Chấm dứt cơ chế thuế khoán, thiết lập môi trường kinh doanh bình đẳng

8 giờ trướcBài gốc

Theo đó, Cục Thuế phối hợp với các đơn vị có liên quan triển khai hoàn thiện phương pháp quản lý thuế hiện đại, thay thế phương pháp thuế khoán. Đây là bước đi quan trọng nhằm hiện đại hóa toàn diện công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, hướng tới thiết lập môi trường kinh doanh bình đẳng giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, giảm chi phí tuân thủ và thúc đẩy chuyển đổi số.

Đề án đặt mục tiêu đến ngày 1/1/2026, 100% hộ kinh doanh sẽ áp dụng phương pháp tự khai, tự nộp thuế, chấm dứt hoàn toàn cơ chế thuế khoán đã tồn tại nhiều năm. Hệ thống pháp luật liên quan đến quản lý thuế hộ kinh doanh sẽ được sửa đổi, bổ sung đồng bộ và đúng tiến độ. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, khi Đề án xóa bỏ thuế khoán chính thức được phê duyệt thì vẫn còn nhiều hộ kinh doanh băn khoăn, lo lắng vì chưa rõ hộ kinh doanh của mình thuộc nhóm nào của Đề án?

Anh Trần Minh Cường, một hộ kinh doanh gốm sứ, thủ công mỹ nghệ tại phường Mỹ Đình, thành phố Hà Nội cho biết, từ trước tới nay, mỗi năm, cơ sở kinh doanh của anh đóng thuế khoán là 1.050.000 đồng/tháng. Theo quy định, từ năm tới, hộ kinh doanh như anh sẽ chuyển sang kê khai thuế theo doanh thu. Anh Cường cho biết, dù chính sách thay đổi, cách làm mới minh bạch hơn và thuận lợi hơn cho việc kinh doanh, thế nhưng, nỗi lo vẫn hiện diện vì nhiều mặt hàng cơ sở thu mua lại không có hóa đơn đầu vào.

"Vì dụ chúng tôi đang là đơn vị bao tiêu sản phẩm đầu ra cho một số hàng thủ công mỹ nghệ của những người yếu thế trong xã hội như hàng thổ cẩm hàng may tre đan, thì những sản phẩm đó chúng tôi không thể có hóa đơn đầu vào…", anh Cường nói.

Trước những vướng mắc này của hộ kinh doanh, chuyên gia khẳng định, các chính sách mới vẫn đảm bảo linh hoạt hài hòa giữa công tác quản lý và an sinh. Việc kê khai và nộp thuế vẫn có cơ chế riêng, phù hợp với thực tế hoạt động.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội tư vấn Thuế Việt Nam cho biết: "Trong quy định hiện nay, kể cả những hàng hóa như mây tre đan, thêu dan bằng lá dừa thì những sản phẩm đó do những người trực tiếp bán ra, thì những cái đó họ không có hóa đơn thì người thu mua lập bảng kê. Thì chỉ cần lập bảng kê, trong đó ví dụ ghi rõ mua của anh Nguyễn Văn A, số định danh là thế này. Hiện số tiền này đã nhận tiền và như vậy, người mua những hàng đó ký tên vào đó chịu trách nhiệm về số liệu đó và chính những bảng kê đó chính là hóa đơn đầu vào, chính là chứng từ chứng minh nguồn gốc hàng hóa và giá thành đầu vào".

Thực tế cho thấy có hai nhóm hộ kinh doanh phổ biến. Nhóm thứ nhất là những hộ hoạt động mưu sinh, phục vụ nhu cầu thiết yếu như các cửa hàng tạp hóa nhỏ, quầy hàng trong chợ..., phần lớn có doanh thu dưới ngưỡng chịu thuế hoặc chỉ cao hơn một chút. Nhóm thứ hai là các hộ kinh doanh quy mô lớn hơn, hoạt động trên nhiều địa bàn, không chỉ trong cùng một quận, phường mà trải dài ở nhiều tỉnh, thành phố. Việc quản lý, theo dõi và hỗ trợ nhóm này đòi hỏi phải áp dụng các phương thức điện tử để tiết kiệm chi phí, giảm thủ tục và tránh thất thoát thuế.

Bà Huyền Trân, Giám đốc Công ty Luật sư và Kế toán Huyền Trân nêu rõ, khi bỏ thuế khoán trong năm sau, trong Đề án chuyển đổi phương pháp tính thuế đã được duyệt tôi khẳng định những nhóm đối tượng sau đây sẽ không phải lo lắng quá nhiều về nghĩa vụ thuế cũng như việc kê khai thuế trong năm sau. Cụ thể, đầu tiên là nhóm đối tượng hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu dưới 200 triệu/năm.

"Doanh thu tức là bao gồm cả vốn lẫn lãi. Ví dụ có căn nhà cho thuê khoảng 16 triệu đồng/tháng hoặc kinh doanh bán những quán cóc ven đường, bán dạo hoặc cắt tóc, sửa xe mà ngoài doanh thu, chúng ta lấy công làm lời chỉ tầm 200 triệu/năm thì sẽ không cần phải đóng thuế, không cần kê khai thuế, không cần mở tài khoản ngân hàng riêng và chế độ sổ sách kế toán thì hầu như không có gì. Chúng ta chỉ cần kê khai thuế hai lần trong năm, đầu và cuối năm hoặc giữa và cuối năm. Nhóm thứ hai rất là phổ biến ở Việt Nam hiện tại, nhóm có doanh thu trên 200 triệu/năm nhưng mà không quá 3 tỷ", bà Trân nói.

Vậy thì căn cứ nào để xét doanh thu của mình dưới 3 tỷ hay là trên 3 tỷ. Nhóm này, chúng ta phải dựa trên doanh thu khoán, hoặc doanh thu kê khai, không dựa trên doanh thu thực tế. Tại vì doanh thu thực tế là mức thu chỉ biết trong nội bộ thôi, chứ về quản lý nhà nước không biết được. Và nếu doanh thu kê khai thì năm 2025 này cần kê khai thuế ở mức doanh thu nào trong tổng 1 năm hoặc là đối với doanh thu khoán thì sẽ chia ngược lại lấy số thuế phải nộp chia cho thuế suất sẽ ra doanh thu mà cơ quan thuế khoán cho.

Nếu như doanh thu khoán hoặc doanh thu kê khai mà không vượt quá 3 tỷ thì chỉ thuộc nhóm thứ hai là tính thuế theo phương pháp trực tiếp trên doanh thu giống như hộ kinh doanh trước nay phải đóng. Cụ thể sẽ lấy thuế suất nhân với doanh thu, thủ tục giảm bớt ở đây là không cần phải chứng minh chi phí hợp lý hợp lệ, chỉ cần biết doanh thu của mình là bao nhiêu. Nhóm này cần phải kê khai trung thực doanh thu và đóng thuế đầy đủ trên doanh thu kê khai.

Để đảm bảo hiệu quả triển khai Đề án "Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán", cơ quan thuế sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an trong chuẩn hóa mã số thuế cá nhân, thống nhất sử dụng số định danh cá nhân thay cho mã số thuế; đồng thời kết nối, chia sẻ dữ liệu với các bộ, ngành liên quan để giám sát chặt chẽ hoạt động của hộ kinh doanh, nhận diện sớm rủi ro thuế.

Cùng với đó, ngành Thuế sẽ phối hợp với UBND các cấp ban hành quy chế phối hợp quản lý thuế hộ kinh doanh, chống thất thu, xử lý nợ thuế, hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển lên doanh nghiệp, cũng như vận động, tuyên truyền thông qua các đoàn thể, hiệp hội và tổ chức nghề nghiệp.

Theo ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế, Bộ Tài chính, từ nay đến đầu năm tới, cơ quan thuế sẽ tiếp tục đồng hành với hộ kinh doanh để người dân dần thích nghi với chính sách mới: "Thời điểm này để chúng ta làm quen dần với những việc là vì sao phải lưu trữ hóa đơn đầu vào, đặc biệt hơn nữa là chúng tôi cũng mong muốn sau này chúng ta thực hiện theo hình thức khoán, kê khai doanh nghiệp siêu nhỏ với một sự đơn giản nhất và đặc biệt được hưởng những chính sách hỗ trợ của Đảng và Nhà nước…".

Theo Cục thuế, Bộ Tài chính, bỏ thuế khoán thì việc phân loại hộ kinh doanh là hết sức cần thiết, nhằm phản ánh đúng thực tiễn hoạt động và tăng tính minh bạch trong quản lý thuế. Căn cứ thực tế quản lý, cơ quan thuế đề xuất chia hộ kinh doanh thành 4 nhóm theo mức doanh thu, trong đó, 2 nhóm nhóm bắt buộc phải thực hiện chế độ kế toán và xuất hóa đơn điện tử.

Cụ thể: Nhóm 1 là dưới 200 triệu đồng/năm; Nhóm 2: từ 200 triệu đến dưới 1 tỉ đồng/năm; Nhóm 3 từ 1 tỉ đến 3 tỉ đồng/năm; Nhóm 4: trên 10 tỉ đồng/năm. Với hai nhóm có doanh thu từ 1 tỉ trở lên (tức nhóm ba và nhóm bốn), hộ kinh doanh sẽ phải thực hiện chế độ hóa đơn bắt buộc. Việc phân nhóm nhằm tạo sự công bằng trong quản lý thuế, giảm áp lực cho các hộ nhỏ, lẻ nhưng đồng thời yêu cầu rõ ràng với hộ có quy mô lớn.

Thị Hạnh/VOV1

Nguồn VOV : https://vov.vn/kinh-te/cham-dut-co-che-thue-khoan-thiet-lap-moi-truong-kinh-doanh-binh-dang-post1238836.vov