Châu Âu phân cực trên bản đồ xe điện

4 giờ trướcBài gốc

Trong những năm gần đây, Liên minh châu Âu (EU) đã thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi sang xe điện (EV) nhằm giảm phát thải và đạt các mục tiêu khí hậu dài hạn. Tuy nhiên, thực tế cho thấy doanh số xe điện tại "châu lục già" đang phát triển không đồng đều, với sự chênh lệch rõ rệt giữa các quốc gia Bắc - Tây Âu so với khu vực Nam và Đông Âu.

Châu Âu phân cực trên bản đồ xe điện

Dưới tác động của các chính sách, thị trường xe điện tại Bắc Âu đang dẫn đầu toàn châu lục. Na Uy là ví dụ điển hình nhất khi chính phủ nước này sử dụng nguồn lực từ quỹ đầu tư quốc gia được tài trợ bởi dầu mỏ để trợ giá xe điện và đầu tư mạnh vào hạ tầng sạc.

Các quốc gia Bắc Âu và Tây Âu đang đi đầu trong công cuộc chuyển đổi xanh. Nhưng trớ trêu thay, chi phí trợ giá và phát triển hạ tầng trạm sạc lại đến từ... việc khai thác dầu mỏ như tại Na Uy.

Theo số liệu của công ty tư vấn Inovev, trong 7 tháng đầu năm 2025, xe điện chiếm tới 94% tổng doanh số ôtô mới bán ra tại Na Uy. Không chỉ riêng Na Uy, nhiều quốc gia Bắc Âu cũng như các nước Tây Âu đã triển khai các gói trợ cấp và phát triển hạ tầng sạc đồng bộ, qua đó thúc đẩy nhu cầu mua xe điện của người tiêu dùng.

Trái ngược với bức tranh tươi sáng ở trên, việc phổ cập xe điện tại Nam và Đông Âu lại diễn ra chậm chạp. Tại nhiều quốc gia, giá xe điện vẫn là rào cản lớn đối với người mua, trong khi mạng lưới trạm sạc còn rất hạn chế, thậm chí gần như không tồn tại ở một số nơi.

Mặc dù là một quốc gia phát triển, nơi văn hóa chơi xe không thua kém những thị trường khác và thậm chí có hẳn thương hiệu siêu xe điện Rimac, Croatia vẫn không mấy mặn mà với quá trình chuyển đổi EV mà châu Âu đang cố gắng thúc đẩy.

Theo dữ liệu của Inovev, Croatia là một trong những thị trường có tỷ lệ xe điện thấp nhất châu Âu, khi EV chỉ chiếm khoảng 1% doanh số bán xe mới. Sự chênh lệch này khiến tỷ lệ xe điện trung bình trên toàn châu lục trong 7 tháng đầu năm nay chỉ dao động ở mức một chữ số.

Hiệu quả các chương trình ưu đãi cho xe điện không hiệu quả

Ở cấp độ toàn khối, EU đã phân bổ ngân sách cho việc phát triển hạ tầng sạc và hỗ trợ một phần trợ cấp mua xe điện. Tuy nhiên, hiệu quả của các chương trình này không đồng đều. Tại những thị trường như Tây Ban Nha, nơi có các chính sách hỗ trợ người tiêu dùng mua xe điện, các hãng xe Trung Quốc với những mẫu xe giá phải chăng lại hưởng lợi nhiều hơn so với các nhà sản xuất châu Âu, vốn vẫn gặp khó khăn trong việc cạnh tranh về giá.

Nhiều hãng xe lớn tại châu Âu như BMW, Mercedes-Benz... đã ra sức phản đối kế hoạch "ảo tưởng" của EU khi cấm hoàn toàn việc bán xe mới có sử dụng động cơ đốt trong. Hơn nữa, việc khuyến khích xe điện lại tạo cơ hội cho xe Trung Quốc xâm nhập và thống trị thị trường này.

Trong bối cảnh đó, EU gần đây đã quyết định nới lỏng các mục tiêu phát thải dự kiến áp dụng từ năm 2035, sau khi vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ ngành công nghiệp ôtô. Các hãng xe cho rằng nhu cầu xe điện tăng chậm hơn dự báo và họ cần thêm thời gian để chuyển đổi từ động cơ đốt trong sang xe điện.

Động thái này làm dấy lên lo ngại rằng đầu tư vào hạ tầng sạc, yếu tố then chốt cho việc phổ cập xe điện, có thể bị chững lại. Trên thực tế, một số nhà sản xuất đã bắt đầu điều chỉnh chiến lược, trong đó Renault mới đây đã thu hẹp kế hoạch phát triển mạng lưới sạc xe điện để ưu tiên lợi nhuận trong bối cảnh thị trường đầy thách thức.

Những thay đổi trong chính sách đang buộc nhiều nhà sản xuất phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đầu tư vào bất kỳ công nghệ nào trong tương lai. Vì vậy, quá trình chuyển đổi sang xe điện không thể đơn giản là “thích là làm” như cách EU từng "ngây thơ" ép buộc.

Tất cả những yếu tố trên cho thấy thị trường xe điện châu Âu vẫn đang trong giai đoạn chuyển mình phức tạp, với khoảng cách ngày càng lớn giữa các quốc gia tiên phong và những thị trường còn tụt lại phía sau. Việc cân bằng giữa mục tiêu môi trường, khả năng chi trả của người tiêu dùng và lợi ích kinh tế sẽ tiếp tục là bài toán khó đối với các nhà hoạch định chính sách châu Âu trong những năm tới.

Việt Hà

Theo Reuters

Nguồn Znews : https://znews.vn/chau-au-phan-cuc-tren-ban-do-xe-dien-post1613326.html