Cần thể chế để phát huy lợi thế của TP.HCM với bờ biển dài và đẹp

2 giờ trướcBài gốc

Chiều 3-12, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 98/2023 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM.

TP.HCM cần một chiếc áo thể chế mới

Phát biểu tại phiên thảo luận tổ, các đại biểu đều đánh giá từ khi Nghị quyết 98 được Quốc hội thông qua vào ngày 24-6-2023 đã giúp cho TP.HCM có thêm công cụ, động lực và thể chế để phát triển. Tuy nhiên đến nay, bối cảnh đã có nhiều thay đổi.

Ba tỉnh TP gồm Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Dương cũ và TP.HCM đã sáp nhập thành TP.HCM, một siêu đô thị. Năm 2025, TP.HCM dự kiến tăng trưởng trên 8,5%. Quy mô kinh tế của TP đã vượt ngưỡng 120 tỉ USD, mức tăng trưởng mà nhiều quốc gia nhỏ, trung bình còn chưa đạt được.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP.HCM) tại phiên thảo luận tổ chiều 3-12. Ảnh: QUANG PHÚC

“Chúng ta cần có một thể chế để phát huy tiềm năng, lợi thế của TP.HCM mới với bờ biển dài và đẹp, như cơ chế để phát triển logistics, cơ chế hình thành khu thương mại tự do hay khu nghỉ dưỡng ven biển, rồi các khu công nghiệp, khu công nghệ cao, cơ chế thu hút các nhà đầu tư chiến lược...”, đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP.HCM) nhấn mạnh.

Theo đại biểu, hiện Nghị quyết 98 chỉ mới đề cập ba nhà đầu tư chiến lược trên ba lĩnh vực: Trung tâm khởi nghiệp - đổi mới sáng tạo; khu công nghiệp, công nghệ cao; cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ. Còn nhiều lĩnh vực khác chưa được đề cập.

Do vậy, dự thảo Nghị quyết 98 lần này dự kiến bổ sung thêm 11 lĩnh vực cần thu hút nhà đầu tư chiến lược, như y tế chuyên sâu, văn hóa, thể thao, thương mại, môi trường, xử lý rác thải…

Đại biểu Trần Hoàng Ngân tiếp tục cho biết, trong giai đoạn 2026-2030, TP.HCM đặt mục tiêu tăng trưởng 10-11%. Để đạt được mục tiêu này, chỉ tiêu tổng vốn đầu tư xã hội phải huy động được 35-40% GDP, nghĩa là phải thu hút vốn đầu tư xã hội từ 40-50 tỉ USD mỗi năm. Vậy nguồn vốn đó đến từ đâu?

Đại biểu phân tích, theo dự toán ngân sách năm 2025, TP được dự toán thu 803.000 tỉ đồng. Trong số này, chuyển về trung ương 576.000 tỉ, còn lại 227.000 tỉ, TP được bội chi thêm 16.000 tỉ, tổng cộng khoảng 243.000 tỉ. Với 243.000 tỉ đồng thì chi tiêu dùng, thường xuyên đã 80.000 tỉ, chỉ còn 144.000 tỉ chi cho đầu tư phát triển.

“Con số 144.000 tỉ đồng chỉ bằng khoảng 3,7 tỉ USD, trong khi tôi vừa nói chúng ta cần 40–50 tỉ USD vốn đầu tư xã hội. Rõ ràng nguồn này quá nhỏ so với nhu cầu”, ông nói. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh, TP không xin thêm tỉ lệ điều tiết nữa mà xin cơ chế, thể chế để huy động nguồn lực.

Kết hợp với ý kiến của các đại biểu, Trưởng đoàn ĐBQH TP.HCM Nguyễn Văn Lợi nhấn mạnh: “TP.HCM cần một chiếc áo thể chế mới để phát triển, nếu không sẽ bị ràng buộc và khó bứt phá”.

Các đại biểu Quốc hội đoàn TP.HCM thảo luận tổ chiều 3-12. Ảnh: QUANG PHÚC

Nâng tỉ lệ vốn chủ sở hữu tối thiểu để sàng lọc nhà đầu tư yếu kém

Đi vào góp ý một số nội dung cụ thể cho dự thảo Nghị quyết, đại biểu Trần Hoàng Ngân đề nghị bổ sung quy định: Trong trường hợp cần thiết khi cần bổ sung nhà đầu tư chiến lược, HĐND TP.HCM được quyền quyết định bổ sung danh mục nhà đầu tư chiến lược. Bởi ông lo ngại nếu phát sinh thêm lĩnh vực mà phải làm thủ tục xin ngoài Quốc hội thì… rất trễ.

Còn đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (TP.HCM) thì cho hay, ông đánh giá cao việc dự thảo đã mở rộng danh mục ưu tiên, bao gồm các dự án từ 2.000 tỉ đến 75.000 tỉ đồng trong các lĩnh vực hạ tầng giao thông, năng lượng sạch, công nghiệp công nghệ cao, công viên chuyên đề, trung tâm logistics, cảng biển, khu thương mại tự do.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (TP.HCM) đề nghị xem xét nâng tỷ lệ vốn chủ sở hữu tối thiểu để sàng lọc nhà đầu tư yếu năng lực. Ảnh: QUANG PHÚC

Tuy nhiên, để lựa chọn đúng nhà đầu tư chiến lược thực sự có năng lực, ông đề nghị xem xét nâng tỉ lệ vốn chủ sở hữu tối thiểu từ 20% lên 25% đối với các dự án dưới 30.000 tỉ đồng, từ 15% lên 20% đối với các dự án từ 30.000 tỉ đồng trở lên.

Theo ông, việc này sẽ giúp sàng lọc nhà đầu tư yếu năng lực, hạn chế rủi ro dự án treo, dự án chậm tiến độ và giảm phụ thuộc vào vốn vay tín dụng – vốn là rủi ro lớn nhất đối với các dự án quy mô lớn.

Về việc thành lập khu thương mại tự do của TP.HCM, đại biểu Tâm Hùng nhận định đây là mô hình có ý nghĩa mở đường cho ngành dịch vụ chất lượng cao, logistics và công nghiệp công nghệ cao phát triển. Tuy nhiên, để mô hình phát huy hiệu quả và tránh bị lợi dụng, ông đề nghị dự thảo cần có cơ chế kiểm soát dòng tiền và quản lý ngoại hối trong nội bộ khu thương mại tự do, nhằm phòng ngừa nguy cơ chuyển giá hoặc rửa tiền.

Đồng thời, giao Chính phủ sớm ban hành bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả vận hành của khu thương mại tự do, bao gồm: Giá trị gia tăng sản xuất, tỉ lệ nội địa hóa, việc làm tạo mới, thu ngân sách, lưu lượng hàng hóa và hiệu quả của hải quan.

Về thủ tục đầu tư, đại biểu Nguyễn Thị Yến (TP.HCM) cũng thống nhất cần giao thẩm quyền cho TP.HCM để có quy trình thủ tục đầu tư ngắn gọn hơn quy trình theo luật hiện hành, nhằm rút ngắn thời gian nhưng không vi phạm pháp luật.

“Hiện giờ chúng ta cứ theo đúng quy định thì làm rất lâu dù đã giảm 30 thủ tục hành chính, giảm thời gian nhưng vẫn khó đảm bảo tiến độ”, bà lo lắng.

NHÓM PHÓNG VIÊN

Nguồn PLO : https://plo.vn/can-the-che-de-phat-huy-loi-the-cua-tphcm-voi-bo-bien-dai-va-dep-post884736.html