Công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả đang nhận được sự quan tâm đặc biệt của lãnh đạo Chính phủ. Liên tiếp Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng lãnh đạo Chính phủ đã ký ban hành nhiều công điện, chỉ thị đôn đốc các bộ, ngành, địa phương, lực lượng chức năng trong công tác này.
Bộ Công Thương, một trong những cơ quan được Chính phủ giao thực thi pháp luật về quản lý thị trường hàng hóa, trong đó có phòng, chống hàng lậu, gian lận thương mại, hàng giả đã ban hành Quyết định số 1398/QĐ-BCT ngày 20/5/2025 về cao điểm giám sát, kiểm tra, xử lý các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trong tình hình mới.
Tại Quyết định số 1398/QĐ-BCT, Bộ Công Thương đã đặt mục tiêu cao nhất là: “tiến tới chấm dứt tình trạng sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng lậu” - một quyết tâm trong công tác phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; đồng thời là một tuyên bố thể hiện sự chuyển hướng quyết liệt từ phòng ngừa sang tấn công chủ động.
Làm rõ hơn những quyết tâm của Bộ Công Thương nói chung cũng như của lực lượng Quản lý thị trường cả nước nói riêng trong công tác đấu tranh, phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, phóng viên Báo Công Thương đã có cuộc trao đổi với ông Trần Việt Hùng - Trưởng phòng Nghiệp vụ Quản lý thị trường, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước:
Trưởng phòng Nghiệp vụ Quản lý thị trường Trần Việt Hùng thông tin về kết quả bước đầu trong tháng cao điểm đấu tranh phòng, chống hàng giả và những giải pháp triển khai trong thời gian tới
- Hai tuần gần đây, Chính phủ đã ban hành nhiều công điện, chỉ thị về cao điểm đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Triển khai những chỉ đạo của Chính phủ, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước đã có những kế hoạch như thế nào thưa ông?
Ông Trần Việt Hùng: Thực hiện Chỉ thị số 13/CT-TTg ngày 17/5/2025; các Công điện: số 65/CĐ-TTg ngày 15/5/2025, số 72/CĐ-TTg ngày 24/5/2025 và số 82/CĐ-TTg ngày 4/6/2025 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 1398/QĐ-BCT ngày 20/5/2025 về cao điểm giám sát, kiểm tra, xử lý các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trong tình hình mới. Trên cơ sở đó, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước cũng đã ban hành ngay Kế hoạch triển khai cao điểm tháng này.
Trong thời gian qua, từ ngày 15/5 đến nay, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước đã chỉ đạo Phòng Nghiệp vụ Quản lý thị trường tổ chức các đoàn công tác đi đôn đốc, giám sát, đồng thời trực tiếp kiểm tra một số trung tâm thương mại, các địa điểm kinh doanh tại các thành phố lớn trong cả nước như: TP. Hồ Chí Minh, thủ đô Hà Nội, thành phố Đà Nẵng và nhiều tỉnh thành.
Qua công tác kiểm tra, giám sát, lực lượng Quản lý thị trường ghi nhận tình trạng tại nhiều địa phương có các cửa hàng, cơ sở kinh doanh, công ty tồn tại nhiều hành vi vi phạm pháp luật. Ngay sau khi phát hiện các hành vi vi phạm, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước đã ban hành các quyết định kiểm tra, xử lý xử phạt nghiêm các vi phạm.
- Cao điểm phòng, chống hàng giả lần này cũng nhắm đến các hình thức gian lận thương mại mới trong đó có các hành vi vi phạm trên thương mại điện tử. Xin ông cho biết kế hoạch đấu tranh, ngăn chặn hành vi vi phạm trên môi trường này?
Ông Trần Việt Hùng: Dưới sự chỉ đạo quyết liệt, khẩn trương của Chính phủ, của Bộ Công Thương và trực tiếp là Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, Phòng Nghiệp vụ cùng lực lượng Quản lý thị trường cả nước đã rà soát các hành vi vi phạm trên môi trường thương mại điện tử.
Hiện nay, lực lượng đã và đang rà soát trên 1.000 danh sách website, gian hàng có hoạt động kinh doanh trên môi trường thương mại điện tử. Nếu phát hiện vi phạm, chúng tôi kiên quyết xử lý trên tinh thần “không có vùng cấm, không có ngoại lệ” như chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ.
Trước đó, liên quan đến công tác phòng, chống hàng giả trên thương mại điện tử, toàn lực lượng Quản lý thị trường cũng đã triển khai tích cực chỉ đạo Đề án 319/QĐ-TTg ngày 29/3/2023 về chống hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử đến năm 2025.
Từ khi triển khai đề án đến nay, lực lượng quản lý thị trường đã phát hiện, xử lý 4.000 vụ liên quan đến thương mại điện tử, xử phạt vi phạm hành chính gần 63 tỷ đồng, trị giá hàng hóa vi phạm gần 40 tỷ, chuyển cơ quan điều tra 3 vụ.
Không để tái diễn vi phạm tại các cửa hàng, cơ sở đã kiểm tra
- Cao điểm đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại đã được triển khai quyết liệt trong hơn 2 tuần qua, đến thời điểm này, chúng ta đã đạt được những kết quả nổi bật nào, thưa ông?
Ông Trần Việt Hùng: Theo số liệu thống kê từ Văn phòng Chính phủ, qua 2 tuần thực hiện cao điểm, các lực lượng chức năng, đơn vị, địa phương đã kiểm tra, phát hiện, bắt giữ hơn 450 vụ vi phạm về buôn bán, gian lận thương mại, hàng giả, trốn thuế, tổng giá trị hàng hóa, tang vật hơn 40 tỷ đồng.
Những kết quả bước đầu này đã khẳng định lời cam kết mạnh mẽ của Chính phủ, của Bộ Công Thương cùng các bộ, ngành, lực lượng chức năng trong việc kiến tạo một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, hiện đại.
Riêng đối với hoạt động của lực lượng Quản lý thị trường, trong hơn 2 tuần qua, lực lượng đã kiểm tra, phát hiện và xử lý nhiều vụ việc vi phạm lớn và xử lý nghiêm với phương châm "xử lý một vụ, cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực", "không có vùng cấm, không có ngoại lệ".
Ông Trần Việt Hùng (ở giữa) cùng đoàn kiểm tra Phòng Nghiệp vụ Quản lý thị trường kiểm tra nhiều cửa hàng thời trang trên những tuyến phố du lịch trong trung tâm thành phố Đà Nẵng, thu giữ nhiều sản phẩm vi phạm
Nhiều tiểu thương tại Saigon Square đóng cửa, trốn tránh hoạt động kiểm tra của lực lượng chức năng
Đơn cử như ngày 20/5, Quản lý thị trường đã kiểm tra nhiều cửa hàng thời trang trên những tuyến phố du lịch trong trung tâm thành phố Đà Nẵng và phát hiện tạm giữ gần 2.000 sản phẩm là túi xách, ví, quần áo, phụ kiện, giày dép... có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu, không rõ nguồn gốc xuất xứ. Tại thủ đô Hà Nội, lực lượng cũng kiểm tra, xử lý nghiêm cơ sở sản xuất hàng chục ngàn đôi tất giả xuất xứ, giả nhãn hiệu Hàn Quốc, Nhật Bản tại La Phù; đột kích kho nước hoa ngay tại phố cổ... Tại TP. Hồ Chí Minh, lực lượng cũng đã kiểm tra, thu giữ hàng ngàn sản phẩm “hàng hiệu giá rẻ” tại trung tâm thương mại Saigon Square bất chấp sự chống đối của các tiểu thương...
Để nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống hàng giả cũng như làm rõ trách nhiệm của các bên liên quan trong việc các cửa hàng, cơ sở kinh doanh đóng cửa né tránh hoạt động kiểm tra, ngày 4/6 Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước đã có công văn gửi Sở Công Thương các tỉnh, thành phố: TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Quảng Nam... đề nghị tăng cường công tác quản lý địa bàn; rà soát, giám sát, kiên quyết không để tái diễn vi phạm tại các cửa hàng, cơ sở đã thanh, kiểm tra.
Trong bối cảnh cuộc chiến chống hàng giả đang chuyển từ thế bị động sang tấn công chủ động, yêu cầu đặt ra là: Không để vi phạm cũ lặp lại, không để cửa hàng tái diễn sai phạm trở thành “điểm mù” của pháp luật. Đây không chỉ là thách thức trong công tác quản lý thị trường, mà còn là bài kiểm tra về trách nhiệm, kỷ cương trong thực thi pháp luật.
Xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung để chống hàng giả
- Vâng, trong cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, lực lượng đã gặp phải những thách thức nào? Và giải pháp để hóa giải những điểm nghẽn này là gì thưa ông?
Ông Trần Việt Hùng: Trước hết, thách thức đến từ sự thiếu hợp tác của các tiểu thương, hộ kinh doanh. Khi đoàn đi kiểm tra, có hiện tượng “cửa đóng then cài”. Tại Đà Nẵng, danh sách chúng tôi dự kiến kiểm tra là 48 cửa hàng, nhưng sau khi ập vào kiểm tra thì có đến hơn 40 cửa hàng đóng cửa. Hay như tại Hội An, dự kiến kiểm tra 10 cửa hàng, nhưng cả 10 cửa hàng đều đóng cửa.
Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước đề nghị UBND các tỉnh, thành phố tăng cường công tác quản lý địa bàn, rà soát, giám sát, kiên quyết không để tái diễn vi phạm tại các cửa hàng, cơ sở đã thanh, kiểm tra
Hành vi đóng cửa né tránh hoạt động kiểm tra của lực lượng chức năng là phản ứng tiêu cực đối với thị trường. Trong thời gian tới, cùng với hoạt động kiểm tra, kiểm soát, cần kết hợp công tác tuyên truyền, ký cam kết để các tiểu thương, chủ cơ sở không “tiếp tay”, kinh doanh hàng hóa vi phạm.
Khó khăn thứ hai là sự phối hợp giữa các lực lượng chức năng, sự phối hợp với chính quyền địa phương chưa thực sự chặt chẽ, thống nhất trong hoạt động kiểm tra, kiểm soát phòng ngừa các hành vi vi phạm.
Để công tác đấu tranh phòng, chống hàng giả đạt hiệu quả cao hơn nữa cần gắn trách nhiệm với chính quyền địa phương, hơn ai hết họ là những người nắm chắc địa bàn; các bộ, ngành có nhiệm vụ xây dựng chính sách, phối hợp làm các vụ việc liên vùng, liên tỉnh...
- Vâng, những ngày qua, thì độc giả cũng như người tiêu dùng cả nước luôn nhắc lại nguyện vọng “đừng để xong cao điểm rồi lại thôi”, vậy thì theo ông đâu là giải pháp căn cơ, giải quyết tận gốc vấn nạn hàng giả?
Ông Trần Việt Hùng: Vâng, chắc chắn không chỉ là tháng cao điểm. Công tác đấu tranh, phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả sẽ diễn ra thường xuyên, hàng ngày, hàng giờ và phải liên tục không ngừng nghỉ.
Công tác đấu tranh phòng, chống hàng giả cần sự phối hợp đồng bộ, xuyên suốt, thống nhất từ Trung ương đến địa phương, giữa bộ ngành...; siết chặt cơ chế phối hợp liên ngành trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; phân định rõ trách nhiệm cho các Bộ ngành, cơ quan chức năng và cả các địa phương,
Để kiểm soát, tiến tới chấm dứt hàng giả cần xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung. Đây là giải pháp tối ưu nhất trong bối cảnh hiện nay.
Đặc biệt, cần tích cực truyền thông, tuyên truyền về những nguy hại, ảnh hưởng xấu của buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ để nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, công chức và người tiêu dùng; tuyên truyền, phổ biến các thủ đoạn, phương thức gian lận, lừa đảo của đối tượng để nhân dân biết, nâng cao cảnh giác và kịp thời thông tin cho cơ quan có thẩm quyền.
Mục tiêu quan trọng là kiên quyết không để hình thành điểm nóng, tụ điểm buôn lậu và vận chuyển trái phép hàng hóa và tiến tới chấm dứt hàng giả.
- Vâng xin cảm ơn những chia sẻ từ ông.!
Theo số liệu thống kê từ Văn phòng Chính phủ, qua 2 tuần thực hiện tháng cao điểm, các lực lượng chức năng, đơn vị, địa phương đã kiểm tra, phát hiện, bắt giữ hơn 450 vụ vi phạm về buôn bán, gian lận thương mại, hàng giả, trốn thuế, tổng giá trị hàng hóa, tang vật hơn 40 tỷ đồng.
Hoàng Hòa