Khánh Hòa đang hướng tới mô hình tăng trưởng bền vững và hiện đại. Trong đó, việc quy hoạch và phát triển Cam Lâm trở thành đô thị sân bay mang lại một bước ngoặt chiến lược, tạo sức bật mới cho tỉnh vươn mình, trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trong tương lai gần.
Từ tiềm năng đến khát vọng đô thị đẳng cấp
Cam Lâm có vị trí liền kề Cảng hàng không quốc tế Cam Ranh, một trong những sân bay quốc tế lớn và hiện đại nhất Việt Nam. Vị trí này không chỉ giúp Cam Lâm trở thành một điểm trung chuyển quan trọng trên trục giao thông huyết mạch Bắc - Nam với Quốc lộ 1, đường cao tốc và đường sắt đi qua, mà còn tạo điều kiện lý tưởng để phát triển một đô thị đa chức năng xoay quanh hoạt động hàng không. Vùng đất này còn được thiên nhiên ưu đãi với đường bờ biển dài, cát trắng mịn và đặc biệt là hệ sinh thái đầm Thủy Triều độc đáo, rộng gần 20.000ha. Đây là tiềm năng vô giá để phát triển các loại hình du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng cao cấp kết hợp với đô thị hiện đại, tạo nên sự khác biệt so với các đô thị khác. Quỹ đất rộng lớn và bằng phẳng của khu vực Cam Lâm cũng mang tới lợi thế cực kỳ thuận lợi để quy hoạch, xây dựng các khu chức năng quy mô lớn.
Khu vực Bãi Dài, Cam Lâm.
Đồng chí Nguyễn Trọng Trung - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Cam Lâm khẳng định: “Cam Lâm có vị trí vàng, gần trung tâm tỉnh, ngay cạnh sân bay quốc tế hiện đại. Quỹ đất rộng lớn và đầm Thủy Triều độc đáo là những lợi thế vô giá để quy hoạch một đô thị phức hợp, đẳng cấp. Cam Lâm không chỉ xây dựng một đô thị gần sân bay, mà mọi hoạt động kinh tế, xã hội đều xoay quanh và được tối ưu hóa nhờ sân bay. Đây chính là một mô hình hiện đại, sinh thái nhưng vẫn chan hòa với thiên nhiên và mang tầm vóc toàn cầu”.
“Trái tim” của đô thị sân bay này chính là Cảng hàng không quốc tế Cam Ranh. Sân bay được đầu tư hạ tầng hiện đại, có khả năng tiếp nhận các máy bay lớn và đang có rất nhiều dư địa để mở rộng, nâng công suất. Việc phát triển đô thị sân bay không chỉ khai thác tối đa vai trò vận tải hành khách của sân bay mà còn mở ra cơ hội cho các dịch vụ giá trị gia tăng khác, như trung tâm bảo dưỡng, sửa chữa máy bay (MRO), trung tâm đào tạo phi công, tiếp viên, hay trung tâm kiểm định, nghiên cứu hàng không. Đây là nền tảng vững chắc để biến sân bay thành hạt nhân phát triển.
Cần những giải pháp đột phá và đồng bộ
Tiềm năng lớn luôn song hành cùng những thách thức. Để hiện thực hóa khát vọng xây dựng một đô thị sân bay đẳng cấp quốc tế tại Cam Lâm, phải thẳng thắn nhìn nhận những điểm nghẽn và tìm cách tháo gỡ một cách quyết liệt. Trong đó, hạn chế lớn nhất chính là hạ tầng kỹ thuật hiện tại còn thiếu và yếu. Tuy có Quốc lộ 1 và đường cao tốc, nhưng hệ thống kết nối từ Cảng hàng không quốc tế Cam Ranh đến các khu vực tiềm năng vẫn còn hạn chế và thiếu đồng bộ. Các tuyến đường vành đai, đường trục chính đô thị chưa được hoàn thiện sẽ gây trở ngại lớn cho việc di chuyển, vận tải và phát triển các khu chức năng. Bên cạnh đó, hệ thống hạ tầng kỹ thuật như cấp thoát nước, xử lý chất thải, cấp điện, viễn thông chưa thực sự sẵn sàng để đáp ứng yêu cầu của một đô thị hiện đại, quy mô lớn.
Đô thị sân bay Cam Lâm đang trên đà hình thành.
Một trong những hạn chế khách quan nữa chính là vốn, nhân lực và cơ chế chính sách. Việc xây dựng một đô thị sân bay đòi hỏi nguồn vốn khổng lồ, vượt quá khả năng ngân sách địa phương. Việc huy động vốn cần các cơ chế, chính sách đặc thù, nhưng quy định pháp luật hiện hành có thể chưa đủ linh hoạt để tạo môi trường đầu tư thực sự cạnh tranh. Cùng với đó, Khánh Hòa đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt trầm trọng nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong các ngành hàng không, logistics, công nghệ thông tin và quản lý đô thị thông minh.
Để biến thách thức thành cơ hội, một lộ trình rõ ràng đã được vạch ra. Giai đoạn 2025 - 2030 sẽ tập trung hoàn thiện quy hoạch, xây dựng các cơ chế, chính sách đặc thù và đầu tư các dự án hạ tầng giao thông kết nối trọng điểm. Từ năm 2030 đến năm 2040 là giai đoạn tăng tốc và hoàn thiện, khi hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội sẽ được phát triển đồng bộ theo tiêu chuẩn quốc tế. Từ năm 2040 trở đi, Cam Lâm sẽ bước vào giai đoạn phát triển bền vững, khẳng định vị thế là một trong những trung tâm kinh tế, logistics, du lịch hàng đầu.
Ông Lê Trí Viễn - Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Cam Lâm nhấn mạnh: “Để hiện thực hóa khát vọng xây dựng Cam Lâm thành đô thị sân bay, cần những giải pháp đột phá và đồng bộ. Đầu tiên là hoàn thiện quy hoạch, xây dựng hệ thống pháp lý mang tính đột phá, kiến nghị Trung ương ban hành các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội. Cần tập trung phát triển hạ tầng đồng bộ, hiện đại và thông minh, đặc biệt là hệ thống giao thông kết nối từ sân bay. Về lâu dài, tập trung thu hút các nhà đầu tư chiến lược, các tập đoàn lớn có năng lực tài chính và kinh nghiệm, cùng với chính sách ưu đãi vượt trội để thu hút chuyên gia, nhà khoa học giỏi để kiến tạo một môi trường đáng sống và đáng làm việc”.
Với sự lãnh đạo sâu sát của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị, sự đồng lòng của cộng đồng doanh nghiệp cùng toàn thể nhân dân, Cam Lâm kỳ vọng sẽ cất cánh, trở thành một điểm sáng trên bản đồ phát triển của tỉnh và khu vực.
Đ.LÂM