Chất lượng dòng vốn là tiêu chí hàng đầu

một ngày trướcBài gốc

Năm 2024, FDI đóng góp 16,5% tổng vốn đầu tư toàn xã hội, gần 72% tổng kim ngạch xuất khẩu và hơn 20 tỷ USD vào ngân sách nhà nước. Khu vực FDI cũng đã góp phần giải quyết khoảng hơn 5 triệu việc làm, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cũng như thu nhập cho người lao động.

Với số lượng dự án và số vốn đăng ký này, nước ta thuộc nhóm các quốc gia có tỷ lệ thu hút vốn đầu tư nước ngoài lớn nhất trên thế giới. Tuy nhiên, thu hút vốn FDI không chỉ đơn thuần là số vốn cam kết hay số dự án mà đích đến phải là chất lượng tăng trưởng, khả năng nâng cao năng lực cạnh tranh và mức độ thích ứng của nền kinh tế bởi đây mới là nền tảng quan trọng để xây dựng nền kinh tế hiện đại, tự chủ và phát triển lâu dài và bền vững.

Khẳng định rõ hơn về việc không nên quá “nặng” về số vốn cam kết, số dự án, một lãnh đạo Bộ Tài chính cho biết, hiện chỉ có khoảng 5% trong tổng vốn FDI được đầu tư vào lĩnh vực công nghệ cao. Nước ta không thể tiếp tục cạnh tranh bằng lao động giá rẻ hay chi phí năng lượng thấp mà cần chuyển sang giai đoạn thu hút đầu tư có chọn lọc, ưu tiên những ngành có hàm lượng công nghệ cao, sử dụng nhân lực chất lượng và góp phần nâng cấp chuỗi giá trị.

Ý kiến khác cũng đồng tình với quan điểm này, bởi hiện vẫn còn tồn tại không ít hạn chế trong thu hút vốn FDI. Cụ thể, quy mô và trình độ công nghệ của các dự án FDI còn hạn chế. Nhiều dự án chưa thực sự tạo giá trị gia tăng cao, thiếu liên kết giữa khu vực doanh nghiệp FDI với doanh nghiệp trong nước. Tỷ lệ nội địa hóa thấp, khiến doanh nghiệp trong nước chưa tham gia sâu vào các chuỗi giá trị.

Bên cạnh đó, Nghị quyết số 50-NQ/TW về định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài đến năm 2030 cũng đã chỉ rất rõ rằng, việc thu hút, quản lý và hoạt động đầu tư nước ngoài vẫn còn những tồn tại, hạn chế và phát sinh những vấn đề mới.

Số lượng dự án quy mô nhỏ, công nghệ thấp, thâm dụng lao động còn lớn; phân bố không đều; tỉ lệ vốn thực hiện trên vốn đăng ký còn thấp. Tỉ trọng đóng góp cho ngân sách nhà nước có xu hướng giảm. Liên kết, tương tác với các khu vực khác của nền kinh tế thiếu chặt chẽ, hiệu ứng lan tỏa về năng suất và công nghệ chưa cao; tỉ lệ nội địa hóa còn thấp. Các hiện tượng chuyển giá, đầu tư "chui", đầu tư "núp bóng" ngày càng tinh vi và có xu hướng gia tăng. Một số doanh nghiệp, dự án sử dụng lãng phí tài nguyên, đất đai, vi phạm chính sách, pháp luật về lao động, tiền lương, thuế, bảo hiểm xã hội, môi trường...

Để nâng cao chất lượng dòng vốn FDI, một chuyên gia cho rằng, trước tiên cần gia tăng đầu tư công cho nghiên cứu - phát triển (R&D), thúc đẩy đổi mới sáng tạo và tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp cả trong và ngoài nước xây dựng trung tâm R&D, chuyển giao công nghệ thông qua các chính sách ưu đãi thuế, hỗ trợ tài chính hiệu quả.

Ngoài ra, cần chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng dựa vào công nghệ hiện đại và nguồn nhân lực chất lượng cao để gia tăng năng lực cạnh tranh quốc gia. Tiếp tục đơn giản hóa thủ tục cấp phép đầu tư, đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án và tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp, nhà đầu tư trong quá trình thực hiện dự án, nhất là khi phát sinh khó khăn về pháp lý hoặc vận hành thực tế.

Tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách hợp tác đầu tư nước ngoài có tính cạnh tranh cao, đáp ứng yêu cầu đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, bảo vệ môi trường, giải quyết tốt các vấn đề xã hội. Khắc phục căn bản những hạn chế, bất cập đang tồn tại trong xây dựng, hoàn thiện và tổ chức thực hiện thể chế, chính sách về hợp tác đầu tư nước ngoài…

Vốn FDI là một trong những “hợp phần” tạo nên nguồn lực tổng hợp phục vụ phát triển kinh tế đất nước. Bởi vậy, để nâng cao chất lượng dòng vốn FDI, điều quan trọng là phải kiên quyết loại bỏ tư duy chạy theo số lượng. Thay vào đó, phải đặt tiêu chí chất lượng lên đầu.

Ninh Hà

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/chat-luong-dong-von-la-tieu-chi-hang-dau-10374510.html