Hiện nay tại TPHCM có 2 tuyến cao tốc (đều nằm trên trục cao tốc Bắc-Nam) kết nối ở khu vực phía Nam (TPHCM - Trung Lương - Mỹ Thuận) và phía Bắc (TPHCM - Long Thành - Dầu Giây). Hai tuyến cao tốc này đều có quy mô 6 làn xe (trong đó, 2 làn khẩn cấp), thời điểm này đã có có dấu hiệu mãn tải. Trong đó, tuyến TPHCM - Trung Lương được đưa vào khai thác từ năm 2010, tuyến TPHCM - Long Thành - Dầu Giây khai thác từ năm 2015. Từ đó đến nay, số lượng phương tiện ô tô và nhu cầu di chuyển của người dân đã tăng lên nhiều lần. Vì vậy, tình trạng ùn tắc do quá tải đã diễn ra thường xuyên, đặc biệt vào dịp lễ - tết, cuối tuần hay có sự cố giao thông.
PGS.TS Nguyễn Anh Tuấn - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giao thông vận tải TPHCM, cho rằng tuyến cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây đã quá tải vài năm trở lại đây. Với đặc thù là lưu lượng phương tiện lớn tập trung vào các trục giao thông lớn thì tình trang ùn tắc thường xuyên xảy ra, gây lãng phí thời gian, làm tăng chi phí xã hội và ô nhiễm môi trường, cũng như tai nạn giao thông. Như vậy, việc nâng cấp các tuyến đường này sẽ cải thiện tình trạng lưu thông, giảm áp lực giao thông tại cửa ngõ ra vào TPHCM, đặc biệt là trong các khung giờ cao điểm.
Tuyến cao tốc TPHCM-Long Thành-Dầu Giây thường xuyên ùn tắc. ảnh: Đ.Xá
Ngoài góp phần giảm ùn tắc, theo ông Tuấn, việc mở rộng đoạn cao tốc TPHCM-Long Thành còn nhằm đáp ứng nhu cầu vận chuyển sau khi một số công trình giao thông trọng điểm được đưa vào khai thác như Cảng Hàng không quốc tế Long Thành, sự phát triển của khu vực cảng biển Cái Mép - Thị Vải. Ngoài ra, đoạn cao tốc từ TPHCM đi Long Thành còn được coi là “xương sống” trong mạng lưới đường cao tốc sẽ hình thành vài năm tới, như Vành đai 3 TPHCM, cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu…
Chính vì vậy, sau nhiều lần cân nhắc, vừa qua Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) đã ký Quyết định Phê duyệt chủ trương đầu tư dự án mở rộng cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây đoạn TPHCM - Long Thành, với tổng mức đầu tư trên 16.386 tỉ đồng. Dự án sẽ được khởi công ngay trong năm 2025 này và cơ bản hoàn thành cuối năm 2026, đưa vào khai thác năm 2027. Theo đó, đoạn được mở rộng có chiều dài gần 22km, có điểm đầu tại nút giao vành đai 2 (TP Thủ Đức) và điểm cuối tại nút giao đường cao tốc Biên Hòa-Vũng Tàu thuộc huyện Long Thành (Đồng Nai). Về mặt đường, dự án có tim tuyến cơ bản bám theo đường cũ, mở rộng sang hai bên. Riêng đoạn qua cầu Long Thành được mở rộng về phía bên phải tuyến hiện hữu (phía hạ lưu). Cụ thể, đoạn từ nút giao vành đai 2 đến nút giao vành đai 3 TPHCM sẽ được đầu tư mở rộng lên 8 làn xe. Ở đoạn từ nút giao vành đai 3 TPHCM đến nút giao đường cao tốc Biên Hòa-Vũng Tàu, không bao gồm phạm vi cầu Long Thành sẽ được đầu tư mở rộng lên 10 làn xe. Riêng cầu Long Thành sẽ đầu tư xây dựng một đơn nguyên cầu mới với quy mô 5 làn xe hoàn chỉnh theo chiều từ TPHCM đi Long Thành (bên phải cầu hiện hữu).
Ngoài đoạn cao tốc này, cũng trong năm 2025, một đoạn cao tốc phía Nam quan trọng khác cũng được dự kiến khởi công mở rộng là TPHCM-Trung Lương-Mỹ Thuận dài 96km, đi qua TPHCM, Long An và Tiền Giang. Theo ông Lê Quốc Dũng - Giám đốc Ban quản lý Dự án 7 (đơn vị được giao quản lý dự án) thì tuyến cao tốc nối TPHCM đi các tỉnh miền Tây Nam bộ hiện đang quá tải, ảnh hưởng đến lưu thông hàng hóa. Theo chủ trương đã được phê duyệt, dự án mở rộng đường cao tốc TPHCM - Trung Lương - Mỹ Thuận được triển khai theo phương thức đối tác công tư PPP với tổng chiều dài hơn 96 km. Sơ bộ tổng mức đầu tư dự án khoảng 39.800 tỉ đồng.
Cụ thể, dự án có điểm đầu tại nút giao Chợ Đệm (huyện Bình Chánh, TPHCM) và kết thúc tại đầu cầu phía bắc cầu Mỹ Thuận 2 (cầu cao tốc) ở huyện Cái Bè (tỉnh Tiền Giang). Về quy mô, đoạn cao tốc TPHCM-Trung Lương được đầu tư với quy mô: Tiêu chuẩn đường cao tốc, vận tốc 120 km/h, giai đoạn phân kỳ 8 làn xe, giai đoạn hoàn chỉnh 10 - 12 làn xe; đoạn Trung Lương-Mỹ Thuận quy mô 6 làn xe, vận tốc thiết kế 100 km/h.
Có thể nói, sau nhiều năm đưa vào khai thác, việc mở rộng các đoạn tuyến cao tốc có nhu cầu di chuyển nhiều (chủ yếu là giáp TPHCM) là nhu cầu cấp bách, cần thiết. Ngoài giảm ùn tắc, mở rộng các đoạn này còn giúp kết nối với các tuyến cao tốc vành đai, cao tốc trục ngang đang chuẩn bị được đưa vào khai thác thời gian tới.
ĐOÀN XÁ