1. Tăng huyết áp là gì?
Tăng huyết áp hay huyết áp cao là tình trạngáp lực máu trong các động mạch cao hơn bình thường, thường được gọi là "kẻ giết người thầm lặng" vì không có triệu chứng cho đến khi tổn thương đáng kể xảy ra.
Đây là một yếu tố nguy cơ chính của bệnh tim, đột quỵ và suy thận. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hơn một tỷ người trên toàn thế giới bị tăng huyết áp, với một phần đáng kể không biết về tình trạng của họ.
Tăng huyết áp là kẻ giết người thầm lặng, vì không có triệu chứng cho đến khi tổn thương đáng kể xảy ra…
2. Làm thế nào để kiểm soát tăng huyết áp?
Kiểm soát tăng huyết áp bao gồm sự kết hợp giữa thay đổi lối sống và dùng thuốc (nếu cần).
Thay đổi lối sống bao gồm áp dụng chế độ ăn uống cân bằng, hoạt động thể chất thường xuyên, duy trì cân nặng khỏe mạnh, hạn chế rượu, caffeine, bỏ thuốc lá và kiểm soát căng thẳng. Ngoài ra, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để giúp hạ huyết áp.
Trong số tất cả các biện pháp kiểm soát huyết áp, tuân theo chế độ ăn DASH là một trong những khía cạnh chính để chống lại tăng huyết áp.
3. Tác dụng của chế độ ăn DASH với người huyết áp cao
Chế độ ăn DASH (Phương pháp tiếp cận chế độ ăn uống để ngăn ngừa tăng huyết áp) là một chế độ ăn linh hoạt được thiết kế để hạ huyết áp cao bằng cách tập trung vào nhiều loại thực phẩm giàu kali, canxi và magiê, đồng thời hạn chế natri, chất béo bão hòa, đường bổ sung... Đây là một cách lành mạnh để kiểm soát tăng huyết áp và cũng có thể góp phần giảm cân nói chung.
3.1 Các khía cạnh chính của chế độ ăn DASH
Các khía cạnh chính của chế độ ăn DASH để kiểm soát tăng huyết áp bao gồm tăng lượng trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và sữa ít béo, đồng thời hạn chế chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, cholesterol và natri. Chế độ ăn này nhấn mạnh vào các loại thực phẩm giàu kali, canxi và magiê, giúp hạ huyết áp.
Chế độ ăn DASH tập trung vào nhiều loại thực phẩm giàu kali, canxi và magiê, đồng thời hạn chế natri, chất béo bão hòa, đường bổ sung... là một cách lành mạnh để kiểm soát tăng huyết áp.
Các thành phần chính trong chế độ ăn uống:
- Trái cây và rau: Ăn nhiều loại trái cây và rau cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu, bao gồm kali, magiê và chất xơ, tất cả đều góp phần kiểm soát huyết áp.
- Ngũ cốc nguyên hạt: Lựa chọn ngũ cốc nguyên hạt thay vì ngũ cốc tinh chế giúp tăng lượng chất xơ, có thể giúp hạ huyết áp và cải thiện sức khỏe tổng thể.
- Sữa ít béo: Các sản phẩm từ sữa ít béo là nguồn canxi tốt, một chất dinh dưỡng khác có vai trò điều hòa huyết áp.
- Protein nạc: Bao gồm protein nạc như cá, gia cầm và đậu giúp no lâu và cải thiện sức khỏe tổng thể, đồng thời hạn chế thịt đỏ, thịt chế biến.
- Các loại hạt, hạt giống và đậu: Đây là nguồn cung cấp chất béo lành mạnh, protein và chất xơ, có thể giúp hạ huyết áp.
- Chất béo và dầu: Chế độ ăn DASH khuyến khích sử dụng chất béo lành mạnh như chất béo có trong dầu thực vật và các loại hạt.
Thực phẩm cần hạn chế:
- Natri: Chế độ ăn DASH nhấn mạnh vào việc giảm lượng natri nạp vào cơ thể, có thể giúp hạ huyết áp.
- Chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa: Hạn chế chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa có trong thịt mỡ, các sản phẩm từ sữa nguyên kem, thực phẩm chế biến giúp bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tim và huyết áp cao.
- Cholesterol: Giảm lượng cholesterol nạp vào cơ thể, đặc biệt là từ các nguồn như một số loại thịt, có thể làm giảm thêm nguy cơ mắc bệnh tim.
- Đồ uống có đường và đồ ngọt: Hạn chế hoặc tránh đồ uống có đường và đồ ngọt vì chúng có thể góp phần làm tăng cân, tăng nguy cơ tăng huyết áp.
3.2 Lợi ích của chế độ ăn DASH
Chế độ ăn DASH là một phương pháp đã được chứng minh có thể giúp hạ huyết áp cao. Chế độ ăn này tập trung vào việc giảm lượng natri nạp vào, tăng lượng tiêu thụ trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, sữa ít béo và protein nạc, giàu kali, canxi, magiê.
Chế độ ăn kiêng DASH có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch...
Lợi ích của chế độ ăn DASH với người bệnh tăng huyết áp:
- Giảm huyết áp: Chế độ ăn kiêng DASH đã được chứng minh là làm giảm đáng kể cả huyết áp tâm thu và tâm trương.
- Giảm nguy cơ mắc bệnh tim, suy tim và đột quỵ: Bằng cách giảm huyết áp và các yếu tố nguy cơ khác, chế độ ăn kiêng DASH có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
- Quản lý cân nặng: Chế độ ăn kiêng DASH có thể hỗ trợ giảm hoặc duy trì cân bằng cách tập trung vào các lựa chọn thực phẩm lành mạnh, hạn chế các loại thực phẩm không lành mạnh như thịt đỏ, đồ ngọt, đồ uống có đường…
- Cải thiện mức cholesterol: Chế độ ăn kiêng DASH có thể giúp giảm mức cholesterol LDL (xấu), giảm nguy cơ mắc bệnh tim.
- Giảm nguy cơ bệnh tiểu đường: Chế độ ăn kiêng DASH cũng có thể giúp kiểm soát hoặc ngăn ngừa bệnh tiểu đường bằng cách kiểm soát lượng đường trong máu thông qua việc nhấn mạnh vào ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau.
Lợi ích sức khỏe chung:
Chế độ ăn kiêng DASH là một kế hoạch ăn uống lành mạnh có thể cải thiện sức khỏe tổng thể và hạnh phúc, thúc đẩy lối sống lành mạnh cho tim mạch.
Ngày Tăng huyết áp Thế giới được tổ chức hàng năm vào ngày 17/5, nhằm mục đích nâng cao nhận thức toàn cầu về huyết áp cao (tăng huyết áp) và những hậu quả nghiêm trọng của tăng huyết áp đối với sức khỏe; khuyến khích kiểm tra huyết áp thường xuyên, giáo dục công chúng về sự nguy hiểm của tăng huyết áp không kiểm soát được và thúc đẩy các biện pháp phòng ngừa để giảm nguy cơ mắc các biến chứng liên quan như bệnh tim, đột quỵ và suy thận…
Bích Ngọc