Cắt giảm, đơn giản hóa quy trình, thủ tục trong công tác điều ước quốc tế

10 giờ trướcBài gốc

Sáng 31/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội nghe Tờ trình, Báo cáo thẩm tra và thảo luận tại tổ về một số dự án luật, trong đó có dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điều ước quốc tế.

Khắc phục các hạn chế, vướng mắc là “điểm nghẽn”

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điều ước quốc tế, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung nêu rõ, việc xây dựng dự án Luật là yêu cầu cấp thiết nhằm khắc phục các hạn chế, vướng mắc là “điểm nghẽn” trong quá trình thực hiện Luật Điều ước quốc tế trong đó tập trung vào: kịp thời thể chế hóa chủ trương của Đảng, Nhà nước theo các nghị quyết liên quan ban hành thời gian qua.

Dự thảo Luật cũng bổ sung quy định đặc thù, rút gọn hơn thủ tục ký kết điều ước quốc tế đáp ứng yêu cầu chính trị, đối ngoại, hoạt động của Lãnh đạo Cấp cao; quy định về trình tự, thủ tục rút gọn cho ký kết điều ước quốc tế về vay hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và vay ưu đãi nước ngoài; làm rõ một số quy định trong Luật Điều ước quốc tế để bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật.

Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung trình bày Trình bày Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điều ước quốc tế. . (Ảnh: quochoi.vn)

Dự án Luật sửa đổi, bổ sung đối với 22 trong tổng số 80 điều của Luật Điều ước quốc tế năm 2016, bổ sung mới 2 điều, bãi bỏ 2 điều; sửa đổi, bổ sung 2 điều của Luật Tổ chức Chính phủ. Các nội dung chủ yếu tập trung vào 3 vấn đề: khắc phục một số khó khăn, vướng mắc hiện nay liên quan đến trình tự, thủ tục đàm phán, ký, phê duyệt, phê chuẩn, sửa đổi, bổ sung, gia hạn và thực hiện Điều ước quốc tế về ODA, vay ưu đãi thực hiện theo quy định của pháp luật về quản lý nợ công; về trình cho phép, kết thúc đàm phán, sửa đổi, bổ sung điều ước quốc tế, lưu trữ hồ sơ ký kết điều ước quốc tế. Cắt giảm, đơn giản hóa quy trình, thủ tục. Thực hiện phân cấp, phân quyền trong công tác ký kết điều ước quốc tế.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội Lê Tấn Tới cho biết, Ủy ban tán thành với sự cần thiết ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điều ước quốc tế với những lý do đã nêu tại Tờ trình của Chính phủ.

Việc sửa đổi Luật nhằm kịp thời thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng, nhất là các Nghị quyết chuyên đề mà Bộ Chính trị vừa ban hành; đồng thời hoàn thiện thể chế, chính sách và pháp luật về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; cải cách hành chính, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong ký kết điều ước quốc tế; khắc phục các “điểm nghẽn” trong Luật hiện hành, đáp ứng yêu cầu chính trị, công tác đối ngoại, hội nhập quốc tế của Đảng và Nhà nước.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Lê Tấn Tới trình bày Báo cáo thẩm tra. (Ảnh: quochoi.vn)

Hồ sơ dự án Luật đầy đủ, đúng quy định, bảo đảm chất lượng, đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, thông qua theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại nhận thấy, nội dung dự thảo Luật phù hợp với nhiều chủ trương, định hướng lớn của Đảng; quán triệt, bám sát yêu cầu đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật; cơ bản bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật; bảo đảm tính tương thích với các điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên.

Ủy ban tán thành với việc sửa đổi, bổ sung các quy định để khắc phục khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn. Tuy nhiên, một số ý kiến đề nghị bổ sung quy định về trách nhiệm, biện pháp xử lý trong trường hợp các quy định về thời hạn nêu trên không được tuân thủ; có ý kiến đề nghị sửa đổi quy định về kiểm tra, thẩm định điều ước quốc tế , theo hướng gộp quy trình thẩm định và kiểm tra điều ước quốc tế để giảm bớt quy trình, thủ tục.

Về phân cấp, phân quyền, có ý kiến đề nghị tiếp tục nghiên cứu, rà soát các quy định để bảo đảm phân cấp, phân quyền rõ ràng, đúng đối tượng, phạm vi trong thực tiễn triển khai.

Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ODA và vốn ưu đãi

Thảo luận tại tổ, Đại biểu (ĐB) Tạ Đình Thi (Đoàn Hà Nội) nhất trí cao với hồ sơ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điều ước quốc tế. Để hoàn thiện hơn nữa dự thảo Luật, ĐB đề nghị Ban soạn thảo tiếp tục xem xét, làm rõ và hướng dẫn cụ thể hơn nữa các tiêu chí để xác định thế nào là “tính chất kỹ thuật”, “trường hợp cấp bách”, “điều ước quan trọng, phức tạp”... nhằm tránh sự khó khăn, lúng túng trong quá trình áp dụng sau này, bảo đảm tính thống nhất và hiệu quả.

Chẳng hạn, về “tính chất kỹ thuật”, ĐB gợi ý có thể liệt kê danh mục các loại sửa đổi được coi là kỹ thuật (như sửa lỗi chính tả, cập nhật tên cơ quan, điều chỉnh về mặt số liệu kỹ thuật không làm thay đổi bản chất cam kết...). Về “tình huống cấp bách, có thể nêu ví dụ như đàm phán trong khuôn khổ chuyến thăm cấp cao nước ngoài, ứng phó với các tình huống khẩn cấp về thiên tai, dịch bệnh có yếu tố quốc tế, hoặc để kịp tranh thủ các cơ hội tài chính, thương mại quan trọng có thời hạn.

Cũng theo ĐB, quy định cho phép cơ quan đề xuất được quyết định có lấy ý kiến các cơ quan, tổ chức liên quan có mặt tích cực là rút ngắn thời gian, nhưng mặt tiêu cực là tiềm ẩn rủi ro khi một điều ước có tác động liên ngành nhưng không được lấy ý kiến đầy đủ. Vì vậy, ĐB đề nghị giao Chính phủ quy định một “danh mục các Bộ, ngành phải được lấy ý kiến bắt buộc” đối với từng lĩnh vực điều ước quốc tế trọng yếu. Bổ sung cơ chế “cảnh báo rủi ro liên ngành” do Bộ Tư pháp hoặc Bộ Ngoại giao chủ trì thực hiện trong quá trình thẩm định/kiểm tra, để xác định những lĩnh vực cần phải lấy ý kiến bổ sung, từ đó đề nghị cơ quan đề xuất thực hiện.

ĐB Tạ Đình Thi cho rằng, việc rút ngắn thời gian xử lý xuống còn 10 ngày, 5 ngày làm việc là một áp lực rất lớn lên các cơ quan như Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp và các cơ quan được lấy ý kiến. Nếu không được tăng cường nguồn lực (về con người, kinh phí, công nghệ), các cơ quan này có thể không đáp ứng được khối lượng công việc, dẫn đến hai hệ quả: một là, họ phản đối các đề xuất vì không kịp xem xét; hai là, việc thẩm định, góp ý trở nên qua loa, hình thức, làm tăng rủi ro trong quá trình đàm phán và thực thi điều ước.

ĐB đề nghị cần có đánh giá tác động về nguồn lực đối với các cơ quan thực thi chính. Trên cơ sở đó, có kế hoạch bố trí, tăng cường nguồn lực tương xứng với khối lượng và yêu cầu công việc mới.

Ngoài ra, theo ĐB, cần ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số. Xây dựng hệ thống quản lý điều ước quốc tế trực tuyến tích hợp, cho phép các cơ quan tiếp nhận, xử lý, trả lời ý kiến một cách đồng bộ, nhanh chóng, minh bạch. Việc gửi hồ sơ điện tử là bước đi đúng hướng, nhưng cần được đầu tư bài bản hơn.

Đại biểu Lò Thị Luyến. (Ảnh: quochoi.vn)

Nhìn từ thực tế của tỉnh Điện Biên, ĐB Lò Thị Luyến phân tích những “điểm nghẽn”, ảnh hưởng đến tiến độ và chất lượng thực hiện các điều ước quốc tế, đặc biệt là những vấn đề cấp bách hoặc liên quan đến nguồn vốn ODA và các nguồn vốn vay ưu đãi khác. ĐB cho biết, địa phương “cũng có nguồn vốn này, nhưng cả một nhiệm kỳ vừa qua là không làm được”. Lý do là bởi các thủ tục đàm phán thực hiện theo yêu cầu của nhà tài trợ sau đó lại phải làm lại các quy trình theo Luật Đầu tư công. Điều này đã làm chậm tiến độ thực hiện, nhiều khi đã hết thời hạn thực hiện các cam kết với nhà tài trợ và lại phải quay trở lại quy trình đàm phán.

Nhấn mạnh thực trạng trên, ĐB Lò Thị Luyến ghi nhận các nội dung phân cấp, phân quyền cho Thủ tướng Chính phủ trong dự thảo Luật là rất cần thiết. Bên cạnh đó, ĐB cũng đề nghị, cần sửa đổi, bổ sung các nội dung và cần quy định rõ thời gian đối với việc giải quyết các thủ tục hành chính theo hướng đơn giản hóa thủ tục, tăng cường phân cấp, phân quyền, từ đó, nâng cao hiệu quả công tác ký kết và thực hiện các điều ước quốc tế, đặc biệt là trong việc sử dụng vốn ODA và vốn ưu đãi vì đây là nguồn lực quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội…

Mai Hoàng

Nguồn Pháp Luật VN : https://baophapluat.vn/cat-giam-don-gian-hoa-quy-trinh-thu-tuc-trong-cong-tac-dieu-uoc-quoc-te.html