NỘI DUNG
1. Tầm quan trọng của chế độ ăn đối với người mắc hội chứng gan thận
2. Những dưỡng chất cần thiết cho cơ thể người bị hội chứng gan thận
3. Một số thực phẩm cần kiểm soát khi mắc hội chứng gan thận
1. Tầm quan trọng của chế độ ăn đối với người mắc hội chứng gan thận
Hội chứng gan thận là một biến chứng nghiêm trọng của bệnh gan tiến triển, đặc trưng bởi sự suy giảm chức năng thận nhanh chóng. Nguyên nhân chính gây ra hội chứng này liên quan mật thiết đến sự rối loạn tuần hoàn trong cơ thể do bệnh gan gây ra. Đây là một tình trạng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh.
BSCKI Phạm Thị Việt Anh
Người mắc hội chứng gan thận thường có các triệu chứng như: mệt mỏi, giảm nước tiểu, da hoặc mắt có màu vàng do nồng độ bilirubin trong máu cao. Ngoài ra, có thể tích tụ dịch bất thường trong bụng, lách to, chức năng não tạm thời xấu đi liên quan đến bệnh não gan (người bệnh có biểu hiện lú lẫn, mất trí nhớ...).
Do những ảnh hưởng nghiêm trọng của hội chứng này có thể gây nhiều biến chứng dẫn đến suy kiệt sức khỏe, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng, do đó cần phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Bên cạnh dùng thuốc thì chế độ dinh dưỡng đóng vai trò vô cùng quan trọng.
Dinh dưỡng là một phần không thể thiếu trong quá trình điều trị hội chứng gan thận. Dinh dưỡng phù hợp giúp hỗ trợ chức năng gan, thận, kiểm soát triệu chứng, làm chậm tiến triển bệnh và tăng cường hiệu quả của thuốc.
Chế độ ăn uống phù hợp cung cấp đủ năng lượng và dưỡng chất giúp ngăn ngừa suy dinh dưỡng, một vấn đề thường gặp ở người mắc bệnh gan thận. Việc kiểm soát lượng protein, natri, kali, phospho giúp giảm áp lực lên chức năng lọc và đào thải của thận.
Ăn uống khoa học cũng giúp làm chậm quá trình suy giảm chức năng thận, cải thiện sức khỏe tổng thể, tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ biến chứng.
Thực phẩm chứa chất béo lành mạnh tốt cho người bị hội chứng gan thận.
2. Những dưỡng chất cần thiết cho cơ thể người bị hội chứng gan thận
Đối với người mắc hội chứng gan thận, việc cung cấp đủ các chất dinh dưỡng cần thiết là vô cùng quan trọng để hỗ trợ chức năng gan và thận, đồng thời duy trì sức khỏe tổng thể. Dưới đây là những chất dinh dưỡng cần đặc biệt chú ý:
Chọn nguồn protein tốt
Ở người mắc hội chứng gan thận, việc tiêu thụ quá nhiều protein có thể gây gánh nặng cho thận, tuy nhiên protein lại rất cần thiết cho việc duy trì và phục hồi các mô cơ thể. Do đó cần ưu tiên các nguồn protein chất lượng cao, dễ tiêu hóa như: Thịt nạc, cá, trứng, đậu nành…
Carbohydrate
Carbohydrate là nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể. Người bệnh nên chọn các loại carbohydrate phức tạp, giàu chất xơ như: Ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh, trái cây (nhưng cần lưu ý về lượng kali).
Chọn chất béo lành mạnh
Chất béo là nguồn cung cấp năng lượng và giúp hấp thụ các vitamin tan trong dầu. Đối với người mắc hội chứng gan thận, việc lựa chọn chất béo lành mạnh là rất quan trọng để đảm bảo cung cấp đủ năng lượng mà không gây gánh nặng cho gan và thận.
Người bệnh cần hạn chế lượng chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa có trong thịt đỏ, mỡ động vật, bơ, sữa nguyên kem, thực phẩm chế biến sẵn, đồ chiên rán. Ưu tiên các loại chất béo không bão hòa đơn và không bão hòa đa có trong: dầu ô liu, cá béo, các loại hạt…
Vitamin và khoáng chất
Khi chức năng gan và thận suy giảm có thể ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ và đào thải các vitamin và khoáng chất nên người mắc hội chứng gan thận có thể bị thiếu hụt một số vitamin và khoáng chất. Do đó cần bổ sung các vitamin và khoáng chất cần thiết bao gồm: Vitamin nhóm B, vitamin D, canxi, sắt… để hỗ trợ quá trình trao đổi chất, duy trì sức khỏe xương và ngăn ngừa thiếu máu.
Chất xơ
Chất xơ giúp cải thiện chức năng tiêu hóa và kiểm soát đường huyết, giảm lượng cholesterol xấu giúp phòng ngừa táo bón, phòng nguy cơ biến chứng đái tháo đường và tim mạch ở người mắc hội chứng gan thận. Chất xơ cũng giúp loại bỏ độc tố khỏi cơ thể, giảm gánh nặng cho gan và thận.
Nguồn cung cấp chất xơ tốt bao gồm: rau xanh, trái cây (lưu ý kiểm soát lượng kali), ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu…
3. Một số thực phẩm cần kiểm soát khi mắc hội chứng gan thận
Người mắc hội chứng gan thận cần đặc biệt chú ý kiểm soát một số nhóm thực phẩm để giảm gánh nặng cho gan, thận và duy trì sức khỏe tổng thể.
Hạn chế protein động vật
Ăn nhiều protein động vật như thịt đỏ, thịt chế biến sẵn, sữa và các sản phẩm từ sữa… gây áp lực lên thận. Do đó, người bệnh cần hạn chế lượng protein động vật. Lượng protein cần thiết sẽ được bác sĩ điều chỉnh tùy thuộc vào mức độ suy thận của từng người.
Hạn chế muối
Natri làm tăng khả năng giữ nước trong cơ thể, gây ra phù nề, làm tăng gánh nặng cho tim và thận khiến tình trạng bệnh trở nên xấu hơn. Ăn nhiều muối cũng gây tăng huyết áp, dẫn đến biến chứng tim mạch ở người bệnh gan thận.
Người bệnh cần hạn chế nêm nếm quá nhiều muối vào thức ăn. Không nên dùng đồ hộp, thức ăn nhanh, thực phẩm đóng gói vì những thực phẩm này thường chứa nhiều natri. Đọc kỹ nhãn thực phẩm để kiểm tra hàm lượng natri.
Hạn chế thực phẩm giàu kali
Thận suy giảm khả năng đào thải kali, gây tăng kali máu, ảnh hưởng đến tim mạch. Vì vậy nên hạn chế thực phẩm giàu kali như: Chuối, cam, khoai tây, cà chua, rau bina…
Khi mắc hội chứng gan thận nên hạn chế thực phẩm giàu kali.
Hạn chế thực phẩm giàu phospho
Thận yếu cũng làm suy giảm khả năng đào thải phospho, dẫn đến tăng nồng độ phospho trong máu gây rối loạn chuyển hóa khoáng chất, ảnh hưởng đến cân bằng canxi và vitamin D, gây vôi hóa mạch máu làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Người bệnh nên hạn chế thực phẩm giàu phospho như: Sữa và các sản phẩm từ sữa, phô mai, các loại hạt, đồ uống có gas.
Lưu ý khi uống nước
Người mắc hội chứng gan thận bị suy giảm khả năng đào thải nước, gây phù nề. Do đó lượng nước uống cần thiết nên được bác sĩ chỉ định dựa trên tình trạng chức năng gan thận của từng người. Nên uống nước lọc; tránh đồ uống có gas, nước ép trái cây đóng hộp, rượu, bia…
Thông tin trong bài viết mang tính chất tham khảo và không thay thế cho lời khuyên của bác sĩ. Bệnh nhân mắc hội chứng gan thận cần được theo dõi và điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa. Việc tuân thủ chế độ ăn uống và điều trị theo chỉ định của bác sĩ là rất quan trọng để cải thiện tiên lượng.
Vân Anh