Cây khóm trở thành 'cây xóa nghèo' của nông dân Đồng Tháp

5 giờ trướcBài gốc

Với sự ứng dụng đồng bộ của khoa học kỹ thuật, cùng vai trò trung tâm của các HTX và sự hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam, Liên minh HTX tỉnh, cây khóm (dứa) không chỉ trở thành cây trồng chủ lực mà còn là “chiếc chìa khóa” mở ra hướng làm giàu bền vững cho người dân vùng đất Tân Phước, Tiền Giang (cũ) - nơi từng được mệnh danh là “rốn phèn, rốn lũ”.

Làm nông nghiệp theo cách mới

Khóm đã trở thành cây trồng chủ lực của bà con nông dân vùng đất Tân Phước (cũ), thế nhưng, nông dân địa phương lại thường xuyên đối diện với nhiều khó khăn như: giống khóm kém chất lượng do thoái hóa, bệnh đỏ đầu lá hoành hành, giá cả bấp bênh do phụ thuộc thương lái…

Tuy nhiên, vài năm trở lại đây diện mạo của ngành trồng khóm tại Đồng Tháp đã có những chuyển biến đáng kể. Với sự hỗ trợ kỹ thuật, giống, vốn và bao tiêu sản phẩm từ các HTX, tổ hợp tác, cùng với sự đồng hành của ngành nông nghiệp và Liên minh HTX Việt Nam, Liên minh HTX tỉnh, người dân không còn đơn độc trên hành trình làm nông.

Diện tích trồng khóm tại Đồng Tháp liên tục mở rộng nhờ giá trị tăng cao.

Điển hình, HTX khóm Tân Phước BMF (xã Hưng Thạnh, tỉnh Đồng Tháp), ra đời năm 2023 đã tập hợp được nhiều cử nhân, kỹ sư có trình độ chuyên môn cao, được đào tạo bài bản về nông nghiệp để sát cánh cùng nông dân giải quyết tận gốc những khó khăn vốn kéo dài nhiều năm.

Giám đốc HTX khóm Tân Phước BMF Nguyễn Tiến Đạt, chia sẻ, các thành viên HTX đã nghiên cứu những nguyên nhân dẫn đến việc trồng khóm không đạt hiệu quả như bệnh đỏ đầu lá và đưa ra phương án điều trị dứt điểm. Đồng thời, HTX còn triển khai hàng loạt sáng kiến nhằm nâng cao giá trị trái khóm. HTX đã thử nghiệm thành công quy trình giảm nứt, giảm nốt ruồi trên trái, tăng số mắt lên đến 25% so với đối chứng, qua đó giúp trái khóm vàng đều, đẹp mắt, giá trị thương phẩm cao hơn.

Song song đó là các hướng đi đầy sáng tạo: chiết tách enzym bromelain phục vụ công nghiệp thực phẩm, sản xuất nước ép khóm kết hợp tảo xoắn, chế biến nước sốt khóm hay chiết xuất mùi hương để sản xuất sáp thơm.

HTX đang xây dựng vườn đầu dòng giống khóm Queen, với kỳ vọng trong tương lai sẽ chủ động được nguồn giống chất lượng cao. Với tầm nhìn dài hạn, HTX còn nghiên cứu ứng dụng máy bay không người lái tích hợp AI để theo dõi nhật ký canh tác, phát hiện bệnh hại, giúp người nông dân quản lý ruộng vườn hiệu quả hơn. Tất cả những điều này cho thấy, khi tri thức trẻ gắn liền với đồng ruộng, nông nghiệp truyền thống có thể khoác lên mình tấm áo mới hiện đại và bền vững.

Gia đình ông Thành, một thành viên của HTX canh tác 4ha khóm, trong đó 2ha được xử lý cho thu hoạch đúng dịp Tết 2025 – thời điểm khóm có giá cao. Nhờ ứng dụng khoa học kỹ thuật và kết nối tiêu thụ qua HTX, vườn khóm của ông luôn đạt năng suất cao, chất lượng đồng đều. Sản phẩm của ông được các thương lái ưu tiên thu mua tận vườn, giá cao hơn thị trường 10-15%.

Nghiên cứu giống mới năng suất cao

Cũng giống như HTX khóm Tân Phước BMF, tháng 5/2024, HTX nông nghiệp công nghệ cao Kim Phát (xã An Thạnh Thủy, tỉnh Đồng Tháp) ra đời, với định hướng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số, mở rộng chuỗi giá trị. Chỉ trong năm đầu, HTX đã sản xuất khoảng 1 triệu cây khóm giống cung cấp cho vùng trồng ở Tân Phước và nhiều địa phương khác, đồng thời nghiên cứu thành công nhân giống tre khổng lồ Dendrocalamus Giganteus. Đó là bước tiến quan trọng, khẳng định rằng nông nghiệp có thể mở ra cả một thị trường cây giống đa dạng, chất lượng cao, phục vụ trong nước và hướng tới xuất khẩu.

Theo anh Ngô Hùng Vũ, Phó Giám đốc HTX Nông nghiệp công nghệ cao Kim Phát, nhiều người vẫn nghĩ HTX chỉ là câu chuyện của những chú, những bác lớn tuổi thường làm nông nghiệp theo lối cũ. Chính vì vậy, anh đã tập hợp những bạn trẻ có kiến thức, có đam mê về nông nghiệp để cùng nhau thành lập HTX, góp phần phát triển kinh tế tập thể và nâng cao giá trị ngành nông nghiệp của địa phương. Đồng thời, cùng nhau vươn lên làm giàu trên chính quê hương mình.

Thực tế, HTX Nông nghiệp công nghệ cao Kim Phát hiện là nơi quy tụ nhiều kỹ sư trẻ trong các lĩnh vực nông học, bảo vệ thực vật, công nghệ thực phẩm. 10 thành viên của HTX đều là những bạn trẻ có trình độ chuyên môn cùng nhau khởi nghiệp và đang từng bước khẳng định hiệu quả mô hình kinh tế tập thể.

Nhờ trồng cây khóm nhiều hộ gia đình vươn lên làm giàu.

Chị Vũ Thị Mỹ Linh, thành viên HTX Nông nghiệp công nghệ cao Kim Phát chia sẻ: “Hoạt động của HTX diễn ra rất thuận lợi, bởi chúng tôi luôn cùng nhau phấn đấu, cùng nghiên cứu các loại cây mới, giống mới, đồng thời chăm sóc, theo dõi tất cả các loại cây trong HTX. Chính tinh thần đoàn kết giúp chúng tôi ngày càng tự tin hơn trong sản xuất”.

Anh Lê Phong Thái, kỹ sư nông nghiệp, thành viên HTX Nông nghiệp công nghệ cao Kim Phát cho biết: “Anh em trong HTX luôn làm việc trên tinh thần trách nhiệm và chân thành. Với bất kỳ kỹ thuật hay sản phẩm mới nào, trước khi đưa đến bà con nông dân, chúng tôi đều trực tiếp khảo nghiệm ngoài đồng ruộng. Khi thấy mang lại hiệu quả rõ rệt, thực tế, chúng tôi mới tự tin triển khai rộng rãi để bà con áp dụng”.

“Thay da đổi thịt” cho vùng đất

Ông Hoàng Văn Thành, thành viên HTX chia sẻ: “Trước đây người dân trong vùng chủ yếu trồng khóm theo phương pháp truyền thống. Từ khi tham gia HTX, được tập huấn kỹ thuật, hướng dẫn cách xử lý ra trái, sử dụng phân hữu cơ sinh học, tôi thấy hiệu quả vượt bậc”.

Anh Phan Văn Nguyên (47 tuổi, ngụ ở xã Tân Phước 1, tỉnh Đồng Tháp) nhớ lại: Cách đây 30 năm, hưởng ứng chủ trương di dân vào khai phá Đồng Tháp Mười của Đảng và Nhà nước, cha mẹ của anh vào lập nghiệp ở huyện Tân Phước, tỉnh Tiền Giang (cũ).

Những năm đó, dân cư thưa thớt, đất đai hoang hóa, thiếu thốn mọi mặt. Cha mẹ anh vừa khai hoang, vừa trồng 3 ha lúa để thử nghiệm. Thế nhưng, vụ lúa đầu tiên đã bị thất bại do đất phèn quá nặng. Sau khi cải tạo đất trồng lúa thành đất vườn, kết hợp với bao đê ngăn lũ và chuyển sang trồng khóm. Từ đó, đến nay cây khóm đã góp phần tăng thu nhập, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân ở đây."

“Nhờ cây khóm mà gia đình tôi khấm khá đến bây giờ, có cơ ngơi khang trang, đầy đủ tiện nghi, con cái học hành đến nơi đến chốn", ông Nguyên nói.

Anh Hoàng Minh Dũng, cán bộ một doanh nghiệp tại TP. HCM có liên kết với các HTX trồng khóm để bao tiêu đầu ra cho sản phẩm khóm tại địa phương, với kinh nghiệm hơn 10 năm ở trên địa bàn huyện Tân Phước (cũ), chia sẻ: Vùng đất Tân Phước hôm nay đâu đâu cũng là khóm, từ mênh mông, bạt ngàn những cánh đồng khóm ngút tầm mắt, cho đến ven những trục lộ giao thông liên xã, người nông dân cũng tận dụng trồng khóm.

“Cây khóm chính là cứu tinh cho bà con địa phương thoát khó, xóa nghèo. Chính nhờ cây này mà đời sống của người dân nơi đây được khấm khá hơn”, ông Dũng nói.

Cây khóm đã trở thành cây thoát nghèo của Đồng Tháp. Thực tế cho thấy, trước thời điểm thực hiện sáp nhập, tỉnh Đồng Tháp đặt mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo đến hết năm 2025 còn dưới 3%; đến hết năm 2025, thu nhập bình quân đầu người của các hộ nghèo tăng ít nhất là 1,8 lần so với năm 2020 (tương đương 30,9 triệu đồng/người/năm). Theo đó, khu vực KTTT, HTX sẽ là một trong những “đòn bẩy” quan trọng để đạt được mục tiêu này.

Còn nhớ, trong chuyến công tác tại Liên minh HTX tỉnh Đồng Tháp thời điểm đầu năm nay, bà Cao Xuân Thu Vân, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam cho rằng, so với bình diện chung của cả nước, số lượng HTX ở Đồng Tháp chỉ ở mức trung bình, tuy nhiên, số HTX hoạt động có hiệu quả chiếm tỷ lệ khá cao (trên 70%). Đây là cơ sở để Đồng Tháp nghiên cứu, xây dựng mô hình Liên hiệp HTX, huy động nguồn vốn đủ mạnh trong thành viên, xây dựng mô hình kinh tế tập thể điển hình tiêu biểu của cả nước.

“Còn rất nhiều dư địa để HTX Đồng Tháp phát triển nếu biết khai thác phù hợp, đặc biệt là đáp ứng các yêu cầu xuất khẩu của từng thị trường tiềm năng, tạo chỗ đứng riêng cho thương hiệu HTX Đồng Tháp. Vấn đề là địa phương sẽ đầu tư theo hướng nào để có những bước đi phù hợp. Bên cạnh HTX nông nghiệp, chúng ta có thể phát triển thêm các HTX lĩnh vực giáo dục, y tế; chú trọng tuyên truyền nâng cao nhận thức trong sinh viên, học sinh, tạo nền tảng cho lực lượng trẻ tham gia HTX sau này hoặc khởi nghiệp từ HTX...”, bà Vân gợi mở.

Thành Vinh

Nguồn Vnbusiness : https://vnbusiness.vn/kinh-doanh-xanh/cay-kho-m-tro-tha-nh-cay-xoa-ngheo-cua-nong-dan-dong-thap-1109470.html