'Chất xúc tác' bất ngờ giúp liên minh Pháp - Đức xích lại gần nhau

3 giờ trướcBài gốc

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron (phải) và Thủ tướng tương lai của Đức Friedrich Merz trong cuộc gặp tại Berlin ngày 26/5/2025. Ảnh: Politico.eu/TTXVN

Theo báo Politico châu Âu (politico.eu) mới đây, trong một diễn biến ít ai ngờ, chính sách ngoại giao "gây sốc" của Tổng thống Mỹ Donald Trump lại trở thành chất xúc tác cho mối quan hệ Pháp - Đức vốn nhiều sóng gió. Khi "ông chủ" Nhà Trắng liên tục đặt dấu hỏi về cam kết của Mỹ với NATO và thúc giục châu Âu tự lực, Berlin và Paris buộc phải xích lại gần nhau. Động thái này không chỉ làm thay đổi cán cân an ninh châu Âu mà còn hứa hẹn định hình lại tương lai của Liên minh châu Âu (EU).

Sự hồi sinh

Suốt nhiệm kỳ của Tổng thống Emmanuel Macron, nước Pháp luôn muốn xây dựng một châu Âu "tự chủ chiến lược", độc lập hơn với Mỹ về quốc phòng và công nghiệp. Tuy nhiên, Đức dưới thời Thủ tướng Olaf Scholz vẫn tỏ ra dè dặt, ưu tiên duy trì quan hệ truyền thống với Washington. Sự bất đồng này khiến động lực quan hệ Pháp - Đức nhiều lúc trì trệ.

Mọi thứ bắt đầu chuyển biến khi Friedrich Merz, Thủ tướng Đức sắp nhậm chức, công khai ủng hộ ý tưởng hợp tác quốc phòng sâu rộng với Pháp, thậm chí đề xuất Đức được bảo vệ bởi lực lượng răn đe hạt nhân của Paris – điều từng là "giấc mơ xa vời" của Tổng thống Macron. "Ông Merz và các quan chức trong nội các mới sẽ hồi sinh quan hệ Đức - Pháp", Bộ trưởng phụ trách châu Âu của Pháp Benjamin Haddad nhận định.

Việc ông Trump trở lại Nhà Trắng và tuyên bố hoài nghi về NATO đã tạo ra làn sóng lo ngại tại châu Âu. Ông Merz, vốn là nhà lãnh đạo theo chủ nghĩa xuyên Đại Tây Dương, buộc phải thừa nhận: "Nước Mỹ dưới thời chính quyền Trump không còn là đồng minh đáng tin cậy". Nhận thức này thúc đẩy ông tìm kiếm đối tác mới và Tổng thống Macron trở thành lựa chọn tối ưu.

Chỉ ba ngày sau chiến thắng bầu cử, ông Merz đã đến Paris dự bữa tối kéo dài ba giờ với Tổng thống Macron tại Điện Élyseé. Hai nhà lãnh đạo thảo luận về xung đột Ukraine, chi tiêu quốc phòng và thách thức kinh tế với EU. Một nguồn tin thân cận của ông Merz tiết lộ: "Họ đã tìm thấy 'tần số' chung. Một chương trình nghị sự Pháp - Đức sẽ khởi động ngay khi chính phủ Đức mới nhậm chức".

Điểm chung bất ngờ

Dù đến từ hai nền chính trị khác nhau, ông Merz và Tổng thống Macron có nhiều nét tương đồng đáng ngạc nhiên. Cả hai đều xuất thân từ lĩnh vực tài chính: Ông Merz từng làm việc tại tập đoàn BlackRock và công ty luật Mayer Brown, trong khi ông Macron là cựu nhân viên ngân hàng Rothschild & Co.

Quan trọng hơn, cả hai nhìn nhận châu Âu cần thoát khỏi phụ thuộc Mỹ. "Đã có thay đổi trong nhận thức của Đức, ngày càng giống với Pháp", Sylvain Maillard, Chủ tịch Ủy ban hữu nghị Pháp - Đức tại Quốc hội Pháp, nhấn mạnh.

Trong bối cảnh đó, hợp tác quốc phòng là lĩnh vực hứa hẹn nhất. Pháp từ lâu mong muốn xây dựng "quân đội chung châu Âu", trong khi Đức đã tăng ngân sách quốc phòng lên 2% GDP. Tuy nhiên, thách thức vẫn còn đó: Đức cần đầu tư hàng tỷ euro để hiện đại hóa quân đội sau ba thập kỷ "ngủ đông", còn Pháp đang vật lộn đạt mục tiêu chi 3% GDP cho quốc phòng.

Giải pháp Tổng thống Macron đưa ra là vay nợ chung EU – ý tưởng từng bị Đức phản đối. Nhưng Joseph de Weck, chuyên gia Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại Đức, lạc quan: "Ông Merz sẽ là đối tác tốt nhất của Tổng thống Macron trong 7 năm qua".

Bất chấp thiện chí, xung đột lợi ích vẫn tồn tại. Pháp ủng hộ các hiệp định thương mại tự do, trong khi Đức e ngại cạnh tranh từ hàng hóa nước ngoài. Bất đồng về chính sách năng lượng và nợ công cũng chưa được giải quyết.

Hơn nữa, ông Merz phải đối mặt với áp lực nội bộ khi thúc đẩy chính sách tương đồng với Pháp, trong khi Tổng thống Macron cần chứng minh hợp tác với Đức không làm suy yếu vị thế độc lập của Pháp.

Dù thế nào đi chăng nữa, sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân túy, khủng hoảng năng lượng và xung đột ở Ukraine đang đặt châu Âu trước thử thách chưa từng có. Trong bối cảnh này, việc Pháp - Đức xích lại gần nhau nhờ "cú hích" từ Tổng thống Trump có thể là tia hy vọng hiếm hoi cho EU.

Nhưng như lời cảnh báo của một quan chức Pháp: "Đây mới là khởi đầu. Thách thức thực sự là biết thiện chí thành hành động cụ thể". Liệu hai nền kinh tế lớn nhất EU có cùng nhau vượt qua khác biệt để viết nên chương mới cho "lục địa già"?

Vũ Thanh/Báo Tin tức

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/phan-tichnhan-dinh/chat-xuc-tac-bat-ngo-giup-lien-minh-phap-duc-xich-lai-gan-nhau-20250317145846666.htm