Cần Thơ được kỳ vọng trở thành trung tâm logistics của miền Tây. Ảnh: Hoàng Anh.
TP. Cần Thơ mới được hình thành dựa trên việc sáp nhập TP. Cần Thơ, tỉnh Hậu Giang và tỉnh Sóc Trăng cũ. Hậu sáp nhập, Cần Thơ có hệ thống giao thông đa dạng với nhiều cảng lớn, cao tốc huyết mạch và một sân bay quốc tế, điều kiện thuận lợi để trở thành trung tâm logistics nông sản, hàng hóa cho miền Tây.
Ông Nguyễn Phương Lam, Giám đốc Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) chi nhánh Đồng bằng sông Cửu Long, đánh giá, TP. Cần Thơ mới có không gian phát triển rộng, có thế mạnh về thương mại và dịch vụ.
Tuy nhiên, trên thực tế, những lợi thế này vẫn chưa được hiện thực hóa khi quy mô kinh tế của thành phố chỉ ở mức trung bình so với các thành phố trực thuộc trung ương khác.
Đi sâu vào thực trạng kinh tế Cần Thơ, có thể thấy rõ sự hụt hơi khi toàn thành phố chỉ có hơn 17.400 doanh nghiệp đang hoạt động, với tỷ lệ 5,4 doanh nghiệp /1.000 dân, thấp hơn nhiều con số trung bình của cả nước là 9,2.
Thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) của Cần Thơ cũng không mạnh, lũy kế có khoảng 130 dự án, tổng vốn 3,4 tỷ USD và chỉ xếp thứ 4/5 trong số các địa phương miền Tây.
Đây là những nghịch lý lớn khi Cần Thơ có nhiều lợi thế về vị trí, nguồn nhân lực, là thành phố trực thuộc trung ương duy nhất của miền Tây, được kỳ vọng sẽ trở thành cực tăng trưởng của vùng.
Đâu là nút thắt?
Làm việc với UBND TP. Cần Thơ, ông Lam chỉ ra nút thắt nằm ở việc cơ sở hạ tầng chưa đủ để phục vụ phát triển kinh tế, với tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công ở mức thấp trong nhiều năm.
Bên cạnh đó, Cần Thơ cũng thiếu hụt các nhà máy nên không tận dụng được nguồn lao động chất lượng cao, được đào tạo ngay trên địa bàn thành phố.
Việc thiếu hụt nhà máy vừa là nguyên nhân, vừa là hệ quả của kinh tế tăng trưởng dưới tiềm năng. Theo ông Huỳnh Thanh Sử, Phó giám đốc Sở Công thương Cần Thơ, việc thu hút nhà đầu tư đến thành phố mở cơ sở sản xuất vướng những vấn đề như chi phí đất đai lớn, thủ tục đầu tư kinh doanh còn khó khăn.
Về câu chuyện thủ tục hành chính, ông Lam cho biết, thời gian qua, doanh nghiệp phản ánh rất nhiều rằng TP. Cần Thơ có chỉ đạo từ trên xuống rất “hay” nhưng lại “tắc” ở những khâu dưới.
Kỳ vọng với TP. Cần Thơ mới
Sau sáp nhập tỉnh, thành phố và áp dụng chính quyền địa phương hai cấp, Cần Thơ có nhiều điều kiện để tạo ra những chuyển biến tích cực, qua đó vươn lên trở thành đầu tàu kinh tế cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Theo đại diện VCCI, với lợi thế mới, Cần Thơ cần định hướng một số ngành kinh tế mũi nhọn trên cơ sở tập hợp lợi thế của cả ba địa phương cũ, bao gồm nông nghiệp, kinh tế xanh và du lịch xanh.
Với các ngành kinh tế mũi nhọn này, cần có những doanh nghiệp đủ lớn mạnh để dẫn dắt và cùng tham gia hỗ trợ chính quyền thành phố, thay vì chỉ đóng góp vào kinh tế và ngân sách.
Ông Lam cũng nhấn mạnh cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh thông qua đào tạo về kỹ năng cho đội ngũ cán bộ cùng cơ chế đo lường hiệu quả. Đây là nền tảng để những chỉ đạo của chính quyền thành phố được triển khai thông suốt, tránh tình trạng “trên nóng dưới lạnh”.
Ghi nhận ý kiến đóng góp của VCCI, Phó chủ tịch UBND TP. Cần Thơ Nguyễn Văn Hòa cho biết, thành phố đang quyết liệt tháo gỡ những điểm nghẽn, thông qua thành lập sáu tổ công tác đặc biệt để giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp và đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công.
Cần Thơ phấn đấu, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công sẽ đạt 100%, tương đương với gần 29.000 tỷ đồng trong năm nay để tạo nền tảng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế dài hạn.
Bên cạnh đó, ông Hòa cho biết, thành phố đã định hướng phát triển dựa vào bộ tứ nghị quyết trụ cột của Bộ Chính trị và giao nhiệm vụ cụ thể cho từng sở, ban, ngành.
Ông Hòa mong muốn tiếp tục nhận được đánh giá, góp ý khách quan từ cộng đồng doanh nghiệp để xây dựng bộ tiêu chí đánh giá năng lực điều hành của chính quyền. Đây là một trong những giải pháp quan trọng để tạo ra bước đột phá cho thành phố trong bối cảnh mới.
Phạm Sơn