CHÀO MỪNG KỶ NIỆM 80 NĂM CÁCH MẠNG THÁNG TÁM VÀ QUỐC KHÁNH 2-9 NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Từ Cách mạng tháng Tám đến cách mạng tinh gọn bộ máy (Bài 2)

5 giờ trướcBài gốc

Trước khi lãnh đạo tổng khởi nghĩa tháng Tám, Đảng ta đã lãnh đạo nhân dân đấu tranh giành thắng lợi trong thời kỳ tiền khởi nghĩa. Đây là giai đoạn lịch sử đặc biệt quan trọng, đặt nền móng cho thắng lợi vĩ đại của Cách mạng tháng Tám năm 1945. Dưới sự lãnh đạo kiên định, sáng suốt của Đảng ta, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, đã thắp lên ngọn lửa cách mạng, dẫn dắt nhân dân ta từng bước đi tới tổng khởi nghĩa giành chính quyền.

Cùng với cả nước, Tỉnh ủy lâm thời Biên Hòa và Tỉnh ủy Bình Phước đã lãnh đạo toàn dân đấu tranh mạnh mẽ trong thời kỳ tiền khởi nghĩa, chuẩn bị chu đáo các điều kiện khi thời cơ đến, lãnh đạo toàn dân tổng khởi nghĩa giành thắng lợi…

Cụ Ngô Thế Ngân kể lại một số kỷ niệm về Cách mạng tháng Tám. Ảnh: Nguyệt Hà

Nắm chắc thời cơ

Bám sát chỉ đạo của Xứ ủy Nam Kỳ, Đảng bộ 2 tỉnh Đồng Nai (cũ) và Bình Phước (cũ) đã có những chỉ đạo, kịp thời lãnh đạo nhân dân đấu tranh. Theo Lịch sử Đảng bộ tỉnh Bình Phước giai đoạn 1930-2020, quán triệt Nghị quyết của Trung ương Đảng và Xứ ủy Nam Kỳ về Tổng khởi nghĩa giành chính quyền, các đồng chí lãnh đạo đã tổ chức ngay cuộc họp Tỉnh ủy mở rộng đến bí thư chi bộ bàn việc thực hiện nghị quyết của Xứ ủy và lệnh Tổng khởi nghĩa của Trung ương.

Hội nghị đã quyết định: Thành lập Ủy ban Khởi nghĩa ở tỉnh. Các cơ sở lập ngay Ủy ban Khởi nghĩa. Ngày 25-8-1945, tập trung lực lượng trong toàn tỉnh giành chính quyền tại thị xã. Các thị trấn, các đầu mối đồn điền cao su đồng loạt khởi nghĩa, hoặc sớm hơn tùy tình hình cụ thể…

Trong khi đó, trước bối cảnh phong trào dân chủ do Đảng Cộng sản Đông Dương phát động đang dâng cao, Tỉnh ủy lâm thời Biên Hòa được thành lập vào tháng 2-1937. Sự kiện này đã đánh dấu bước trưởng thành quan trọng của phong trào cách mạng ở vùng đất giàu truyền thống đấu tranh, nơi tập trung đông đảo công nhân cao su, lao động nông nghiệp và tiểu thủ
công nghiệp.

Tỉnh ủy lâm thời Biên Hòa đã kịp thời cụ thể hóa chủ trương của Đảng về mở rộng Mặt trận Dân chủ, tập hợp quần chúng đấu tranh đòi dân sinh, dân chủ, chống áp bức, bóc lột. Nhiều chi bộ cơ sở trong công nhân cao su tại các đồn điền Trảng Bom, Hố Nai, Long Thành, Tân Mai được thành lập, trở thành hạt nhân chính trị quan trọng.

Sự ra đời và hoạt động của Tỉnh ủy lâm thời Biên Hòa thể hiện tinh thần kiên cường của đội ngũ cán bộ cách mạng thời kỳ tiền khởi nghĩa. Đây chính là dấu son quan trọng trong lịch sử đấu tranh của Đảng bộ Biên Hòa - Đồng Nai, để từ đó phong trào cách mạng địa phương hòa cùng khí thế cả nước, tiến tới thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945…

Đại tá, PGS.TS Hồ Sơn Đài, nguyên Trưởng phòng Khoa học quân sự Quân khu 7, cho rằng: Các sự kiện trên đánh dấu mốc quan trọng về quá trình đấu tranh mạnh mẽ của Đảng bộ tỉnh Đồng Nai (cả Bình Phước (cũ) và Đồng Nai cũ) trong việc nắm bắt thời cơ cách mạng, kịp thời có chủ trương đúng đắn, lãnh đạo phong trào cách mạng diễn ra nhanh chóng, đưa cách mạng đi đến thắng lợi
cuối cùng.

“Việc chủ động nắm chắc tình hình, Tỉnh ủy lâm thời Biên Hòa và Tỉnh ủy Thủ Dầu Một đã lãnh đạo nhân dân đấu tranh giành thắng lợi nhanh chóng, góp phần cùng Nam Bộ và cả nước giành chính quyền trong thời cơ “ngàn năm có một”, lật đổ đế quốc, tay sai phong kiến, giành lại độc lập cho dân tộc Việt Nam nói chung, nhân dân Nam Bộ (có Đồng Nai) nói riêng” - Đại tá, PGS.TS Hồ Sơn Đài khẳng định.

Tiền đề cho tổng khởi nghĩa

Đại tá, PGS.TS Hồ Sơn Đài cho rằng: Bản Chỉ thị Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta ngày
12-3-1945 đã thể hiện sự lãnh đạo sáng tạo, kịp thời, nắm chắc thời cơ cách mạng của Đảng ta.

“Sáng tạo ở đây là nhận rõ tình hình, nắm chắc thời cơ để lãnh đạo đấu tranh đúng đắn. Chỉ thị đã vạch rõ những điều kiện về cuộc khởi nghĩa Đông Dương. Đồng thời, chỉ rõ phát động một cao trào kháng Nhật cứu nước mạnh mẽ để làm tiền đề cho cuộc tổng khởi nghĩa. “Cao trào ấy có thể bao gồm từ hình thức bất hợp tác, bãi công, bãi thị cho đến những hình thức cao hơn như biểu tình thị uy võ trang, du kích…”; đồng thời, “sẵn sàng chuyển qua hình thức tổng khởi nghĩa một khi đã đủ điều kiện” là minh chứng rõ ràng nhất” - PGS.TS Hồ Sơn Đài phân tích.

Ngày ấy, nhiều đảng viên cộng sản ở các nơi đã được cử về Biên Hòa hoạt động. Một số đảng viên bị giặc bắt giam đã thoát khỏi nhà tù trở về kết nối với các đồng chí còn lại ở địa phương, nhanh chóng khôi phục lại tổ chức Đảng, phục hồi phong trào. Từ đó, các nhóm cộng sản ở Biên Hòa, nhất là trong nội ô thị xã, bắt đầu có sự liên lạc, kết hợp với nhau trên một số mặt công tác.

Tuyến đường Hoàng Minh Châu (phường Trấn Biên) được đặt theo tên đồng chí Chủ tịch Ủy ban Khởi nghĩa tỉnh Biên Hòa thời kỳ Cách mạng tháng Tám. Ảnh: Nguyệt Hà

Để kịp thời lãnh đạo khởi nghĩa giành chính quyền, Liên Tỉnh ủy miền Đông triệu tập hội nghị vào tháng 5-1945 tại ấp Vĩnh Cửu, Tam Hiệp, Biên Hòa với đại biểu của các Đảng bộ: Tây Ninh, Biên Hòa, Thủ Dầu Một và Gia Định, phổ biến tình hình và nhiệm vụ của giai đoạn cách mạng. Trong đó, các đồng chí Hoàng Minh Châu và Huỳnh Văn Hớn thuộc Đảng bộ tỉnh Biên Hòa tham dự hội nghị. Tháng 7-1945, tại chùa Tân Mai, đồng chí Hà Huy Giáp đại diện cho Xứ ủy Nam Kỳ họp với các đồng chí Hoàng Minh Châu và một số đảng viên khác để phổ biến chủ trương của Xứ ủy, gấp rút xây dựng, phát triển lực lượng cách mạng để chuẩn bị Tổng khởi nghĩa…

Theo cụ Ngô Thế Ngân, 97 tuổi, cán bộ lão thành cách mạng, ở xã Long Thành, Cách mạng tháng Tám thành công và giành thắng lợi nhanh chóng ngoài yếu tố được chuẩn bị tốt trong suốt 15 năm (1930-1945), việc chớp thời cơ “ngàn năm có một” của Đảng bộ tỉnh đã khẳng định chủ trương đúng đắn, bản lĩnh chính trị vững vàng, sáng tạo của Đảng ta.

Theo các tài liệu lịch sử, trước Cách mạng tháng Tám, chỉ có ít đảng viên cộng sản nhưng dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, các tổ chức Đảng ở Đồng Nai như: Chi bộ Đảng Cộng sản Bình Phước - Tân Triều; Chi bộ Phú Riềng Đỏ là tổ chức Đảng đầu tiên trong tỉnh. Những tổ chức Đảng này đã có bước phát triển mạnh, lãnh đạo cách mạng giành nhiều thắng lợi thời kỳ tiền khởi nghĩa - chuẩn bị sẵn sàng các điều kiện cho tổng khởi nghĩa tháng Tám giành thắng lợi trên địa bàn…

“Thắng lợi to lớn trong thời kỳ tiền khởi nghĩa và tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong Cách mạng tháng Tám diễn ra nhanh chóng; khẳng định sự tài tình, sáng tạo của Đảng bộ tỉnh. Từ sự chủ động nắm chắc tình hình, Đảng đã có sách lược lãnh đạo phù hợp, ứng biến linh hoạt để đưa cách mạng đi tới thành công. Thắng lợi của thời kỳ tiền khởi nghĩa cũng như tổng khởi nghĩa trong Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2-9-1945 minh chứng rõ nhất cho điều này” - cụ Ngô Thế Ngân nhấn mạnh.

Nguyệt Hà

Nguồn Đồng Nai : https://baodongnai.com.vn/chinh-tri/202508/chao-mung-ky-niem-80-nam-cach-mang-thang-tam-va-quoc-khanh-2-9-nuoc-cong-hoa-xa-hoi-chu-nghia-viet-nam-tu-cach-mang-thang-tam-den-cach-mang-tinh-gon-bo-may-bai-2-d292abc/