Cây cam ở bản người Dao Hạ Sơn

2 giờ trướcBài gốc

Thu hoạch cam tại hộ gia đình anh Triệu Văn Cấu A ở bản Hạ Sơn.

Là một trong những hộ người Dao đầu tiên rời đỉnh Pù Quăn “xuống núi” sinh sống, những ngày đầu cuộc sống của hai vợ chồng anh Triệu Văn Cấu A ở bản Hạ Sơn không tránh khỏi những khó khăn, vất vả. Mày mò, học hỏi kinh nghiệm, năm 2018 anh quyết định cải tạo diện tích đất trồng xoan, chuyển sang trồng cam Lào - giống cam phù hợp với điều kiện khí hậu và đặc biệt không bị ảnh hưởng bởi sương muối. Để cây cam sinh trưởng, phát triển trên đất đồi dốc, anh đầu tư hơn 300 triệu đồng thuê nhân công đào hố, bón phân, lắp đặt hơn 5km hệ thống đường ống dẫn nước từ suối Pù Toong về tưới cho cây trồng.

Trong chăm sóc, anh Cấu A chỉ sử dụng phân bón hữu cơ, vừa làm giàu cho đất, tốt cho cây trồng, vừa tạo ra sản phẩm an toàn. Các phụ phẩm, phế phẩm nông nghiệp, chất thải, bã thải từ chăn nuôi lợn của gia đình được anh thu gom ủ mục hoặc tự sử dụng các chế phẩm sinh học, men vi sinh để ủ thành phân hữu cơ bón cho cây trồng. Nhờ vậy, chi phí cho việc mua phân bón, thuốc bảo vệ thực vật giảm đáng kể. Sau 3 năm, cây cam bắt đầu cho thu quả, thương lái đến tận vườn đặt mua với giá 25.000 - 30.000 đồng/kg, cao hơn nhiều so với các loại cây trồng khác.

Vừa trồng, vừa theo dõi để có hướng mở rộng, năm 2021 anh Cấu A đưa thêm giống cam Cao Phong vào trồng xen trên diện tích vườn đồi gần 1ha. Với gần 300 gốc cam đã cho thu hoạch và nguồn thu từ bán lợn giống, hàng năm gia đình anh có nguồn thu từ 200 - 300 triệu đồng. Ngoài ra, anh còn đầu tư trồng 150 gốc bưởi da xanh, 300 gốc đào trên bản Pù Quăn.

Cũng là một trong những hộ người Dao tiên phong đưa hơn 300 cây cam Cao Phong vào trồng, đã cho thu hoạch 3 - 4 năm nay, chị Triệu Thị Sệnh ở bản Hạ Sơn, chia sẻ: “Nhờ có cây cam, cuộc sống của gia đình tôi giờ đã ổn định hơn nhiều. Ngoài trồng cam, gia đình còn nuôi 6 con bò, hàng chục con lợn, hàng trăm con gia cầm các loại... mang lại thu nhập khoảng 150 triệu đồng mỗi năm”.

Giờ ở bản Hạ Sơn, nhà ít cũng vài chục gốc cam, nhiều thì vài trăm gốc. Câu chuyện thu tiền triệu từ cam không còn xa lạ đối với đồng bào Dao. Gia đình anh Hà Văn Luấn cũng có gần 200 gốc cam. Trước đó, 4 sào đất đồi gia đình anh trồng sắn, trồng xoan nhưng không hiệu quả. Anh Luấn chia sẻ: “Diện tích đất canh tác ở bản chủ yếu đồi núi dốc, lại khan hiếm nguồn nước, vì vậy trước đây các cây trồng đều cho hiệu quả kinh tế kém. Học theo kinh nghiệm trồng, chăm sóc của các hộ trong bản, tôi mua giống cam Cao Phong về trồng thử. Đây là loại cây khó trồng hơn so với các loại cây khác nên tôi tuân thủ kỹ thuật một cách chặt chẽ. Từ việc chọn cây giống, tưới nước, bón phân, tỉa cành, cắt quả đến phát hiện và điều trị bệnh... Cây cam có nhiều sâu bệnh hơn cây trồng khác, vì vậy tôi thường xuyên kiểm tra, để có biện pháp xử lý kịp thời ngay khi phát hiện những dấu hiệu của bệnh. Được trồng và chăm sóc đúng kỹ thuật, 2 năm nay vườn cam của gia đình đã cho thu hoạch, mỗi năm ước khoảng 50 - 60 triệu đồng”.

Cuộc sống ngày càng khấm khá cả vật chất lẫn tinh thần đã tạo điều kiện cho gia đình anh Cấu A, chị Sệnh, anh Luấn nói riêng, người Dao ở bản Hạ Sơn nói chung, chăm lo cho con cái học hành đến nơi, đến chốn. Từ một bản nghèo, quanh năm chỉ quanh quẩn với cây ngô, cây sắn, đến nay lực lượng trong độ tuổi lao động cơ bản được đào tạo nghề; năm 2025 thu nhập bình quân đầu người ước đạt 50 triệu đồng, cả bản chỉ còn 1 hộ nghèo. Những con đường lầy lội, trơn trượt giờ đây không còn, thay vào đó là những con đường bê tông bằng phẳng, sạch sẽ...

Bí thư chi bộ, trưởng bản Hạ Sơn Triệu Văn Lĩu, cho biết: “Mô hình trồng cam ở bản Hạ Sơn đã và đang phát huy hiệu quả kinh tế vượt trội, đem lại thu nhập ổn định cho người dân. Bản đang tuyên truyền, vận động bà con chuyển đổi thêm 2 - 3ha diện tích cây trồng kém hiệu quả sang trồng cam. Để cam Hạ Sơn phát triển và có chỗ đứng vững chắc trên thị trường, các hộ trồng cam rất mong sự quan tâm, hỗ trợ của các cấp, các ngành để xây dựng thương hiệu, quảng bá sản phẩm, nâng cao giá trị và khả năng cạnh tranh, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương”.

Bài và ảnh: Phan Nga

Nguồn Thanh Hóa : http://baothanhhoa.vn/cay-cam-o-ban-nguoi-dao-ha-son-269277.htm