị tại Trung tâm.
Áp xe là bệnh lý nhiễm trùng có thể gây biến chứng nếu điều trị muộn, như lan rộng mô mềm, nhiễm trùng huyết, hoại tử da... Vì vậy, các bác sĩ Trung tâm Y tế Khu vực Đoan Hùng khuyến cáo:
Không tự ý dùng thuốc khi xuất hiện các khối sưng, nóng, đỏ, đau.
Không chườm nóng, không nặn, không đắp lá tùy tiện.
Hãy đến cơ sở y tế để được thăm khám và xử trí đúng chuyên môn.
Ổ áp xe lớn ở nách bệnh nhân - Ảnh BVCC
Túi mủ hình thành ở bất kỳ nơi nào trên cơ thể
Các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh cho biết, áp xe là một túi mủ hình thành ở bất kỳ nơi nào trong cơ thể. Khi người bệnh bị nhiễm trùng, hệ thống miễn dịch của cơ thể sẽ hoạt động để chống lại vi sinh vật xâm nhập.
Các tế bào bạch cầu di chuyển đến khu vực nhiễm trùng và tiêu diệt vi trùng. Mủ được tạo thành từ các tế bào bạch cầu chết, xác vi trùng, chất lỏng và mô chết. Nếu phản ứng viêm nhiều sẽ tạo ra nhiều mủ, dẫn đến bên trong mô bị tổn thương hình thành túi chứa đầy mủ, gọi là nhọt (kích thước nhỏ) hoặc áp xe (kích thước to).
Có nhiều loại áp xe khác nhau. Áp xe có thể phát triển trên da, trong miệng hoặc trong các cơ quan nội tạng.
Áp xe da rất phổ biến, thường phát triển dưới da của người bệnh và dễ điều trị. Các loại Áp xe da bao gồm:
Da vùng nách: Là tình trạng tuyến mồ hôi vùng nách bị viêm, mưng mủ, gây ra các vết sưng đỏ vùng nách, lâu ngày có thể biến thành Abscess.
Da cạnh hậu môn trực tràng: Nằm dưới da, xung quanh hậu môn hoặc trực tràng. Loại này ảnh hưởng đến vùng da xung quanh hậu môn của người bệnh.
Da vùng âm hộ: Thường ở vùng môi lớn, do viêm nhiễm các tuyến nang lông, tuyến bartholin.
Áp xe trong miệng có thể ảnh hưởng đến răng, nướu và cổ họng, cụ thể:
Nướu: Loại phát triển trong nướu răng và thường không ảnh hưởng đến răng.
Quanh răng: Một bệnh nhiễm trùng hình thành ở đầu chân răng. Loại này xảy ra do chấn thương hoặc sâu răng.
Nha chu: Bệnh ảnh hưởng đến xương và mô nâng đỡ răng. Bệnh thường xảy ra do viêm nha chu hoặc bệnh nướu răng.
Amidan: Một túi mủ phía sau một trong các amidan. Loại này phổ biến nhất ở thanh thiếu niên và thanh niên.
Hầu họng: Hình thành khi các hạch bạch huyết ở phía sau cổ họng của người bệnh nhiễm trùng.
Các áp xe khác xảy ra ít hơn nhiều so với áp xe da nhưng lại khó chẩn đoán và điều trị hơn:
Vú: Một túi mủ nằm ở vú. Nếu bị nhiễm trùng vú nhưng không điều trị thì sẽ dẫn đến áp xe vú. Đặc biệt, loại này thường xảy ra ở những người đang cho con bú, nhất là những trường hợp tắc tia sữa, tắc sữa.
Bụng: Xảy ra do sự tích tụ mủ trong bụng. Loại này có thể nằm bên trong hoặc gần gan, thận, tuyến tụy, hoặc các cơ quan khác trong cơ thể người bệnh.
Tủy sống: Sự tích tụ mủ trong và xung quanh tủy sống của người bệnh do nhiễm trùng trên cột sống gây ra.
Não: Đây là sự tích tụ mủ hiếm gặp trong não. Loại này hình thành khi vi khuẩn do nhiễm trùng xâm nhập vào não thông qua đầu, mạch máu hoặc vết thương trên cơ thể.
Áp xe vú thường xảy ra ở những người đang cho con bú, nhất là những trường hợp tắc tia sữa, tắc sữa.
Túi mủ tuôn trào từ ổ áp xe - Ảnh BVCC
Nhận biết, điều trị đúng để tránh tử vong
Nguyên nhân gây bệnh áp xe thường do nhiễm trùng, các ngoại vật xâm nhập vào cơ thể. Khi hàng rào bảo vệ da bị vỡ, vi khuẩn xâm nhập vào da thông qua các vết cắt hoặc dọc theo nang lông dần hình thành mủ, tạo ra áp xe.
Tình trạng này hình thành khi hệ thống phòng thủ của cơ thể cố gắng tiêu diệt vi khuẩn xâm nhập bằng phản ứng viêm. Ngoài ra, sự tắc nghẽn mồ hôi, dầu (bã nhờn), tắc sữa… hoặc nang lông, u nang có từ trước cũng gây ra bệnh này.
Khi Áp xe hình thành và phát triển, phần trung tâm sẽ hóa lỏng và chứa các tế bào chết, vi khuẩn và các mảnh vụn khác. Từ đó, khu vực này bắt đầu phát triển, tạo ra sức căng dưới da và làm viêm thêm các mô xung quanh gây ra cơn đau.
Những người có hệ thống miễn dịch suy yếu thường dễ bị bệnh này nhất. Khi cơ thể giảm khả năng chống nhiễm trùng thì người có các dấu hiệu sau đây, khả năng cao dễ bị bệnh áp xe như: béo phì, đái tháo đường, bị bệnh về da hoặc viêm như chàm; đang thực hiện liệu pháp steroid mãn tính; đang hóa trị; bệnh ung thư, AIDS, bệnh hồng cầu hình liềm, rối loạn mạch máu ngoại vi, bệnh Crohn; viêm loét đại tràng; bỏng nặng, chấn thương nặng; nghiện rượu hoặc lạm dụng thuốc.
Ngoài ra còn có các yếu tố nguy cơ khác như tiếp xúc với môi trường bẩn, tiếp xúc với người mắc một số bệnh nhiễm trùng da, vệ sinh kém và tuần hoàn máu kém.
Dấu hiệu áp xe: Áp xe có màu đỏ, nổi lên và sưng rất dễ nhìn thấy dưới da. Vùng da tại khu vực trung tâm mỏng, có màu vàng hoặc trắng vì có mủ bên dưới bề mặt da và sờ vào cảm thấy mềm, ấm. Người bị Áp xe thường có dấu hiệu đau, sốt và ớn lạnh.
Các dấu hiệu trong miệng gồm: Răng nhạy cảm; Đau răng nghiêm trọng; Sưng nướu; Sốt; Khó nuốt; Khó mở miệng; Đôi khi hàm, sàn miệng hoặc má cũng bị sưng lên.
Với áp xe bên trong cơ thể thường không có dấu hiệu bệnh rõ ràng. Một số dấu hiệu liên quan đến cơ thể bị ảnh hưởng như: Mệt mỏi; Đau; Yếu người; Sốt; Ớn lạnh; Đổ nhiều mồ hôi; Ăn không ngon; Cân nặng sụt giảm.
Người bệnh cần gặp bác sĩ khi thấy xuất hiện những dấu hiệu bất thường như: Một khối u ngày càng lớn; Bất kỳ đâu trên cơ thể có khối u kéo dài hơn 2 tuần; Một cục cứng và không di chuyển; Một khối u hoặc sưng ở da; Có khối u và hệ thống miễn dịch suy giảm hoặc bệnh tiểu đường; Có vết loét rộng hơn 1cm hoặc 0,5 inch; Sốt.
Ngoài ra, người bệnh cần lưu ý báo ngay với bác sĩ nếu thấy các khối u có dấu hiệu nghiêm trọng như: Một khối u gây đau, đỏ hoặc nóng và người bệnh cảm thấy rùng mình; Khối u sưng hoặc đỏ lan ra ngoài; Sốt cao đồng thời mắc các bệnh mãn tính hoặc đang dùng steroid, hóa trị và lọc máu; Dịch chảy ra hoặc có khối u ở khu vực bất kỳ giữa áp xe và ngực.
Áp xe không được điều trị sẽ tiến triển nặng dần lên với kích thước tăng, đau nhiều hơn, xâm nhập lan rộng ra các mô xung quanh và có thể gây biến chứng như:
Áp xe nhiễm trùng lây lan khắp cơ thể và có thể đe dọa đến tính mạng.
Nhiễm trùng huyết hoặc ngộ độc máu.
Áp xe da lan tỏa.
Chết da và mô xung quanh ổ áp xe hoặc hoại thư.
Nhiễm MRSA (tụ cầu vàng kháng methicillin) hoặc nhiễm trùng đe dọa đến tính mạng.
Sốt và sưng hạch bạch huyết.
Ngộ độc máu hoặc nhiễm trùng huyết.
Viêm nội mạc (nhiễm trùng lớp lót bên trong tim).
Nhiễm trùng xương cấp tính hoặc viêm tủy xương.
Biện pháp phòng ngừa chứng áp xe
Biện pháp phòng ngừa chứng áp xe là giữ da sạch sẽ và khô ráo. Bởi vì, vi khuẩn xâm nhập vào vết thương nhỏ gây ra hầu hết các áp xe qua da. Ngoài ra, người bệnh có thể ngăn ngừa bằng cách như:
Rửa tay thường xuyên.
Không dùng chung khăn tắm, dao cạo râu hoặc bàn chải đánh răng.
Tránh làm xước da khi cạo râu.
Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh.
Bỏ thuốc lá.
Thực hiện vệ sinh răng miệng tốt.
Đối với loại Áp xe bên trong sẽ khó ngăn ngừa hơn nên thường là biến chứng.
Thúy Nga