Can thiệp kịp thời cho trẻ bị rối loạn ngôn ngữ

4 giờ trướcBài gốc

Vào dịp hè, số lượng bệnh nhi tăng nhiều hơn vì đây là giai đoạn nhiều trẻ vào học lớp lá hoặc tiền lớp 1, bắt đầu đọc tiếng Việt và gặp khó khăn trong học tập do chậm nói. Khi giáo viên phản ánh, nhắc nhở thì phụ huynh mới lo lắng đưa con đi khám và can thiệp.

Chuyên viên can thiệp của Khoa Vật lý trị liệu - Phục hồi chức năng - Y học cổ truyền, Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai can thiệp 1-1 với trẻ bị rối loạn ngôn ngữ. Ảnh: Hải Yến

Có trẻ vào lớp 1 vẫn chưa biết nói

Anh Nguyễn Đức Anh (ngụ phường Long Bình, tỉnh Đồng Nai) có con trai 5 tuổi sắp bước vào lớp 1 nhưng giọng nói bị ngọng. Lo lắng con sẽ gặp khó khăn trong học tập nên anh đưa con đến khám tại Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai. Tại đây, bé được xác định bị rối loạn âm lời nói ở mức độ nặng. Ngoài ra, một vấn đề khác mà bé gặp phải nhưng gia đình không chú ý là bị hạn chế về vốn từ. Chính vì vậy, bé gặp khó khăn trong giao tiếp, không logic khi nói hoặc kể chuyện.

Nếu không can thiệp kịp thời thì bé sẽ khó lòng vào học lớp 1 trong năm học này. Gia đình được yêu cầu phải cho bé đi can thiệp 2-3 buổi/tuần, về nhà phụ huynh phải dạy thêm cho con. Bé vừa phải được chỉnh về phát âm, vừa phải được cải thiện về vốn từ, ngôn ngữ giao tiếp.

Bác sĩ Võ Thị Hoài Thương, phụ trách Khoa Vật lý trị liệu - Phục hồi chức năng - Y học cổ truyền, Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai, cho biết: Phòng khám của khoa đã tiếp nhận một số trường hợp trẻ vào lớp 1 nhưng vẫn chưa biết nói.

“Chúng tôi vừa khám đến 5 ca trẻ đã 6 tuổi bị RLNN, trong đó có trẻ chưa nói được một từ đơn nào hoặc trẻ chỉ nói những từ vô nghĩa. Gia đình cho biết, họ phát hiện con chậm nói từ lúc 3 tuổi nhưng đến khi đi học tiền lớp 1, bị cô giáo nhắc nhở vì bé không học được thì mới đưa con đi khám” - bác sĩ Thương cho hay.

Cũng theo bác sĩ Thương, Khoa Vật lý trị liệu - Phục hồi chức năng - Y học cổ truyền thường xuyên tiếp các phụ huynh đến xin giấy xác nhận điều trị RLNN cho con vì trong khi các bạn học chữ thì con vẫn đang học nói và không theo kịp chương trình lớp 1.

Những bệnh nhi kể trên bị RLNN đã qua giai đoạn vàng để can thiệp. Việc can thiệp cho những trẻ bị RLNN ở giai đoạn muộn sẽ rất khó khăn, tốn nhiều thời gian.

Đừng để trẻ mất đi giai đoạn vàng

Nhiều phụ huynh cho rằng: Trẻ chậm nói là chuyện bình thường, đặc biệt nếu trong gia đình có người thân từng chậm nói nhưng sau đó vẫn phát triển tốt. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào trẻ cũng có thể tự cải thiện. Do vậy, nếu trẻ có dấu hiệu chậm nói kéo dài sau 3 tuổi mà không được can thiệp kịp thời, có thể dẫn đến khó khăn trong học tập, giao tiếp xã hội, thậm chí ảnh hưởng đến sự tự tin của trẻ sau này.

Rất nhiều phụ huynh vì lo “cơm áo gạo tiền” mà không có thời gian quan sát và để ý các mốc phát triển của con. Có trường hợp phụ huynh phát hiện con chậm nói từ rất sớm, nhưng chỉ khi người quen, cô giáo phản ánh thì họ mới đưa con đi bệnh viện để khám.

Theo bác sĩ Võ Thị Hoài Thương, khi nghi ngờ trẻ có RLNN, phụ huynh cần đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa nhi hoặc chuyên khoa phục hồi chức năng để đánh giá và được can thiệp phù hợp.

RLNN là tình trạng suy giảm khả năng xử lý thông tin ngôn ngữ ảnh hưởng đến khả năng tiếp nhận và/hoặc diễn đạt ngôn ngữ của một cá nhân. Khoảng 7% trẻ mầm non ở Việt Nam có nguy cơ mắc RLNN. Ở những gia đình có người thân chậm nói thì tỷ lệ chậm nói ở trẻ tăng gấp 3 lần các trẻ bình thường khác.

Bác sĩ VÕ THỊ HOÀI THƯƠNG, phụ trách Khoa Vật lý trị liệu - Phục hồi chức năng - Y học cổ truyền, Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai.

Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ rối loạn, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ phù hợp như: Âm ngữ trị liệu (là phương pháp chủ yếu, gồm các bài tập luyện phát âm, tăng cường cơ lưỡi, môi, vòm họng; các hoạt động kích thích khả năng hiểu và diễn đạt ngôn ngữ); can thiệp y tế (nếu nguyên nhân do giảm thính lực, trẻ có thể cần đeo máy trợ thính hoặc cấy ốc tai điện tử; nếu có dị tật bẩm sinh, cần phẫu thuật); liệu pháp tâm lý (đối với trẻ có rối loạn khác kèm theo như: tự kỷ, rối loạn tăng động, giảm chú ý).

Trẻ cũng sẽ được yêu cầu can thiệp từ gia đình và nhà trường (phụ huynh và giáo viên tạo môi trường giao tiếp tích cực, kiên nhẫn luyện tập cùng trẻ theo hướng dẫn của chuyên gia).

Theo bác sĩ Thương, giai đoạn từ 0-3 tuổi là "giai đoạn vàng" để trẻ phát triển ngôn ngữ. Nếu được can thiệp đúng lúc, đúng phương pháp, khả năng phục hồi và phát triển ngôn ngữ của trẻ sẽ rất tốt, giúp trẻ bắt kịp với bạn bè và hòa nhập cộng đồng. Nếu chậm trễ, trẻ có thể gặp nhiều khó khăn hơn trong học tập, giao tiếp xã hội, thậm chí dẫn đến các vấn đề tâm lý như tự ti, lo âu.

“Trẻ bị RLNN có thể được cải thiện hoàn toàn hay không phụ thuộc vào mức độ. Nếu được can thiệp sớm, nhiều trẻ có thể cải thiện đáng kể, thậm chí đạt được khả năng giao tiếp bình thường. Tuy nhiên, với những trường hợp nặng hơn, quá trình can thiệp sẽ dài hơn và cần sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, bác sĩ và chuyên viên trị liệu” - bác sĩ Thương cho hay.

Hải Yến

Nguồn Đồng Nai : https://baodongnai.com.vn/xa-hoi/y-te/202508/can-thiep-kip-thoi-cho-tre-bi-roi-loan-ngon-ngu-78b00c0/