Nơi bứt tốc, nơi gặp khó
Bước vào tháng chạy đua cuối cùng, các mũi thi công trên công trường cao tốc Bắc - Nam đoạn Quy Nhơn - Chí Thạnh vẫn miệt mài tranh thủ tối đa những ngày nắng để hoàn thiện khối lượng công việc còn lại.
Thời tiết thuận lợi, nhà thầu tranh thủ thảm nhựa mặt thi công cao tốc Quy Nhơn - Chí Thạnh.
"Đặt mục tiêu hoàn thành tuyến trong năm 2025, cao điểm có những ngày, khối lượng thi công bê tông nhựa đạt 6.000 - 7.000 tấn/ngày, cao gấp đôi thời điểm thông thường", ông Nguyễn Văn Long, Giám đốc Ban QLDA 85 cho hay.
Đảm nhận vai trò chủ đầu tư 3 dự án cao tốc lớn, gồm: Hoài Nhơn - Quy Nhơn, Quy Nhơn - Chí Thạnh, Biên Hòa - Vũng Tàu (dự án thành phần 2), ông Long cho biết, quá trình triển khai đã gặp rất nhiều thách thức: Vướng mắc mặt bằng kéo dài, mùa mưa đến sớm, ảnh hưởng hoàn lưu sau bão gây ngập lụt. Tuy nhiên, Ban QLDA 85 vẫn quyết liệt chỉ đạo nhà thầu, tư vấn bằng nhiều giải pháp khác nhau, tăng tốc thi công, tạo đà cho công tác giải ngân.
"Hai tháng cuối năm, dự án Quy Nhơn - Chí Thạnh dự kiến giải ngân hơn 450 tỷ đồng, tăng 46% so với trung bình 11 tháng đầu năm. Dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu dự kiến giải ngân hơn 720 tỷ đồng. Khối lượng giải ngân trung bình 2 tháng cuối năm tăng 150% so với trung bình 11 tháng đầu năm.
Bứt phá ở các dự án góp phần đưa sản lượng giải ngân của Ban QLDA 85 đến hết tháng 12 đạt hơn 7.000 tỷ đồng, đạt 78% kế hoạch. Dự kiến đến hết tháng 1/2026, tỷ lệ giải ngân của Ban đạt 97,9% kế hoạch vốn cả năm", ông Long thông tin.
Đặt mục tiêu giải ngân trên 95% kế hoạch, ông Nguyễn Vũ Quý, Giám đốc Ban QLDA đường Hồ Chí Minh cho biết, trên tổng số hơn 8.100 tỷ đồng vốn đầu tư công được giao năm 2025, đến ngày 20/12, đơn vị đã giải ngân hơn 6.000 tỷ đồng, đạt 75%.
Theo ông Quý, thuận lợi lớn nhất trong 2 tháng cuối năm là thời tiết tốt hơn, một số khó khăn về vật liệu, thủ tục về thiết kế, bổ sung, phát sinh, GPMB đã cơ bản được tháo gỡ. Ban QLDA đường Hồ Chí Minh đang chỉ đạo các nhà thầu tập trung nguồn lực, đẩy tiến độ thi công và nhanh chóng hoàn thiện thủ tục nghiệm thu thanh toán.
"Dự kiến, các dự án: Mở rộng cao tốc La Sơn - Hòa Liên; dự án La Sơn - Túy Loan sẽ giải ngân hết số vốn được bố trí", ông Quý thông tin.
Là chủ đầu tư đáp ứng tốt tiến độ các dự án giao thông lớn, trong đó, hai tuyến cao tốc Bắc - Nam đoạn Bãi Vọt - Hàm Nghi, Hàm Nghi - Vũng Áng là những dự án thành phần về đích sớm nhất trên tuyến cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021 - 2025.
Thế nhưng, năm 2025, công tác giải ngân của Ban QLDA Thăng Long lại không thực sự thuận lợi. Ông Nguyễn Đình Thắng, Trưởng phòng Kế hoạch - Tổng hợp (Ban QLDA Thăng Long) cho biết, trên tổng số hơn 4.560 tỷ đồng kế hoạch vốn được giao, tính đến nay, đơn vị đã giải ngân gần 2.800 tỷ đồng, đạt gần 61%.
Với khối lượng còn lại gần 1.800 tỷ đồng, Ban QLDA Thăng Long dự kiến tiếp tục giải ngân hơn 1.499 tỷ đồng. Còn lại 299 tỷ đồng dự kiến không thể giải ngân được do vướng mắc ở 2 dự án: Cầu Ninh Cường chậm đấu thầu lựa chọn nhà thầu xây lắp và không thể hoàn thành các thủ tục để tạm ứng hợp đồng xây lắp trong tháng 12/2025 do một số nguyên nhân khách quan.
Dự án Dầu Giây - Tân Phú chậm giải ngân chi phí GPMB. Đến nay, các chi nhánh trung tâm phát triển quỹ đất của tỉnh chưa phê duyệt được phương án đền bù do chưa xác định được giá đất.
Nỗ lực là đơn vị giải ngân top cao của Bộ Xây dựng trong nhiều tháng, tuy nhiên, thời điểm cuối năm, công tác giải ngân của Ban QLDA 7 cũng gặp nhiều thách thức. Đại diện Ban QLDA 7 cho biết, tính đến nay, giá trị giải ngân của đơn vị đạt 3.734/5.898 tỷ đồng, đạt hơn 63% kế hoạch.
Khoảng thời gian còn lại, một số dự án sẽ tiếp tục hấp thụ vốn như: Cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết; cao tốc Chí Thạnh - Vân Phong, cao tốc Vân Phong - Nha Trang.
Tuy vậy, dự án thành phần đoạn Vân Phong - Nha Trang đã hoàn thành tuyến chính, hiện chỉ còn các hạng mục Bak End và Hệ thống ITS nên giá trị giải ngân chưa có sự bứt tốc. Dự án thành phần đoạn Chí Thạnh - Vân Phong do ảnh hưởng nặng nề đợt mưa, lũ lịch sử tháng 11/2025 vừa qua các đơn vị phải tập trung khắc phục, ổn định sản xuất nên giải ngân chưa cao. Các dự án khác khối lượng các hạng mục còn lại không nhiều nên việc giải ngân không lớn.
"Dự kiến năm 2025, Ban chỉ giải ngân 5.411/5.898 tỷ đồng. Đối với số vốn còn lại Ban QLDA7 đã có văn bản báo cáo Bộ Xây dựng và đang xem xét, chấp thuận giảm kế hoạch vốn khoảng 348 tỷ đồng", đại diện Ban QLDA 7 thông tin.
Tăng tốc nghiệm thu giá trị thực hiện còn lại
Đại diện Vụ Kế hoạch - Tài chính cho biết, tính đến nay, Bộ Xây dựng đã giải ngân 64.551 tỷ đồng, đạt hơn 78% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.
Là một trong những bộ, ngành được giao vốn đầu tư công nhiều nhất (83.057 tỷ đồng) với danh mục dự án hạ tầng quy mô lớn, yêu cầu tiến độ cao trong năm, thế nhưng, xác định thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ chính trị hàng đầu, Bộ Xây dựng đã tập trung thực hiện chỉ đạo, đôn đốc tiến độ thực hiện các dự án, công trình trọng điểm.
"Bộ đang tích cực nghiệm thu, thanh toán khối lượng đã hoàn thành để phấn đấu hoàn thành tối thiểu trên 95% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao năm 2025", Vụ Kế hoạch - Tài chính thông tin và cho biết, để đẩy tiến độ giải ngân, các chủ đầu tư/ban quản lý dự án cần nhanh chóng hoàn thiện hồ sơ nghiệm thu, thanh toán khối lượng công việc đã thực hiện, đặc biệt là các dự án lớn như: Cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025, cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (dự án thành phần 2), cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột (dự án thành phần 2)…
Các dự án mới khởi công như: Mở rộng cao tốc Cam Lộ - La Sơn, mở rộng cao tốc TP.HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận, hoàn thiện công trình hầm Thần Vũ trên cao tốc Bắc - Nam phía Đông phải đẩy nhanh hoàn thiện thủ tục tạm ứng.
"Theo tính toán, để kết quả giải ngân đạt 95% kế hoạch, những tháng còn lại, Bộ Xây dựng cần giải ngân tối thiểu khoảng 13.900 tỷ đồng. Trong đó, các chủ đầu tư/ban quản lý dự án thuộc Bộ cần giải ngân tối thiểu thêm khoảng 12.600 tỷ đồng; các chủ đầu tư khác cần giải ngân khoảng 1.300 tỷ đồng.
Bên cạnh một số ban quản lý dự án có kết quả giải ngân tương đối tốt (trên 95%), một số đơn vị như: Ban QLDA 7, Ban QLDA Thăng Long, Ban QLDA đường Hồ Chí Minh, Ban QLDA Thăng Long và Ban QLDA Mỹ Thuận cần tập trung đôn đốc, chỉ đạo tăng tốc hoàn thành hồ sơ nội nghiệp, xử lý giá trị thực hiện còn tồn đọng nhằm tăng khối lượng giải ngân trong những ngày tới", đại diện Vụ Kế hoạch - Tài chính chia sẻ.
Để bứt tốc giải ngân những tháng cuối năm, trung tuần tháng 12/2025, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Anh Tuấn đã ký văn bản đôn đốc Sở Xây dựng các tỉnh: Lào Cai, Cao Bằng, Lạng Sơn, Phú Thọ, Ninh Bình và các ban quản lý dự án tập trung xử lý vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thi công và giải ngân các dự án giao thông trọng điểm.
Bộ Xây dựng yêu cầu trường hợp khó khăn kéo dài, các chủ đầu tư phải báo cáo ngay để lãnh đạo Bộ Xây dựng tổ chức kiểm tra hiện trường, làm việc với lãnh đạo địa phương chỉ đạo các cấp chính quyền, hệ thống chính trị địa phương vào cuộc để giải quyết dứt điểm các vướng mắc về mặt bằng, tổ chức cưỡng chế, bảo vệ thi công, kịp thời bàn giao công địa cho các đơn vị tổ chức thi công đáp ứng theo tiến độ yêu cầu.
Một số dự án Bộ Xây dựng lưu ý tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân, gồm: Cải tạo, mở rộng QL2 đoạn Vĩnh Yên - Việt Trì, tỉnh Phú Thọ; Cầu Ninh Cường vượt sông Ninh Cơ trên QL 37B; Đường Hồ Chí Minh đoạn Chợ Chu - ngã Ba Trung Sơn; Kết nối giao thông các tỉnh miền núi phía Bắc; Tuyến nối cao tốc Nội Bài - Lào Cai với cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ (qua tỉnh Phú Thọ); Dự án cải tạo, nâng cấp QL6 đoạn tránh TP Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình (nay là tỉnh Phú Thọ).
Cùng đó là các dự án: Nâng cấp QL32C đoạn Hiền Lương - TP Yên Bái, tỉnh Yên Bái (nay là tỉnh Lào Cai); Cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn Chí Thạnh - Vân Phong; Tuyến tránh TP Cao Bằng; Dự án QL4B đoạn Km18 - Km80, tỉnh Lạng Sơn.
Nam Khánh