Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành hội nghị
Các nền tảng có cơ chế công khai thông tin về sản phẩm và nhà bán hàng
Cơ bản tán thành với tính cấp thiết của việc sửa đổi toàn diện Luật Thương mại điện tử trong bối cảnh hoạt động thương mại điện tử ở Việt Nam cũng như trên thế giới đang phát triển rất mạnh mẽ, ĐBQH Nguyễn Hải Nam (TP. Huế) nêu rõ, đặc thù của hoạt động thương mại điện tử là diễn ra trên không gian mạng. Do đó, sự kết nối giữa người mua và người bán đều là giao dịch qua không gian mạng. Điều này có thể dẫn đến cách hiểu chưa chính xác như giao dịch trực tiếp ở không gian thật.
ĐBQH Nguyễn Hải Nam (TP. Huế) phát biểu
Do đó, đại biểu Nguyễn Hải Nam đề nghị, dự thảo Luật Thương mại điện tử cần có quy định về một cơ quan đặc thù để giải quyết những tranh chấp, khiếu nại xảy ra trong quá trình giao dịch, bảo đảm quyền lợi cho người tiêu dùng.
Cùng quan điểm, ĐBQH Trịnh Thị Tú Anh (Lâm Đồng) nhận thấy, hệ thống khiếu nại hiện nay quá phức tạp, đặt người tiêu dùng vào thế bất lợi khi đối mặt với các doanh nghiệp lớn. Để khắc phục, đại biểu cho rằng, cần thành lập một cơ quan giải quyết tranh chấp thương mại điện tử độc lập hoặc xây dựng hệ thống trọng tài điện tử với thủ tục đơn giản, chi phí thấp và khả năng thực thi quyết định nhanh chóng giúp người tiêu dùng dễ dàng bảo vệ quyền lợi mà không bị cản trở bởi các rào cản hành chính.
ĐBQH Trịnh Thị Tú Anh (Lâm Đồng) phát biểu
Đồng thời, cần bổ sung các quy định về tố tụng tập thể trong thương mại điện tử, cho phép một nhóm lớn người tiêu dùng cùng khởi kiện để yêu cầu bồi thường thiệt hại từ các nền tảng vi phạm. Cơ chế này sẽ tăng cường sức mạnh pháp lý, tạo sự cân bằng giữa người tiêu dùng và các tập đoàn công nghệ, bảo đảm rằng các vi phạm nghiêm trọng sẽ bị xử lý thích đáng.
Nhằm bảo đảm quyền lợi người tiêu dùng trong thương mại điện tử trước các rủi ro như hàng giả, hàng nhái và quảng cáo sai sự thật, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh đề nghị, dự thảo Luật cần bổ sung quy định các sàn thương mại điện tử và nền tảng livestream phải chịu trách nhiệm chủ động bồi thường thiệt hại trong trường hợp sản phẩm được quảng bá thông qua thuật toán ưu tiên hiển thị của họ bị xác định là giả mạo hoặc gây hại.
Quy định này sẽ tạo động lực tài chính mạnh mẽ, buộc các nền tảng tự sàng lọc nội dung kỹ lưỡng hơn, thay vì để hàng kém chất lượng được bày bán công khai.
Ngoài ra, đại biểu đề nghị, cần yêu cầu các nền tảng có cơ chế công khai thông tin về sản phẩm và nhà bán hàng, bao gồm nguồn gốc, chất lượng và các thông số liên quan, trước khi giao dịch được hoàn tất để tăng tính minh bạch, giúp người tiêu dùng đưa ra quyết định mua sắm sáng suốt, giảm thiểu rủi ro bị lừa đảo.
Quy định về lãng phí phải bao quát hơn
Quan tâm đến dự án Luật Tiết kiệm, chống lãng phí, ĐBQH Mai Văn Hải (Thanh Hóa) cho rằng, việc sửa đổi toàn diện Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí để thể chế quan điểm của Đảng trong công tác này, khắc phục những hạn chế còn tồn tại của luật hiện hành.
ĐBQH Mai Văn Hải (Thanh Hóa) phát biểu
Đề cập đến vấn đề giải thích từ ngữ, theo đại biểu Mai Văn Hải, dự thảo Luật mới chỉ giải thích thực hành tiết kiệm, chống lãng phí đối với khu vực công, còn lại khu vực tư nhân và nhân dân chưa giải thích. Trong khi các nội dung của dự thảo Luật đề cập đến nhiều nội dung tiết kiệm, chống lãng phí đối với nhân dân, hoạt động sản xuất kinh doanh. Do đó, cần giải thích rõ hơn việc tiết kiệm, chống lãng phí đối với nhân dân.
Cũng cho ý kiến về khái niệm lãng phí, ĐBQH Nguyễn Thị Mai Thoa (Hải Phòng) cho rằng, khái niệm lãng phí như trong dự thảo Luật chưa bao quát hết các trường hợp lãng phí trên thực tiễn. Bởi, có thể có những trường hợp thực hiện đúng định mức, đúng tiêu chuẩn, chế độ, có đạt được mục tiêu đề ra, đồng thời cũng không tạo rào cản phát triển kinh tế - xã hội và không bỏ lỡ thời cơ phát triển đất nước nhưng chưa phải là phương án tối ưu trong quản lý.
ĐBQH Nguyễn Thị Mai Thoa phát biểu
Đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa nêu ví dụ như chi phí để thành lập một Hội đồng định giá hoặc là hoạt động đấu thầu thanh lý tài sản cũ của Nhà nước, thì có thể vượt xa giá trị của tài sản phải thanh lý. Cho nên, trong trường hợp này có thể có những phương án linh hoạt, tối ưu hơn để tiết kiệm tài sản của Nhà nước.
Đại biểu đề nghị khái niệm lãng phí cần được quy định một cách bao quát hơn theo hướng kết hợp giữa lãng phí về nhân lực, thời gian cũng như về các chi phí khác của xã hội.
Về việc bãi bỏ một số quy định về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong các lĩnh vực cụ thể, đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa cơ bản nhất trí quy định như tại dự thảo Luật để tránh trùng lắp với các luật khác, nhưng những nội dung chưa được quy định trong các luật khác, thì nên giữ lại quy định của dự thảo Luật này. Chẳng hạn như quy định về trách nhiệm của doanh nghiệp nhà nước trong thực hành tiết kiệm, chống lãng phí cần được nghiên cứu để quy định trong dự thảo Luật.
Về trách nhiệm của MTTQ, các tổ chức thành viên, trong dự thảo Luật quy định, hàng năm MTTQ và các tổ chức thành viên phối hợp với các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc chính phủ, UBND các cấp xây dựng và tổ chức giám sát và phản biện xã hội.
Đại biểu Mai Văn Hải cho rằng, nên tách bạch 2 nội dung trên vì giám sát khác với phản biện xã hội. Phản biện xã hội chỉ thực hiện những nội dung, chủ trương, chính sách, pháp luật liên quan trực tiếp đến đời sống người dân, còn giám sát là thực hiện theo chương trình hàng năm hoặc giám sát đột xuất.
Vì vậy, nên tách phản biện xã hội ra khỏi giám sát thuộc trách nhiệm của MTTQ Việt Nam, các tổ chức thành viên.
Bảo đảm an toàn thông tin liên quan đến bảo hiểm tiền gửi
Cho ý kiến về dự thảo Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi), ĐBQH Thái Quỳnh Mai Dung (Phú Thọ) bày tỏ thống nhất với việc giao thẩm quyền quyết định mức phí và hạn mức bảo hiểm cho Ngân hàng Nhà nước thay vì Thủ tướng Chính phủ như trước đây để bảo đảm tính linh hoạt, giảm bớt thủ tục và sẽ phù hợp với tính chất, phạm vi hoạt động của thị trường tài chính là sự biến động rất nhanh, rất mạnh. Đồng thời, cũng sẽ phải nâng cao trách nhiệm hơn nữa của Ngân hàng Nhà nước.
ĐBQH Thái Quỳnh Mai Dung (Phú Thọ) phát biểu
Về mô hình hoạt động của tổ chức bảo hiểm tiền gửi, đại biểu Thái Quỳnh Mai Dung tán thành quy định như dự thảo Luật là mô hình công ty TNHH một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ. Quy định như vậy cũng nhằm luật hóa các nội dung tại Quyết định số 527 ngày 1/4/2016 của Thủ tướng Chính phủ và vẫn phù hợp với hoạt động hiện hành của tổ chức bảo hiểm tiền gửi.
Việc luật hóa, theo đại biểu, là rất quan trọng để nâng cao cơ sở pháp lý cho tổ chức bảo hiểm tiền gửi và bảo đảm tính ổn định, lâu dài trong mô hình hoạt động, nhất là khi luật đã giao thêm rất nhiều quyền hạn, chức năng và trách nhiệm cho tổ chức bảo hiểm tiền gửi này.
Quang cảnh hội nghị
Liên quan đến quyền, nghĩa vụ của tổ chức bảo hiểm tiền gửi, dự thảo Luật quy định, phải bảo đảm bí mật số liệu tiền gửi và tài liệu liên quan đến bảo hiểm tiền gửi của tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi theo quy định của pháp luật.
Đại biểu Thái Quỳnh Mai Dung đề nghị, ngoài việc bảo đảm bí mật thì còn phải bảo đảm an toàn thông tin theo quy định của một số luật mới ban hành gần đây, chẳng hạn như Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, để các tổ chức, nhất là trong hệ thống tài chính ngân hàng có thể nâng cao hơn nữa ứng dụng khoa học công nghệ thông tin và bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Minh Trang; Ảnh: Hồ Long