Chanh dây Cư M'gar vươn xa nhờ chuỗi liên kết cùng HTX

một ngày trướcBài gốc

Đại diện ngành nông nghiệp huyện cho biết, chanh dây phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương nên cho năng suất và chất lượng cao. Đây cũng là loại cây có nhiều ưu thế bởi tận dụng được quỹ đất để trồng xen, chi phí đầu tư thấp và thời gian thu hồi vốn nhanh.

Hiệu quả thấy rõ từ HTX

Tuy mới thành lập từ năm 2023, nhưng HTX Nông nghiệp công nghệ cao Xanh Cao Nguyên (xã Ea Kpam) đã phát huy nội lực, gia tăng chuỗi giá trị liên kết sản xuất, tiêu thụ nông sản.

Hiện nay, HTX có 10 thành viên chính thức và 35 thành viên liên kết góp vốn, canh tác trên tổng diện tích hơn 120ha chanh dây, trong đó có 61ha đạt chứng nhận tiêu chuẩn GlobalGAP.

Đầu tư xây dựng vùng trồng quy mô lớn và tập trung, sản phẩm đạt tiêu chuẩn GlobalGAP đáp ứng yêu cầu của các thị trường xuất khẩu khó tính.

Thuận lợi hơn nữa là thành viên HTX đều là chủ các doanh nghiệp và trang trại nên đã tập hợp được đội ngũ có trình độ chuyên môn, xây dựng chuỗi sản xuất nông nghiệp từ canh tác, chế biến đến thương mại và cung ứng sản phẩm cho thị trường.

Để xây dựng được vùng trồng với quy mô lớn, tập trung, các thành viên phải có diện tích trồng từ 3 – 5ha trở lên; sử dụng giống cấy mô, canh tác theo hướng sạch và an toàn, bảo đảm tiêu chuẩn quốc tế; vườn cây phải có tường rào bao quanh, sử dụng trụ bê tông để trồng, có nhà kho để vật tư và nơi ở cho công nhân…

Với những yêu cầu như vậy, HTX dễ dàng ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất, thuận lợi cho quá trình quản lý, giám sát, thu mua và kết nối với các nhà máy sơ chế, chế biến, xuất khẩu sản phẩm.

Trung bình 1ha chanh dây thu được 30 tấn quả tươi. Đối với hàng xuất khẩu quả phải chín, mẫu mã đẹp, HTX mua với giá 40.000 - 45.000 đồng/kg quả tươi tại vườn, mang lại lợi nhuận không nhỏ cho các thành viên. Đồng thời, HTX cũng cung cấp cây giống chanh dây, phân bón cho các HTX, người dân liên kết để trồng xen trong các vườn cà phê, hồ tiêu, cây ăn trái… và thu mua sản phầm nguyên liệu cho các công ty sơ chế lấy dịch chanh dây với giá 10.000 - 15.000 đồng/kg quả xô, giúp tăng thu nhập trên cùng một diện tích cho nông dân.

Hiện tại, HTX Nông nghiệp công nghệ cao Xanh Cao Nguyên đã có mã vùng trồng của các thị trường Pháp, Úc, Trung Quốc, Canada; chứng nhận tiêu chuẩn GlobalGAP cho 61ha chanh dây; chứng nhận ISO 22000:2018…

Không chỉ tập trung cung cấp nguyên liệu chanh dây cho công ty trung gian để xuất khẩu, từ đầu năm 2025 đến nay, việc xuất khẩu trực tiếp chính ngạch của HTX gặp nhiều thuận lợi. Trung bình mỗi tháng, HTX xuất bán khoảng 30 - 40 tấn quả chanh dây tươi cho thị trường quốc tế. Ngoài chanh dây, HTX còn liên kết với các HTX trong và ngoài tỉnh để tiêu thụ các sản phẩm khác như: cà phê, sầu riêng, ớt, hồ tiêu… Năm 2024, doanh thu của HTX đạt 48 tỷ đồng, năm 2025 phấn đấu tăng doanh thu lên 100 tỷ đồng.

“Thành viên HTX đều là chủ các doanh nghiệp, nông trại, mỗi đơn vị, cá nhân phụ trách một khâu như: các tiêu chuẩn vùng trồng, nguyên liệu đầu vào, sơ chế, bảo quản, xuất khẩu… hợp lực và bổ trợ cho nhau. Từ đó mới đủ nguồn lực để HTX xây dựng mô hình sản xuất một cách đồng bộ, bài bản, tạo được thương hiệu, chỗ đứng cho nông sản địa phương trên thị trường quốc tế”, Giám đốc Nguyễn Văn Thanh Bình cho biết.

Liên kết để tránh “điệp khúc trồng - chặt”

Cây chanh dây đã được người dân tỉnh Đắk Lắk nói chung, huyện Cư M’gar nói riêng trồng từ khá lâu và đã trải qua khá nhiều thăng trầm. Vào thời điểm rớt giá, các hộ trồng tự phát với quy mô nhỏ lẻ hầu như không bán được, dẫn đến thua lỗ, buộc phải phá bỏ. Vì vậy, để tránh rơi vào điệp khúc “trồng - chặt”, huyện Cư M’gar đã khuyến cáo người dân nên liên kết với các HTX, doanh nghiệp để sản xuất theo quy trình đồng bộ nhằm bảo đảm chất lượng, ổn định đầu ra cho sản phẩm.

Chanh dây đang trở thành một cây trồng có giá trị kinh tế cao tại nhiều địa phương ở Đắk Lắk, trong đó có huyện Cư M’gar.

Bước đầu, một số mô hình liên kết giữa nông dân, HTX với doanh nghiệp đã phát huy hiệu quả, xây dựng được chuỗi giá trị đối với cây trồng này. Điển hình như: HTX Nông nghiệp và Dịch vụ Quyết Tiến (xã Quảng Hiệp) liên kết với HTX Nông nghiệp công nghệ cao Ngọc Minh Châu (thị trấn Quảng Phú) cung cấp giống và tiêu thụ sản phẩm cho các thành viên, với diện tích khoảng 15ha; HTX Nông nghiệp công nghệ cao Xanh Cao Nguyên xây dựng được chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ theo tiêu chuẩn GlobalGAP với một số doanh nghiệp tại TP.HCM để xuất khẩu, với diện tích khoảng 60ha.

Về lâu dài, huyện Cư M’gar kêu gọi, thu hút một số doanh nghiệp có nhu cầu thu mua sản phẩm chanh dây về địa phương xây dựng các nhà máy, phát triển vùng nguyên liệu tập trung để xuất khẩu.

Đại diện HTX Dịch vụ nông nghiệp Cường Thịnh farm (huyện Cư M’gar) cho biết, HTX cũng đang liên kết với HTX Nông nghiệp công nghệ cao Xanh Cao Nguyên để triển khai xây dựng 3 mã vùng trồng, truy xuất nguồn gốc và hoàn thành các quy trình, thủ tục cho sản xuất sầu riêng đạt tiêu chuẩn VietGAP.

Nhờ sự đồng lòng của thành viên và liên kết với các doanh nghiệp, HTX Cường Thịnh farm đã từng bước định hướng sản xuất, giúp việc trồng trọt và tiêu thụ sản phẩm của người dân thuận lợi. Để sản phẩm sầu riêng đủ tiêu chuẩn xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc. Hiện, HTX đang tích cực học hỏi, áp dụng nhiều giải pháp trong canh tác, sản xuất đạt tiêu chuẩn VietGAP, liên kết bảo đảm đầu ra cho nông sản, nâng cao hiệu quả hoạt động của HTX.

Có thể khẳng định, sự hợp lực của các HTX với người dân, các doanh nghiệp, tổ chức đang tạo thành các chuỗi liên kết hàng hóa, mang lại lợi ích kinh tế và góp phần xây dựng nền nông nghiệp bền vững, đáp ứng nhu cầu của thị trường.

Hướng tới mục tiêu chung giảm nghèo bền vững

Chanh leo là một trong những loại cây trồng thuộc Dự án “Xây dựng mô hình sản xuất cây ăn quả theo VietGAP phục vụ phát triển vùng nguyên liệu gắn với tiêu thụ tại một số tỉnh Tây Nguyên giai đoạn 2022 - 2024”. Mục tiêu của dự án hướng đến là năng cao hiệu quả kinh tế và phát triển bền vững vùng nguyên liệu sản xuất cây ăn quả theo tiêu chuẩn VietGAP; nâng cao năng lực, vai trò của HTX liên kết với doanh nghiệp trong tổ chức sản xuất và bao tiêu sản phẩm cho người sản xuất…

Sau 3 năm, trên địa bàn 3 tỉnh Đắk Lắk (trong đó có huyện Cư M’gar), Đắk Nông, Gia Lai, dự án đã triển khai thực hiện thâm canh 180ha cây sầu riêng, bơ, mít và 40ha trồng mới chanh leo, với 241 hộ dân tham gia; tổ chức 13 lớp tập huấn nhân rộng mô hình với 390 học viên tham gia…

Dự án đã giúp cho người nông dân trồng cây ăn quả tăng năng suất trên 10% và sản phẩm đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm cho tiêu dùng nội địa và xuất khẩu ra nước ngoài. Đồng thời, kết nối được với các doanh nghiệp thu mua, chế biến và tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị, giúp hộ nông dân tăng hiệu quả kinh tế bình quân trên 15% so với sản xuất đại trà…

Trong thời gian qua, huyện Cư M’gar đã đẩy mạnh triển khai các chính sách khuyến khích, hỗ trợ người dân, HTX xây dựng các chuỗi liên kết sản xuất nông nghiệp, từ đó góp phần đảm bảo đầu ra ổn định, giúp người dân an tâm sản xuất và nâng cao thu nhập, đóng góp một phần quan trọng trong mục tiêu giảm nghèo bền vững của huyện và tỉnh.

Tính đến năm 2024, huyện Cư M’gar có 51 HTX và 14 tổ hợp tác đang hoạt động. Trong số này, 5 HTX và 8 tổ hợp tác đã thiết lập mối liên kết sản xuất với doanh nghiệp, tạo ra chuỗi giá trị bền vững, giúp nông dân nâng cao thu nhập và hình thành vùng sản xuất tập trung theo hướng hàng hóa.

Huyện Cư M’gar đã tăng cường công tác quản lý nhà nước về phát triển kinh tế tập thể, chú trọng phối hợp với các ban ngành trung ương và tỉnh Đắk Lắc, trong đó có các đơn vị thuộc Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng cán bộ HTX, nâng cao năng lực quản lý, điều hành. Đồng thời, triển khai các chính sách hỗ trợ, ưu đãi HTX về nhân lực, trang thiết bị, khoa học kỹ thuật và hỗ trợ HTX tham gia các hội chợ, triển lãm để tiêu thụ sản phẩm.

Ngoài ra, huyện cũng đã quy hoạch quỹ đất để xây dựng các nhà máy chế biến nông sản trên 70ha tại xã Ea K’pam và xây dựng bản đồ nông hóa thổ nhưỡng, công bố quy hoạch xây dựng vùng huyện đến năm 2045. Đây là cơ sở khoa học để triển khai thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp, thu hút đầu tư, thúc đẩy liên kết sản xuất trên địa bàn.

Theo đánh giá của ngành nông nghiệp, kinh tế tập thể ở huyện Cư M'gar đang phát triển mạnh mẽ, với nhiều mô hình HTX đóng vai trò quan trọng trong phát triển nông nghiệp bền vững, xóa đói giảm nghèo và tạo việc làm. Các HTX nông nghiệp trên địa bàn đã trở thành "điểm tựa" cho đồng bào dân tộc thiểu số, giúp họ phát triển kinh tế và giảm nghèo bền vững.

Tỷ lệ hộ nghèo tại Cư M'gar đã giảm đáng kể trong những năm gần đây, từ 4,42% năm 2022 xuống 3,86% năm 2023. Bên cạnh đó, tỷ lệ hộ cận nghèo cũng giảm từ 7,55% năm 2022 xuống 3,86% năm 2023. Trong thời gian tới, huyện đặt mục tiêu tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số giảm bình quân 4,09%/năm, góp phần ổn định an ninh chính trị - trật tự xã hội trên địa bàn.

Phương Linh

Nguồn Vnbusiness : https://vnbusiness.vn//kinh-doanh-xanh/chanh-day-cu-m-gar-vuon-xa-nho-chuoi-lien-ket-cung-htx-1107134.html