Cảnh báo đỏ cho căn cứ Mỹ ở Thái Bình Dương nhìn từ chiến thuật UAV của Ukraine

một ngày trướcBài gốc

Trong nhiều năm qua, việc tăng cường phòng thủ cho các căn cứ không quân Mỹ nhằm bảo vệ năng lực tác chiến trên không đã là chủ đề được quan tâm, nhất là trong bối cảnh các nước không ngừng mở rộng kho tên lửa đạn đạo. Tuy nhiên, cuộc tấn công vừa qua của Ukraine vào các căn cứ không quân của Nga đã làm “nóng” lại mối lo ngại này và mở ra nhiều cuộc thảo luận mới.

Chiến dịch “Mạng Nhện” của Ukraine nhằm vào máy bay Nga có thể mang đến những bài học quý giá cho các cường quốc quân sự. Ảnh: Không quân Mỹ

“Không còn vùng an toàn tuyệt đối”

Chiến dịch mang tên “Mạng Nhện” cho thấy Ukraine đã bí mật đưa hơn 100 UAV vào sâu trong lãnh thổ Nga và tiến hành tấn công từ địa điểm gần các căn cứ không quân chủ chốt. Phía Ukraine tuyên bố đã đánh trúng 41 máy bay Nga, trong đó có một số máy bay ném bom chiến lược, với tổng thiệt hại ước tính hơn 7 tỷ USD. Đây là một chiến dịch bất ngờ, đặt ra nhiều câu hỏi về chiến thuật và phòng thủ.

Cuộc tấn công của Ukraine ngay lập tức thu hút sự chú ý của các lãnh đạo quân sự Mỹ. Phát biểu tại một hội nghị về quốc phòng ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong tuần này, Bộ trưởng Hải quân Mỹ John Phelan nhận định “Mạng Nhện” là một chiến dịch “nổi bật”.

Tham mưu trưởng Lục quân Mỹ, tướng Randy George, cũng nhấn mạnh rằng cuộc tấn công này cho thấy Mỹ cần phải linh hoạt hơn và đẩy mạnh việc đầu tư vào các hệ thống phòng thủ chống UAV. Tướng George cho rằng đây là ví dụ mới nhất về khả năng tác chiến phi đối xứng mà Ukraine thể hiện trong suốt cuộc xung đột: sử dụng UAV giá rẻ để tiêu diệt các khí tài quân sự đắt đỏ của Nga. Theo ông, Mỹ cần nghiêm túc xem xét chiến lược này.

Các chuyên gia quốc phòng từ lâu đã cảnh báo về mối đe dọa ngày càng tăng đối với các căn cứ không quân Mỹ, nhất là tại khu vực phía Tây Thái Bình Dương. Việc tăng cường khả năng phòng thủ để ngăn chặn các đòn tấn công phủ đầu từ các đối thủ như Trung Quốc ngày càng trở nên cấp thiết, nhằm tránh tình trạng máy bay chưa kịp cất cánh đã bị phá hủy.

Theo ông Tom Shugart, chuyên gia tại Trung tâm An ninh Mỹ Mới (CNAS), cuộc tấn công “Mạng Nhện” của Ukraine nên được xem là “hồi chuông cảnh tỉnh” ở cấp độ các nhà hoạch định chính sách và Quốc hội Mỹ. “Không còn vùng an toàn tuyệt đối nữa”, ông cảnh báo.

Trong khi Trung Quốc đã dành cả thập kỷ qua để xây dựng các nhà chứa máy bay kiên cố, kéo dài đường băng và mở rộng khu vực đỗ máy bay, thì nỗ lực củng cố và mở rộng căn cứ không quân của Mỹ lại rất hạn chế, đặc biệt tại khu vực Thái Bình Dương. Các căn cứ này hiện vẫn thiếu các hệ thống phòng thủ thụ động như nhà chứa máy bay gia cố hoặc lực lượng phân tán.

Một báo cáo của Viện Hudson đầu năm nay do ông Shugart và chuyên gia Tim Walton đồng tác giả nhận định: nếu xảy ra chiến tranh giữa Mỹ và Trung Quốc, Bắc Kinh sẽ cần ít nỗ lực hơn để phá hủy các căn cứ không quân của Mỹ và đồng minh, trong khi vẫn duy trì được năng lực tác chiến của mình.

Hai chuyên gia cũng nhấn mạnh sự gia tăng của UAV nước ngoài bay qua các căn cứ quân sự càng cho thấy nhu cầu cấp thiết trong việc củng cố hệ thống phòng thủ, đặc biệt ở những căn cứ chiến lược có bố trí máy bay ném bom.

Mối đe dọa mới từ UAV

Theo chuyên gia Mark Cancian từ Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), cuộc tấn công của Ukraine chắc chắn sẽ thúc đẩy các cuộc thảo luận nghiêm túc hơn về hệ thống phòng thủ chống UAV tại các căn cứ. Ông lưu ý rằng các biện pháp bảo vệ hiện nay tập trung nhiều vào tên lửa, nhưng UAV lại đặt ra những thách thức hoàn toàn khác.

Không giống tên lửa, UAV có thể bay chậm, bay thấp, thay đổi đường bay linh hoạt và không dễ bị radar phát hiện. Với giá thành rẻ, UAV cho phép đối phương đánh tiêu hao mà không cần tốn kém về hỏa lực chiến lược. Để phòng thủ hiệu quả trước UAV, ông Cancian cho rằng không thể chỉ có mái che mà mặt trước để hở, vì UAV có thể dễ dàng bay vào. Một trong những giải pháp được đề xuất là lắp đặt các cấu trúc lưới hoặc màn chắn cho các khu vực mở.

Máy bay ném bom, tiêm kích và nhiều loại máy bay khác của Mỹ sẽ là mục tiêu giá trị cao trong trường hợp xảy ra xung đột. Ảnh: Không quân Mỹ

Theo ông Walton, cuộc tấn công vừa qua, chủ yếu sử dụng các UAV loại quadcopter, chỉ là phần nổi của tảng băng. Trong tương lai, các loại UAV tương tự với mức độ tự động hóa cao hơn, tên lửa hành trình cỡ nhỏ giá rẻ hoặc các loại vũ khí khác có thể được triển khai.

Không chỉ các máy bay đậu dưới đất, mà cả tàu chiến, trạm chỉ huy mặt đất, hệ thống phòng không và phòng thủ tên lửa cũng có thể trở thành mục tiêu trong các cuộc tấn công kiểu mới.

Ông Tim Robinson, chuyên gia hàng không quân sự thuộc Hiệp hội Hàng không Hoàng gia Anh, nhận định rằng phương Tây không chỉ cần tăng cường phòng thủ cho các căn cứ mà còn nên cân nhắc xây dựng thêm nhiều căn cứ, thậm chí nhiều hơn số lượng máy bay hiện có để gây nhiễu cho đối phương hoặc dùng làm căn cứ mồi nhử.

Ông Walton cho rằng trong các cuộc điều trần ngân sách quốc phòng năm 2026, Quốc hội cần đặt ra câu hỏi về mức độ bảo vệ hiện nay của các căn cứ quân sự Mỹ trước các mối đe dọa hiện đại như UAV, đồng thời xác định rõ ngân sách cần thiết cho cả hệ thống phòng thủ chủ động và thụ động.

Ngoài các vấn đề trên, vẫn còn câu hỏi đặt ra là liệu kế hoạch Vòm Vàng (Golden Dome), một sáng kiến phòng thủ tên lửa và phòng không của chính quyền Tổng thống Donald Trump có tính đến bài học từ các cuộc tấn công như “Mạng Nhện” của Ukraine hay không.

Một số chuyên gia ngành công nghiệp quốc phòng cho rằng dù chủ yếu tập trung vào tên lửa, chương trình này không thể bỏ qua mối đe dọa từ UAV. Nhiều lãnh đạo quân sự Mỹ hiện cũng đang bày tỏ quan điểm tương tự.

“Nếu bạn là Tư lệnh Không quân mà vẫn chưa trằn trọc suy nghĩ mỗi đêm về cách tự bảo vệ mình trước các đòn tấn công như vậy, thì bạn sẽ thua trong cuộc chiến tiếp theo”, chuyên gia Robinson bình luận.

Hoàng Phạm/VOV.VN Theo Business Insider, Kyiv Independent

Nguồn VOV : https://vov.vn/quan-su-quoc-phong/canh-bao-do-cho-can-cu-my-o-thai-binh-duong-nhin-tu-chien-thuat-uav-cua-ukraine-post1204803.vov