Hội chứng trẻ “nghiện” ăn tóc là gì?
Gần đây, các bác sĩ khoa Ngoại, Bệnh viện Sản - Nhi tỉnh nội soi thành công cho bé gái N.T.K.H (6 tuổi), lấy ra khối tóc nặng nửa ký. Mẹ cháu H cho biết, do bận rộn đi làm, gia đình ít để ý thói quen của con.
“Con hơi chậm phát triển, gần đây mới có thói quen ăn tóc. Cô giáo kể thấy cháu cầm tóc đưa vào miệng nhưng tôi không nghĩ là ăn nên không để ý”, mẹ cháu H chia sẻ.
Khi cháu H xuất hiện đau bụng, nôn ói và xanh xao, gia đình mới đưa bé vào viện. Qua siêu âm và nội soi, các bác sĩ phát hiện búi tóc lớn trong dạ dày nên nhanh chóng thực hiện nội soi tiêu hóa gây mê cho bệnh nhi.
Cháu H được chăm sóc sau khi được nội soi lấy khối tóc gần nửa ký ra khỏi dạ dày.
Trước đó, Khoa Ngoại, bệnh viện Sản - Nhi tỉnh cũng kịp thời phẫu thuật kịp thời cho một bé gái 12 tuổi lấy ra búi tóc 900 gram, chiếm gần toàn bộ dạ dày. Trẻ nhập viện với da xanh, bụng cứng, ăn ít.
Các trường hợp trên đều bắt nguồn từ hành vi "nghiện" ăn tóc của trẻ. Đây được gọi là hội chứng Rapunzel, bệnh nhân ăn tóc thành thói quen dẫn đến hình thành búi lớn trong dạ dày và kéo dài xuống ruột non.
Theo bác sĩ chuyên khoa I Phạm Xuân Duy - Trưởng khoa Ngoại, Bệnh viện Sản - Nhi tỉnh, nguyên nhân của hội chứng này xuất phát từ yếu tố tâm lý kết hợp sinh lý. Nhiều trẻ nhổ và ăn tóc như cơ chế đối phó với căng thẳng, áp lực học tập hoặc biến cố gia đình.
Một số trường hợp khác liên quan đến thiếu máu thiếu sắt hoặc hội chứng Pica, khiến trẻ thèm ăn những thứ không phải thực phẩm. Nhóm nguy cơ cao nhất là bé gái tuổi dậy thì, tâm sinh lý thay đổi. Trẻ từ 4 - 6 tuổi hoặc trẻ chậm phát triển trí tuệ cũng có thể mắc phải.
Dấu hiệu nhận biết sớm hội chứng này là trẻ có những thay đổi về cơ thể và hành vi, như: Xuất hiện các mảng hói trên đầu, lông mày hoặc lông mi thưa; rối loạn tiêu hóa kéo dài như đau bụng thượng vị, đầy hơi, buồn nôn, sụt cân, hơi thở có mùi hôi; hành vi ngậm hoặc bứt tóc khi học hoặc xem ti vi.
Dấu hiệu ban đầu thường bị bỏ qua vì trẻ thực hiện lén lút, xấu hổ hoặc sợ bị mắng, đồng thời đau bụng âm ỉ dễ nhầm với rối loạn tiêu hóa thông thường.
Quan tâm đến các thay đổi của trẻ
Khi trẻ có hành vị “nghiện” ăn tóc lâu ngày không phát hiện, kịp thời điều trị cũng dễ gây nhiều biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe, tính mạng của trẻ.
Bác sĩ chuyên khoa I Phạm Xuân Duy chia sẻ, tóc là thành phần cấu trúc sừng (keratin), cơ thể không thể tiêu hóa. Khi tích tụ lâu ngày, tóc kết lại thành khối rắn chắc như đá, gây tắc ruột, loét thủng dạ dày hoặc ruột non, viêm phúc mạc, viêm tụy cấp hoặc vàng da tắc mật.
Bác sĩ thực hiện nội soi tiêu hóa gây mê lấy búi tóc gây tắc ruột cho trẻ.
Vì vậy, cách phòng tránh quan trọng nhất là phụ huynh nên quan sát sự thay đổi trong hành vi của trẻ, chú ý dấu hiệu tóc thưa, mảng hói, cẩn trọng khi thấy trẻ đưa tay lên tóc hay miệng.
Điều trị hội chứng Rapunzel đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ ngoại khoa, bác sĩ tâm lý và gia đình. Đây là một căn bệnh xuất phát từ căng thẳng tâm lý, và nếu không được điều trị triệt để, nguy cơ tái phát sẽ rất cao.
Việc lắng nghe trẻ, không bỏ qua các cơn đau bụng dai dẳng và cung cấp thông tin trung thực về thói quen nhổ hay ăn tóc khi đi khám sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán nhanh hơn. Đồng thời, chăm sóc sức khỏe tâm thần, tạo môi trường gia đình và học tập thoải mái, giảm áp lực cho trẻ là điều cần thiết để phòng ngừa hội chứng này.
Bài, ảnh: B.MINH